*Η Μαρίνα Μόσχα είναι Ψυχολόγος / Ψυχοθεραπεύτρια

στο Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας

[www.askitis.gr]

  Το 1981 στο Μπατόν Ρουζ της Λουϊζιάνας των Ηνωμένων Πολιτειών, ένα ζευγάρι πρότεινε στο Δήμαρχο, τον Κυβερνήτη και τον τοπικό Επίσκοπο, να ανακηρύξουν την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου ως Ημέρα του Γάμου. Το αίτημα του ζευγαριού δεν έγινε τελικά αποδεκτό, αλλά η ιδέα του είχε απήχηση. Έτσι, τελικά από το 1983, καθιερώθηκε να γιορτάζεται κάθε 2η Κυριακή του Φεβρουαρίου, ως η Ημέρα του Γάμου στην Αμερική. Μετά από 10 χρόνια περίπου το 1993, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ο δεύτερος, την ευλόγησε ως Παγκόσμια Ημέρα του Γάμου.

Στόχος λοιπόν της ημέρας αυτής είναι η αναγνώριση του άνδρα και της γυναίκας, τις κεφαλές της οικογένειας, ως το βασικό κύτταρο της κοινωνίας. Σημασία δίνεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη ανάμεσα στους δύο συντρόφους, τις δυσκολίες αλλά και τις χαρές του καθημερινού έγγαμου βίου.

Τι είναι ο Γάμος;

Γάμος είναι η νόμιμη ένωση ενός άντρα και μιας γυναίκας, που καθαγιάζεται με εκκλησιαστική τελετή, δηλαδή από το μυστήριο του γάμου, ή επικυρώνεται απλά από τις πολιτικές αρχές και με την οποία αναγνωρίζονται επίσημα ως σύζυγοι»

Σύμφωνα με το λεξικό του Μπαμπινιώτη, ο ορισμός είναι ο ακόλουθος: ]: «Ως γάμος νοείται η νόμιμη ένωση και συμβίωση ζευγαριού, ήτοι η σύσταση οικογένειας μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας, ενώ εξ άλλου ο θεσμός του γάμου αποτελεί το θεμέλιο της κοινωνίας αφού οδηγεί στην αέναη ύπαρξή της».

Πρόκειται λοιπόν για ένα θεσμό όπου αναγνωρίζεται από την κοινωνία αλλά και την θρησκεία (θρησκευτικός γάμος) η ένωση των δύο προσώπων. Ο σκοπός του γάμου είναι η δημιουργία της οικογένειας και η δημιουργία απογόνων.

Ιστορική αναδρομή

Ο γόμος στην αρχαιότητα δεν ήταν απαραίτητος, ενώ όταν γινόταν μπορεί να είχε μονογαμική ή πολυγαμική μορφή. Αργότερα και όσο η κοινωνία οργανωνόταν, για να μην σπαταλείται η περιουσία, άρχισε ο γάμος να έχει πιο έγκυρη μορφή. Έχει περάσει από διάφορες μορφές καθώς κάποτε προίκα έδινε ο άνδρας για να πάρει τη γυναίκα, μέχρι που η προίκα πλέον άρχισε να δίνεται από τη γυναίκα προς τον άνδρα.

Στην αρχαία Αθήνα, ο γάμος επιτρεπόταν να γίνεται μόνο ανάμεσα σε Αθηναίους πολίτες, για την προστασία της κοινότητας και των πολιτικών δικαιωμάτων. Μάλιστα ο Περικλής με διάταγμά του, έκανε τους νόμους πιο αυστηρούς, με αποτέλεσμα όσοι μεικτοί γάμοι είχαν γίνει μέχρι τότε, θεωρούνταν ελεύθερες παράνομες ενώσεις.

Στο Βυζάντιο, η Ορθόδοξη Εκκλησία το 893 θέσπισε την ιερολόγηση του γάμου ως τον μόνο τρόπο τέλεσής του για όλους τους πολίτες του κράτους. Το 920 επιτράπηκε με προϋποθέσεις ο τρίτος γάμος και απαγορεύτηκε ο τέταρτος.

Στην Μεσαιωνική Ευρώπη, ο θεσμός του γάμου απαξιώθηκε μέσα από τα αιρετικά κινήματα των φιλοσόφων και των διανοουμένων.

Σήμερα αναγνωρίζονται 2 είδη γάμου: ο θρησκευτικός και ο πολιτικός από το 1983. Μπορεί ένας άνθρωπος να κάνει μέχρι και 3 γάμους, εφόσον ο προηγούμενος γάμος του διαλύθηκε ή πέθανε ο ένας εκ των δύο συζύγων, εκτός αν πρόκειται για ιερωμένο, όπου δεν μπορεί ο γάμος να διαλυθεί και να υπάρξει 2ος ή 3ος. Επίσης οι ιερωμένοι μπορούν να παντρευτούν μόνο κάτω από τον βαθμό του διακόνου ή ιερέα.

Δεν μπορεί να γίνει γάμος ανάμεσα σε συγγενείς έως και τέταρτου βαθμού (πρώτα ξαδέλφια) για να μην μεταδοθούν συγγενείς ασθένειες στους απογόνους. Απαγορευμένος είναι και ο θρησκευτικός γάμος ανάμεσα στους πνευματικούς συγγενείς, άτομα που έχουν βαπτιστεί από τον ίδιο νονό. Οι ανήλικοι μπορούν να παντρευτούν αλλά μόνο με την σύμφωνη γνώμη των κηδεμόνων τους. Οι θρησκευτικοί γάμοι τελούνται κυρίως Σάββατα ή Κυριακές απογεύματα, με τελετουργικό τρόπο (βέρες, στέφανα, κουμπάροι, μπομπονιέρες, καλεσμένους,…). Οι πολιτικοί γάμοι είναι πιο απλοί, τελούνται στο δημαρχείο, συνήθως δεν υπάρχει κόσμος παρά μόνο οι πολύ κοντινοί συγγενείς ή ακόμη και το ζευγάρι μόνο του με τον κουμπάρο.

Ο θεσμός του γάμου σήμερα φαίνεται ότι δεν είναι τόσο ισχυρός. Οι άνθρωποι εξακολουθούν και παντρεύονται αλλά χωρίζουν και πολύ εύκολα. Στις δυτικές κοινωνίες ο γάμος είναι μονογαμικός. Η πολυγαμία επιτρέπεται στο Ισλάμ και στους Μορμόνους. Σε αρκετές χώρες δεν γίνεται πλέον μόνο ανάμεσα σε έναν άνδρα και μία γυναίκα, αλλά και σε άτομα του ίδιου φύλου. Πιο συγκεκριμένα, από το 2014 οι χώρες που αναγνωρίζουν ισότιμα τον ομοφυλόφιλο γάμο, είναι: η Ολλανδία, ο Καναδάς, το Βέλγιο, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Γαλλία, η Αργεντινή, η Ουρουγουάη, η Βραζιλία, η Σουηδία, η Δανία, η Ισλανδία, η Νορβηγία, η Νέα Ζηλανδία, η Νότια Αφρική, ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ και του Μεξικού.

Στη χώρα μας αν και η νομοθεσία δεν απαιτεί το ζευγάρι να είναι ετεροφυλόφιλο, ερμηνεύεται από ορισμένους ότι δεν επιτρέπει τον ομοφυλόφιλο γάμο. Επίσης, το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης που θεσπίστηκε το 2008

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr