Η κα Ρέα Γαλανάκη πολυσχιδής προσωπικότητα και λογοτέχνης με βραβεύσεις σημαντικές και αξιοζήλευτες [Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος, Βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη, Βραβείο Νίκος Καζαντζάκης, Βραβείο Αναγνωστών] αποτελεί για τον ΙΑΝΟ ένα σημαντικό κεφαλαίο δεδομένου ότι η ίδια έχει αναλάβει τη Δημιουργική Γραφή των Εργαστηρίων -Φθινόπωρο 2017 στο Τμήμα Μυθιστορήματος. Δεξιοτέχνης πηγαία η ίδια και καταξιωμένη ως ποιήτρια, δοκιμιογράφος, μυθιστοριογράφος, διηγηματογράφος απαντά σε ερωτήσεις του iPorta.gr για το Μυθιστόρημα . Αξίζει να τονιστεί ότι οι αιτήσεις των ενδιαφερομένων για τη συμμετχοής τους στο Τμήμα της κας Γαλανάκη μπορούν να γίνουν μέχρι και τςι 13 Νοεμβρίου 2017 ενώ τα μαθήματα θα ξεκινήσουν στις 20 Νοεμβρίου και, όπως σε όλα τα τμήματα του ΙΑΝΟΥ, θα είναι 10 τρίωρα με τον δάσκαλο του Τμήματος  της επιλογής τους.

Ποια είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του καλού μυθιστορήματος;

Κατά τη γνώμη μου το λεγόμενο καλό μυθιστόρημα είναι αυτό που θα μείνει στο μυαλό του αναγνώστη πολύ καιρό, αφού κλείσει το βιβλίο. Θα έχει αγγίξει την ψυχή του, θα έχει οδηγήσει τη σκέψη του ένα βήμα παραπέρα, θα τον έχει έμμεσα βοηθήσει στα δικά του προβλήματα, θα τον κάνει να κατανοήσει πιο βαθιά τον κόσμο που ζει. Το καλό μυθιστόρημα υπερβαίνει τις μόδες και την εποχή που το δημιουργεί, υπερβαίνει ακόμη και τον ίδιο τον συγγραφέα του, για να μοιραστεί σαν άρτος στους αναγνώστες. Πάλλεται από το ενδιαφέρον του για την ανθρώπινη περιπέτεια, και διακατέχεται από ένα αίσθημα ανθρωπισμού. Έχει πρωτότυπο θέμα, έχει άρτια ή και ριψοκίνδυνη γλώσσα, είναι καλά δομημένο και με πλοκή τέτοια που να κρατάει τον αναγνώστη – και, μολονότι αυτά αλλάζουν σύμφωνα με την αισθητική κάθε εποχής, το καλό μυθιστόρημα «στέκεται» διαχρονικά, αλλιώς γιατί διαβάζουμε ακόμη τον Δον Κιχώτη ή την Παναγία των Παρισίων; Το καλό μυθιστόρημα δεν το πετάμε από τη βιβλιοθήκη μας, είναι πια ένας φίλος μας.

Ποιο είδος μυθιστορήματος θεωρείται περισσότερο ελκυστικό και γοητευτικό;

Όλα τα είδη του μυθιστορήματος μου αρέσουν, και είναι πολλά. Αρκεί να έχουν την απαιτούμενη ποιότητα.

Υπάρχουν διαφορετικά στοιχεία που συνθέτουν ένα καλό αστυνομικό μυθιστόρημα, από ένα λχ. ερωτικό ή κοινωνικό;

Ναι, υπάρχουν. Στο αστυνομικό, που γνωρίζει άνθηση στις μέρες μας και προσωπικά το αγαπώ πολύ, υπάρχουν αρκετές συμβάσεις, υπάρχουν πλαίσια, υπάρχει επανάληψη. Για παράδειγμα, άπαξ και δημιουργηθεί από ένα συγγραφέα ο χαρακτήρας του «καλού» κεντρικού ήρωα (ντετέκτιβ συνήθως, αστυνομικός κλπ), αυτός θα πρωταγωνιστεί και στα επόμενα αστυνομικά μυθιστορήματα του ίδιου συγγραφέα. Συνήθως δεν συμβαίνει ένας και μοναδικός φόνος στο βιβλίο, αλλά γύρω στους τρεις, ενώ μάλλον είναι απαραίτητο να βρίσκεται στο τέλος ο δολοφόνος. Προσωπικά το αστυνομικό με γοητεύει επειδή, πιο πολύ από άλλα είδη, διατηρεί έντονα αυτό που λέμε πλοκή. Η δομή του όμως, η αρχιτεκτονική του δηλαδή, συνήθως είναι από τα πριν δεδομένη. Επίσης η γλώσσα του αστυνομικού αποφεύγει σε γενικές γραμμές τις αποχρώσεις, τις εκπλήξεις, την πρωτοτυπία. Αυτοί είναι και οι λόγοι που, μέχρι πρόσφατα, το αστυνομικό δεν συμπεριλαμβανόταν στο λεγόμενο ποιοτικό μυθιστόρημα.

Το ερωτικό ή το κοινωνικό, ή και οποιοδήποτε άλλο είδος μυθιστορήματος από τα πολλά που υπάρχουν, το οποίο φιλοδοξεί να έχει ποιότητα, στηρίζεται σε όσα ανέφερα στην πρώτη σας ερώτηση – με άλλα λόγια αποκλίνει ουσιαστικά από το αστυνομικό. Για παράδειγμα, η έλλειψη πρωτοτυπίας από βιβλίο σε βιβλίο, η έλλειψη μιας δουλεμένης γλώσσας, οι επαναλήψεις, το προδιαγεγραμμένο τέλος, οπωσδήποτε θεωρούνται μειονεκτήματα ενός καλού συγγραφέα. Δεν μιλώ βέβαια για τα εύπεπτα ροζ ερωτικά μυθιστορήματα, που κατακλύζουν την αγορά, όπως τα αντίστοιχα φτηνά σήριαλ κατακλύζουν την τηλεόραση, αυτά δεν με ενδιαφέρουν καθόλου.

Τελικά το μυθιστόρημα δικαίως φέρει τον τίτλο του; Απαιτεί περισσότερη φαντασία ή παρατήρηση της πραγματικής ζωής;

Το μυθιστόρημα κινείται πάντα μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, λιγότερο ή περισσότερο ανάλογα με το είδος του, με την εποχή που γράφεται, αλλά και με την προσωπικότητα κάθε συγγραφέα. Η «πραγματική ζωή», είτε είναι σύγχρονη είτε είναι ιστορική, γίνεται ορατή μέσα από τις προσωπικές ιστορίες και τα πάθη των ανθρώπων. Κι ο καθένας μας, συγγραφέας ή αναγνώστης, έχει τη δική του πραγματικότητα, έχει δηλαδή την ερμηνεία όσων συμβαίνουν γύρω του, μέσα από όσα κουβαλά βαθιά μες στην ψυχή του, μέσα από τις γνώσεις που έχει, μέσα από την οικογενειακή του ιστορία αλλά και την ατομική του διαδρομή. Το μυθιστόρημα αγγίζει το κρυμμένο μέσα μας, το επεξεργάζεται και το προβάλλει μέσα από ένα έργο τέχνης, όσα όμως συμβαίνουν σε ένα μυθιστόρημα συμβαίνουν μέσα σε συγκεκριμένες κοινωνίες, σε συγκεκριμένες ιστορικές στιγμές, σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο. Γι’ αυτό και ο διάλογος μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας είναι δεδομένος σε κάθε μυθιστόρημα.

Ολοκληρώνετε πάντα την ανάγνωση ενός βιβλίου, ακόμη κι αν δεν σας αρέσει; Τι διαπιστώνετε ώστε να υποψιαστείτε ότι διαβάζετε ένα αριστούργημα ή κάτι κακό ή και αδιάφορο;

Αν ένα βιβλίο δεν μου αρέσει, το παρατώ αφού έχω κάνει μια πολύ φιλότιμη προσπάθεια ανάγνωσης. Όποιος είναι έμπειρος αναγνώστης, και οι συγγραφείς οφείλουν να είναι έμπειροι αναγνώστες, διαπιστώνει από τις πρώτες κιόλας σελίδες αν το βιβλίο που κρατάει στα χέρια του είναι λογοτεχνία ή ένα οποιοδήποτε χαζοχαρούμενο πόνημα. Έχω πέσει έξω κι εγώ, δηλαδή μια δυο φορές εξαιρετικά βιβλία, βιβλία που είχαν πολύ ιδιαίτερη φόρμα και ιδιαίτερη γλώσσα, μου αντιστάθηκαν στην πρώτη ανάγνωση – αλλά αυτά τα ξανάπιασα για να ενθουσιαστώ τελικά μαζί τους.

Για το iPorta.gr