Επειδή στις 15:30 της Τρίτης 10 Ιουνίου 2014 έγινε η ορκωμοσία του νέου κυβερνητικού σχήματος στο Προεδρικό Μέγαρο, ενώπιον του Κάρολου Παπούλια, ξανασκέφτομαι τι σημαίνει όρκος, “ορκίζω” και “ορκίζομαι”. Και μοιράζομαι μαζί σας πληροφορίες για την πράξη ενός καθηγητή Φιλοσοφίας, του Κωνσταντίνου Δεσποτόπουλου, που το 1978 αρνήθηκε τον θρησκευτικό όρκο.

Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΟΥ ΑΡΝΗΘΗΚΕ ΤΟΝ (ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ) ΟΡΚΟ

Ένας από τους μεγαλύτερους πολέμιους του Όρκου είναι ο καθηγητής Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος. Διατέλεσε Καθηγητής της Φιλοσοφίας του δικαίου στην Πάντειο, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Πανεπιστήμιο Nancy, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, δύο φορές υπουργός Παιδείας, με πληθώρα βιβλίων πολιτικής, φιλοσοφίας, ιστορίας και φιλολογίας στο ενεργητικό του. Μεταξύ των ζητημάτων με τα οποία ασχολήθηκε, ήταν η κατάργηση του Όρκου. Το 1978, όταν κλήθηκε να καταθέσει ως μάρτυρας από τον Β’ ανακριτή Αθηνών, δήλωσε ότι αρνείται να δώσει τον οριζόμενο θρησκευτικό όρκο παρότι χριστιανός ορθόδοξος. Αντί του θρησκευτικού όρκου, ζήτησε να δώσει τον πολιτικό όρκο του ά. 220§2 του ΚποινΔ.

Ο καθηγητής θεώρησε πως αν ορκιζόταν με θρησκευτικό Όρκο, δεν θα ήταν συνεπής προς τις επιστημονικές και ηθικές πεποιθήσεις του. Όπως είχε υποστηρίξει επανειλημμένως με άρθρα και βιβλία του, ο Όρκος συνιστά μείωση και προσβολή της αξιοπρέπειας των μαρτύρων και κακοποίηση ρητής εντολής του Ευαγγελίου. Το Εφετείο δέχθηκε ότι υπάρχει σύγκρουση καθηκόντων που αποκλείει τον καταλογισμό, εφόσον εκτελείται ένα ηθικοκοινωνικό καθήκον συγκρουόμενο προς ένα νόμιμο καθήκον. Ο κατηγορούμενος, αρνούμενος να ορκιστεί, κατά συνεπή εφαρμογή των επιστημονικών και ηθικών του πεποιθήσεων, τις οποίες δημόσια είχε υποστηρίξει, βρέθηκε σε σύγκρουση καθηκόντων που καθιστά ανθρωπίνως μη φευκτή την υπαιτιότητα, αποκλειομένου έτσι του καταλογισμού της πράξης [Υποθ. Κ.Δ. 3796/1979 ΠοινΧρ 1979 (ΚΘ) σ.508]. Η απολογία του Κωνσταντίνου Δεσποτόπουλου ενώπιον του 5μελούς Εφετείου Αθηνών στις 20-9-1979, το υπόμνημά του ενώπιον του Αρείου Πάγου, τα άρθρα και τα βιβλία του αποτελούν τα ισχυρότερα ερείσματα όσων τίθενται ενάντια στην ορκοδοσία.

– – – – – – – – –

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ
ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
ΘΕΜΑ: Ο Όρκος

Διδάσκων Καθηγητής: Ανδρέας Γ. Δημητρόπουλος
Θ, Σελίδα 35,

Ακολουθήστε τον σύνδεσμο για να διαβάσετε την εισήγησή του.

Για την προτροπή και την αντιγραφή:

Κωστής Α. Μακρής