Ηλίας Καραβόλιας 

Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να παίξει το παίγνιο του συντονισμού με την πραγματικότητα. Είτε υπάρχουν εναλλακτικά σχέδια είτε κινείται με την λογική του “βλέποντας και κάνοντας”, η κυβέρνηση θα δει τόσο τις κόκκινες γραμμές της όσο και τα αποθεματικά αξιοπιστίας της, να εξαντληθούν πιο γρήγορα από τα δεσμευμένα αποθεματικά της αυτοδιοίκησης, των νοσοκομείων, των ασφαλιστικών ταμείων.

Η διαπραγμάτευση με τους δανειστές έχει κολλήσει σε αριθμούς. Γιατί το λέω αυτό; Μα γιατί όλοι μιλούν για πολιτική λύση. Και όταν επικαλούμαστε το Πολιτικό σημαίνει ότι έχουμε απροσδιοριστία στο Οικονομικό. Είναι εμφανές ότι στην σφαίρα του τεχνοκρατικού πλαισίου της διαπραγμάτευσης υπάρχει καλυμμένος ανορθολογισμός τόσο από την πλευρά της κυβέρνησης όσο και από την πλευρά των θεσμών.

Κοστολογήσαμε μέτρα που σαφέστατα έχουν υπερτιμολογηθεί ως προς το εφικτό. Αριθμητικοποιήσαμε στόχους που εμφανώς είναι υπεραισιόδοξοι. Και το κυριότερο: η κυβέρνηση πέρασε απο το γενικό (συμφωνία 20/2) στο ειδικό( email Βαρουφάκη) σπάζοντας τον τοίχο του εφικτού με ευκολία και υπεραισιόδοξες προσδοκίες (πχ. 350 εκατ. απο την αδειοδότηση των ΜΜΕ, 450 εκατ, απο ” γενικά μέτρα βελτίωσης είσπραξης δημοσίων εσόδων”, κ.α. Και πίσω από αυτό τον τοίχο της πραγματικότητας παραμονεύει η τοξική για την ελληνική κοινωνία άσκηση μαζέματος ρευστότητας από παντού. Όταν ακούει ο πολίτης ότι μπορεί και να μην πληρωθούν μισθοί, συντάξεις και υποχρεώσεις του Δημοσίου, όταν βλέπει ότι δεσμεύονται για έκτακτη ανάγκη τα διαθέσιμα δήμων, περιφερειών, νοσοκομείων, ταμείων, αναβάλλει την κατανάλωση, φοβάται για κούρεμα καταθέσεων, παγώνει τα σχέδια του και μπλοκάρεται έτσι το οικονομικό κύκλωμα.Το άθροισμα των ατομικών φόβων γεννάει συλλογική ανασφάλεια.

Δεν ασκείται έτσι η οικονομική πολιτική σε περίοδο δημοσιονομικής κρίσης και πιστωτικής ασφυξίας. Και δεν υποστηρίζω ότι πρέπει με κάθε θυσία να κλείσουμε συμφωνία γρήγορα. Όμως ο χρόνος σε μια οικονομία που της λείπει το ρευστό, η ελπίδα και η προσδοκία, είναι χρόνος πολύτιμος. Το λάθος της κυβέρνησης πηγάζει από την σύγχυση των εννοιών: άλλο πράγμα ο πολιτικός χρόνος και άλλο ο χρόνος της οικονομίας που καταρρέει.
Οι τράπεζες, το Δημόσιο, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά έχουν εκτός από ισοζύγια και λογιστήρια, και ένα σύνολο ” ψυχολογικών εξισώσεων” που τροφοδοτούν την δράση, την συμμετοχή στο οικονομικό κύκλωμα. Το να αναλωνόμαστε σε διλήμματα οικονομικής επιβίωσης και να δεχόμαστε από τα διεθνή ΜΜΕ απειλητικά μηνύματα για Grexit, δραχμή και περιορισμό κεφαλαίων, σημαίνει ότι μεγαλώνει η απόσταση από την δύσκολη άσκηση του σχεδιασμού. Η απροσδιοριστία και η ασάφεια δεν μπορούν να δαμαστούν όταν θρέφονται καθημερινά. Η Ελλάδα χρειάζεται να ισορροπήσει αυτή την στιγμή πάνω στο τεντωμένο σχοινί των αριθμών και της επιθυμίας. Και η συλλογική επιθυμία είναι να σταματήσει η θυσία με τις περικοπές. Η συλλογική όμως μύχια επιθυμία- ο φόβος στο συλλογικό ασυνείδητο δηλαδή- είναι ξεκάθαρο: να βγάζουμε από τα ΑΤΜ λεφτά, να μπορούμε να ψωνίζουμε φάρμακα και αγαθά επιβίωσης, να μην μειωθεί το εισόδημα μας.

Οι άνεργοι και οι μη έχοντες, δεν έχουν να χάσουν πολλά (όπως και οι κατέχοντες περιουσίες και ρευστότητα εκτός χώρας). Αλλά η πλειοψηφία της κοινωνίας νιώθει ότι τα αχαρτογράφητα νερά μπορεί να την βουλιάξουν. Και η θάλασσα της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας προκαλεί τρικυμία καταστροφική, δεν έχει αβαθή νερά για αβλαβή διέλευση και φυσικά πνίγει εύκολα αυτούς που δεν ξέρουν ή δεν μπορούν να “κολυμπήσουν” εντός της….