Χρήστος Μαγγούτας

Αυτές τις μέρες τέθηκε το θέμα αν πρέπει να οπλοφορούν οι αστυνομικοί στην Ελλάδα. Σα συμβολή στο θέμα αυτό παραθέτω τα παρακάτω στοιχεία.
Δεν υπάρχει εύκολο ναι ή όχι στην ερώτηση αυτή. Εξαρτάται από πολλούς παράγοντες με κυριότερα το βαθμό εγκληματικότητας στη χώρα και την πολιτιστική παράδοση μιας χώρας.

Σαν παράδειγμα στις ΗΠΑ τελούνται πάνω από 12,000 ανθρωποκτονίες το χρόνο, οπότε είναι αδιανόητο να μην οπλοφορούν οι αστυνομικοί. Κι εδώ μπαίνει και το στοιχείο ότι οι πολίτες μπορούν να οπλοφορούν ελεύθερα, οπότε δε μπορείς να έχει οπλισμένους πολίτες και άοπλους αστυνομικούς. Στην πράξη το 2012 οι αστυνομικοί σκότωσαν 410 πολίτες, ενώ σκοτώθηκαν 30 αστυνομικοί.

Αντίθετα στην Ιαπωνία (πληθυσμός 122 εκατομμύρια) το 2006 οι δολοφονίες με πυροβόλο όπλο ήταν 2 (!!!), το 2007 έφτασαν στις 22, και δημιουργήθηκε εθνικό σκάνδαλο, αλλά το 2008 έπεσαν στις 11. Οπότε τί έννοια έχει να οπλοφορούν οι αστυνομικοί; Μάλιστα η γιαπωνέζικη μαφία απαγόρεψε στα μέλη της να οπλοφορούν, κάτι που είναι αδιανόητο για τις εγκληματικές οργανώσεις.

Στην Μεγάλη Βρετανία οι αστυνομικοί δεν οπλοφορούν εκτός από τη Βόρεια Ιρλανδία ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις ανάγκης. Είναι ένα νόμος που τηρείται για σχεδόν 2 αιώνες (από το 1829) με το επιχείρημα «δε θέλουμε αστυνομικό κράτος, θέλουμε τον αστυνομικό φίλο του πολίτη, για τα άλλα είναι ο στρατός». Οι αστυνομικοί έχουν βέβαια άλλα όπλα όπως σπρέι που ακινητοποιούν τον επιτιθέμενο αλλά δεν τον σκοτώνουν. Στην πράξη το 2014 οι άγγλοι αστυνομικοί πυροβόλησαν μόλις τρεις φορές, χωρίς όμως να υπάρξει θύμα.

Στη Νέα Ζηλανδία οι αστυνομικοί δεν οπλοφορούν κατά το παράδειγμα της Μεγάλης Βρετανίας.

Στον Καναδά οι αστυνομικοί οπλοφορούν, αλλά το θέμα από καιρό σε καιρό τίθεται σε συζήτηση. Αυτό ήταν και το κύριο άρθρο της παγκαναδικής εφημερίδας Globe and Mail, στις 26 Νοεμβρίου 2014. «Ο Καναδάς δεν είναι ΗΠΑ. Το 2013 οι αστυνομικοί του Τορόντο πυροβόλησαν 33 φορές, τα 2/3 για να δώσουν τη χαριστική βολή σε θανάσιμα τραυματισμένα ζώα. Μόνο 11 φορές πυροβόλησαν σε ανθρώπους. Σε μια περίπτωση όμως σκότωσαν κάποιον γιατί δεν είχαν καταλάβει ότι σκοπός τους ήταν να κατεβάζουν την ένταση και όχι να ρίχνουν λάδι στη φωτιά. Το βασικότερο που πρέπει να μάθει ένας αστυνομικός είναι πώς να ΜΗΝ χρησιμοποιεί το όπλο του».

Πέρα από τις στατιστικές είναι και θέμα κουλτούρας και παράδοσης κάθε λαού. Στις ΗΠΑ επικρατεί το πνεύμα του σκληρού καουμπόυ του Φαρ Γουστ, στην Ιαπωνία του ειρηνικού σαμουράι. Κι αυτά είναι γραμμένα από αιώνες στην ψυχή τους.

Η συζήτηση που ξεκίνησε τώρα στην Ελλάδα έχει γίνει σε πολλές χώρες με τα υπέρ και τα κατά. Το βασικό επιχείρημα των υπέρ είναι ότι μπορεί οι αστυνομικοί να έχουν να κάνουν με κάποιον αδίστακτο εγκληματία. Το επιχείρημα κατά της οπλοφορίας είναι ότι κι οι αστυνομικοί είναι άνθρωποι και μπορεί να αντιδράσουν με ασυγκράτητο θυμό, ενώ αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί αν δεν οπλοφορούσαν ή αν χρησιμοποιούσαν άλλα μέσα που καθηλώνουν τον επιτιθέμενο, γιατί δεν είναι αυτοί που θα αποφασίσουν για τη ζωή ή το θάνατο κάποιου.

Στην Ελλάδα το θέμα είναι ακόμα πιο πολύπλοκο με τους παράνομους μετανάστες. Μπορεί η πλειοψηφία τους να είναι το ίδιο ειρηνική με τη δική μας, αλλά μπορεί μερικοί να είναι εγκληματίες που δραπέτευσαν από τις φυλακές και φυσικά δε πήραν μαζί τους και το Απόσπασμα Ποινικού Μητρώου. Πάντως είναι καλό που έστω και αργά άρχισε αυτή η συζήτηση, που μπορεί να οδηγήσει σε θετικά συμπεράσματα. Δεν ξέρω ποια μπορεί να είναι αυτά, αλλά μια πρώτη γνώμη μου είναι ότι όταν οι αστυνομικοί που βρίσκονται σε επικίνδυνες περιοχές θα πρέπει να οπλοφορούν, αλλά όχι στις διαδηλώσεις που μπορούν να αμυνθούν με πολλούς άλλους τρόπους χωρίς να σκοτωθεί κανένας.