Λόρδος Γεώργιος Γκόρτον Μπάιρον Στ

22 Ιανουαρίου 1788 [Λονδίνο]- 19 Απριλίου 1824 [Μεσολόγγι]

Πεθαίνοντας στην Ελλάδα, στον τόπο-αποκορύφωμα της αυτοθυσίας, στο ιστορικό Μεσσολόγγι. Επιλογή ενός σπουδαίου πολιτικού, ποιητή, συγγραφέα. Ενός Λόρδου του Λονδίνου. 

Έλληνας γεννιέσαι ή γίνεσαι;

Ο Λόρδος Βύρων παγκόσμιος και διαχρονικός φάρος του Φιλελληνισμού βρήκε το προσωπικό μονοπάτι του υμνώντας την Ελλάδα   την Ελλάδα της Περηφάνιας, του Πολιτισμού, του Ανθρωπισμού σαν να ήταν γηγενής. Αποτυχημένος στην προσωπική του ζωή βρήκε διέξοδο και λιμάνι στην θερμή του αγάπη για την Ελλάδα που «φίλοι» και εχθροί έβαζαν την μπότα τους με ανίερο τρόπο για να την αφανίσουν.

Είναι και σήμερα παράδειγμα και υπόδειγμα πατριωτικής αγάπης χωρίς σωβινισμούς και μισαλλοδοξίες. Σήμερα που γιορτάζεται παγκόσμια η ποίηση θα θυμηθούμε το κορυφαίο ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη το «Αν θες να λέγεσαι Άνθρωπος”, που μεταφέρει θαυμάσια το λαμπρό πνέυμα του Λόρδου Βύρωνα και ακούστηκε στην χθεσινή εκδήλωση στον Προμαώνα του Αγίου Γεωργίου, στη Μεσαιωνική Πόλη Ρόδου. 

Με αφορμή την 21η Μαρτίου, Ημέρα Ποίησης, ο Δήμος Ρόδου αδελφοποιήθηκε με τον Δήμο Βύρωνα Αττικής – που είναι αφιερωμένος στο Λόρδο Βύρωνα- μ’ένα ωραίο διήμερο αφιερωμένο στον Λόρδο που τίμησε την Ελλάδα στους αιώνες. Φώτης Χατζηδιάκος και Γρηγόρης Κατωπόδης έδωσαν τα χέρια σε μια συνεργασία Πολιτισμού και Φιλελληνισμού ως ένδειξη τιμής στους ήρωες που πέρασαν από τον ελλαδικό χώρο, πολεμώντας με όπλα ή την ψυχή τους την πατρίδα των Ελλήνων. Γιατί τελικά όποιος μετέχει της ελληνικής Παιδείας δεν μπορεί παρά να νοηθεί ως ‘Ελληνας. 

Ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη. 

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν΄αγωνίζεσαι για την ειρήνη και
για το δίκαιο.
Θα βγείς στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα
ματώσουν απ΄τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες – μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζει την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις
πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνουνται στη νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω από τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν΄αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη
ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ΄απαρνηθείς τη λάμπα σου και το ψωμί σου
Θ΄απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις κι ούτε θα φοβηθείς.
Το ξέρω, είναι όμορφο ν΄ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ,
να κοιτάς έν΄ άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμένος πάνω απ΄το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
Να την ακούς να σου λέει τα όνειρα της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τ΄αποχαιρετήσεις όλ΄αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου,
για όλα τ΄άστρα, για όλες τις λάμπες και
για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για είκοσι ή
και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη,
τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ΄ το τετραγωνικό μέτρο του κελλιού σου
θα συνεχίσεις τον δρόμο σου πάνω στη γη .
Κι΄ όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελλιού σου με το δάχτυλο
απ΄τ΄άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
Εσύ, κι ας βλέπεις να περνάν τα χρόνια σου και ν΄ ασπρίζουν
τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.
Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
Αφού όλο και νέοι αγώνες θ΄ αρχίζουνε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό
γράμμα στη μάνα σου
Θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ΄αρχικά του ονόματος σου και μια λέξη :
Ειρήνη
σα ναγραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ΄ολάκαιρο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ΄την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν΄ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που
τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Ακολουθεί έκθεση εικόνων από την εκδήλωση που διοργάνωσε το Κέντρο Συγγραφεών και Μεταφραστών Ρόδου. Φωτογραφικό αρχείο: Βασίλης Καϋμενάκης

Ρεπορτάζ για το iPorta.gr: Τζίνα Δαβιλά