Πάνος Μπιτσαξής

• Ο υπόκοσμος έχει τους δικούς του άγραφους νόμους. Ο θεμελιακός νόμος του υποκόσμου είναι η «ομερτά». Η ομερτά είναι όρκος σιωπής. Η σιωπή επιβάλλει στο μέλος της εγκληματικής οργάνωσης την υποχρέωση να μην αποκαλύπτει τη δράση της, την ιεραρχία της, τους ανθρώπους της και τις «συμφωνίες κυρίων», που δεν έχουν γραφτεί ποτέ στο χαρτί, αλλά καθορίζουν τα πάντα, με κάθε λεπτομέρεια. Η παραβίαση της ομερτά σημαίνει αίμα.

Δεν συμβαίνουν μόνο στον κινηματογράφο, συμβαίνουν και στην πραγματική ζωή και όχι μόνο στη Σικελία.

Ένας άλλος νόμος του υποκόσμου επιβάλλει την αυστηρή τήρηση της ιεραρχίας. Μια ιεραρχία που χτίζεται σταδιακά με θεμέλιο την αποτελεσματικότητα του εγκλήματος. Θυμάμαι χαρακτηριστικά στο πλαίσιο κάποιας δίκης, όταν οδηγήθηκε ο φερόμενος «αρχινονός» στο κρατητήριο μιας περιφερειακής διεύθυνσης ασφάλειας, τα μέλη της ομάδας του, που είχαν προηγουμένως συλληφθεί, σηκώθηκαν όρθια σε ένδειξη σεβασμού για να του παραχωρήσουν την θέση τους σε έναν άθλιο πάγκο. Είχα εντυπωσιαστεί από αυτή τη σκηνή.

Ο τρίτος νόμος του υποκόσμου, άγραφος κι αυτός, είναι ότι υπάρχουν όρια ακόμα και στο έγκλημα. Είναι γνωστό πως δράστες στυγερών σεξουαλικών εγκλημάτων δεν περνούν και πολύ καλά στις φυλακές.

• Μια μορφή «ομερτά» είναι και το δικηγορικό απόρρητο. Το ιερό και άβατο του συνηγόρου. Έχει κι αυτός ορκιστεί να μην το παραβιάσει. Έτσι, ένα μεγάλο ψυχικό βάρος που κουβαλάει διαχρονικά ο συνήγορος, αυτή «η παράδοξη κατάκτηση του πολιτισμού», όπως έλεγε ο Γ. Α. Μαγκάκης, είναι τα μυστικά στα οποία εκών – άκων γίνεται κοινωνός. Είναι φορτίο μεγάλο στο μυαλό και στην συνείδηση του συνηγόρου. Γι’ αυτό το λόγο, συχνά λέω πως αν μια χούφτα δικηγόροι της Αθήνας «έσπαγαν την ομερτά» και άνοιγαν το στόμα τους, το πολιτικό σύστημα θα είχε καταρρεύσει.

• Η «ομερτά» δεν είναι μόνο νόμος του υποκόσμου, είναι και νόμος που διέπει την σχέση της ολιγαρχίας του πλούτου με τα υψηλά κλιμάκια του πολιτικού συστήματος. Είναι αυτό που ονομάζουμε «διαπλοκή». Εμμένω στην άποψη, που παλιότερα κατέγραψα στο iporta, ότι «διαπλοκή» με την κρατούσα σημασία δεν υφίσταται. Δεν υπάρχουν διαπλεκόμενοι επιχειρηματίες. Υπάρχουν διαπλεκόμενοι πολιτικοί. Ο επιχειρηματίας πάντα θέλει να κάνει την δουλειά του. Κανένας δεν υποχρεώνει τον πολιτικό να μπει σε «διάλογο» μαζί του για να πετύχει την εύνοιά του. Την «ομερτά» αυτού του είδους την αποτύπωσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με μια ρήση που έχει ισχύ δόγματος: «Στην πολιτική υπάρχουν πράγματα που γίνονται και δεν λέγονται και πράγματα που λέγονται και δεν γίνονται».

• Στον παραπάνω κανόνα υπάρχει μια εξαίρεση, την οποία δεν πρέπει να την παραγνωρίσουμε. Τα media και τώρα πια και το διαδίκτυο. Η ισχύς των μέσων ενημέρωσης όταν αποφασίζουν να παραβιάσουν τα απώτερα όρια της αντικειμενικής πληροφόρησης είναι τεράστια. Ο όρος «τέταρτη εξουσία» ίσως είναι και ελλιπής ως προς την περιγραφή της πραγματικής τους δύναμης. Ο Ουμπέρτο Έκο έλεγε το εξής: «Ποιός ηλίθιος θα θελήσει να κάνει δικτατορία με τα τανκς όταν υπάρχει τηλεόραση»;

Έχουν υπάρξει εποχές που τα φίλτρα ισορροπίας του συστήματος, όπως το ΕΣΡ, τα Δικαστήρια ή τέλος η άτυπη ισορροπία μιας πολυφωνικής αγοράς, αποδεικνύονται ισχνά. Το πολιτικό σύστημα και τα media σε τέτοιου είδους περιστάσεις ανοίγουν αδυσώπητο πόλεμο και η «ομερτά σπάει». Το ποιός εκβίασε ποιόν το ξέρουν λίγοι. Τα γεγονότα πνίγονται στο ακριβό κρασί και την λεπτή γεύση των δείπνων στα σαλόνια των μυστικών συναντήσεων. Το τι έγινε ακριβώς το μαθαίνουμε όταν οι γάτες νιαουρίζουν.

• Οι μυστικές συναντήσεις του Πρωθυπουργού δεν αποτελούν είδηση. Δεν ήταν ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος. Είδηση αποτελεί ο έντεχνος, οργανωμένος και συστηματικός τρόπος, με τον οποίον προσπάθησε να κερδίσει εύνοια και ανταλλάγματα από την οικονομική ολιγαρχία. Δεν θέλει και πολύ φιλοσοφία για να γίνει αντιληπτό ότι όταν αποκαλύπτεται μια συνάντηση που έγινε με συνωμοτική τελετουργία, δέκα άλλες, και δεν λέω τυχαία το νούμερο, δεν έχουν αποκαλυφθεί, γιατί οι άλλες γάτες επέστρεψαν στα Ιμαλάια. Είναι γνωστό το σκηνικό. Αν παρακολουθήσει κανείς στο σωστό χρόνο την κύμανση της εύνοιας των διαφόρων μέσων ενημέρωσης, τα συμπεράσματα είναι απλά. Τα μεγάλα θέματα, όπως οι ιδιωτικοποιήσεις, τα έργα, τα διόδια, οι δικαστικές εκκρεμότητες, τα πρόστιμα, τα προνόμια, οι κατανομές της πίτας και άλλα πολλά που δεν θέλω να γράψω, δεν λύνονται ούτε στο διοικητικό συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ και ούτε καν στα υπουργικά γραφεία.

Αποτελεί, επίσης, είδηση το μέγεθος της υποκρισίας του Πρωθυπουργού και της παρέας του. Εμένα προσωπικά δεν με εκπλήσσει. Τρομάζει, όμως, το κουτόχορτο με το οποίο τάιζαν τους πολίτες με μεγαλοστομίες για τη μάχη κατά της διαφθοράς και της διαπλοκής. Τρομάζει η ευκολία κατάποσης του κουτόχορτου από την πλειοψηφία. Μια έμπειρη ματιά είναι απόλυτα επαρκής για να αντιληφθεί κάποιος ποιές συμφωνίες έκλεισαν, ποιό παιχνίδι παίχτηκε, ποιό παιχνίδι χάλασε και γιατί.

• Ήδη έχει αρχίσει και γράφεται ότι, εκτός από την κυβερνητική ανικανότητα, η Κυβέρνηση επιδιώκει μια καθεστωτική επέλαση Περονικού τύπου, που και αυτή επιχειρεί να την καλύψει με μια άλλη ομερτά. Άρχισε με την αστειότητα στελέχωσης του κρατικού μηχανισμού με κολλητούς και θυγατέρες αλλά και κάθε αγράμματο τύπο που αναλαμβάνει καθήκοντα στρατηγικού σχεδιασμού. Έναν κύριο που είχε αντίρρηση συνείδησης στην στράτευσή του, αλλά δεν είχε αντίρρηση συνείδησης στην πρόσληψή του. Μέχρι εκεί, ας πάει και το παλιάμπελο. Είναι εκδήλωση μικροφαυλότητας χωρίς γενικότερη πολιτική σημασία. Όμως, το πράγμα χειροτερεύει. Τα όσα ακούγονται και συμβαίνουν στον χώρο της Δικαιοσύνης, είναι πολύ σοβαρά για να πάρουμε το πράγμα ελαφρά. Ο χθεσινός τίτλος του Βήματος «Υπουργός εκβιάζει Εισαγγελέα» αλλά και η διαφαινόμενη ουσία του θέματος θυμίζει άλλες εποχές που κανένας δεν περίμενε ότι θα τις ξαναδούμε.

Η διαχείριση του προσφυγικού και η έκθεση σε κίνδυνο μωρών παιδιών, εγκύων γυναικών, ηλικιωμένων και αναπήρων για να συνδεθεί το προσφυγικό με την αξιολόγηση είναι η μεγαλύτερη αθλιότητα που έχω δει ποτέ στην ελληνική πολιτική ζωή. Προσβάλλει κάθε έννοια πολιτισμού.

• Τι κάνει νιάου νιάου στα Ιμαλάια;

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.   

The article expresses the views of the author  

iPorta.gr