Βαγγέλης Παυλίδης

Μια μέρα σαν σήμερα, 19 Οχτωβρίου 1745, πέθαινε ο Jonathan Swift, ο σπουδαιότερος σατιρικός συγγραφέας στα Αγγλικά γράμματα, σύμφωνα με την Encyclopedia Britannica. Έξω απο των αγγλοσαξωνικό κόσμο σήμερα, τον θυμόμαστε κυρίως απο “Τα ταξείδια του Γκιούλιβερ”.

Απο τα κλασσικά έργα της Αγγλικής λογοτεχνίας μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, μεταφέρθηκε στην οθόνη, κακοποιήθηκε απο τον κακοποιό της κλασσικης λογοτεχνίας Ντίσνεϋ. και έγινε βιβλίο για παιδιά, ενώ δεν είναι παρά μια καυστική σάτιρα της ανθρώπινης φύσης. Σε γράμμα του στον Σούιφτ, ο John Gray θα πει: “Διαβάζεται απο όλους, απο το υπουργικό συμβούλιο μέχρι το νηπιαγωγείο”.

Προσπάθησα να βρώ τι μπορεί να μαγείρευε και τι να έτρωγε ο μεγάλος σατιρικός, χωρίς όμως επιτυχία. Αυτό όμως δεν σημαίνει οτι δεν ασχολήθηκε με την μαγειρική, αν και με τον δικό του ιδιαίτερο και μοναδικό τρόπο. Στα 1729 δημοσέυσε το (μεταφράζω τον τίτλο) “Μια ταπεινή πρόταση ωστε τα παιδιά των φτωχών να μη γίνονται βάρος στους γονείς και την πατρίδα τους κάνοντάς τα επωφελή στο κοινό”. Γνωστό απλά ως “A modest proposal”, πρόκειται για μια σάτιρα όπου με σκόπιμα ανατριχιαστικά επιχειρήματα ο Σούιφτ προτείνει πως για να ξεφύγουν απο την φτώχια οι Ιρλανδοί θα μπορούσαν να πουλάνε τα παιδιά τους στους πλούσιους για τροφή.

Στην Αγγλική λογοτεχνία, η έκφραση “a modest proposal” αναφέρεται γενικά στην απροκάλυπτη και ωμή σάτιρα αυτού του είδους και χρησιμοποιείται ως εξαιρετική εισαγωγή στην χρήση της επιχειρηματολογίας. Επιτρέψτε μου την (πρόχειρη) μετάφραση ορισμένων αποσπασμάτων:

“Το θέαμα των θυλικών ζητιάνων που ακολουθούμενες από τρία και τέσσερα ή κι έξη παιδάκια γεμίζουν τους δρόμους και τις καλύβες, προκαλεί μελαγχολία σε όσους ταξιδεύουν στην μεγάλη αυτήν πόλη ή την χώρα (ΣΣ Ιρλανδία)… Πιστεύω πως όλοι συμφωνούμε πως αυτός ο καταπληκτικός αριθμός παιδιών στην αγκαλιά ή την πλάτη ή που τρέχουν πίσω απο την μάνα τους, ή και τους πατεράδες τους, αποτελεί σοβαρό και πρόσθετο πρόβλημα στην τωρινή κακή κατάσταση του βασιλείου… και συνεπώς όποιος βρεί μια έντιμη και φτηνή μέθοδο να κάνει τα παιδιά αυτά χρήσιμα στην Κοινοπολιτεία μας θα άξιζε να του ανεγείρουν άγαλμα ως σωτήρα του έθνους… Σ’ ό,τι με αφορά, αφού επι πολλά χρόνια έχω βασανίσει στο μυαλό μου το σημαντικό αυτό θέμα, θεωρώ τις μέχρι τώρα προτάσεις λαθεμένες… και τώρα θα παραθέσω ταπεινά τις δικές μου απόψεις: Ενας πολυμαθής Αμερικάνος φίλος με διαβεβαίωσε πως ένα μικρό υγιές και καλοθρεμένο παιδάκι, ηλικίας ενός έτους, αποτελεί γευστικότατη και θρεπτική τροφή, είτε κοκκινιστό, ψητό ή βραστό και, προσθέτω, δεν υπάρχει αμφιβολία πως θα είναι εξ ίσου καλό ως φρικασέ ή ραγού. Βάζω λοιπόν στην κρίση σας τα παρακάτω: απο τις 120.000 παιδάκια του είδους, όπως έχει υπολογιστεί, 20.000 μπορούν να κρατηθούν για αναπαραγωγή, όπου το ένα τέταρτο θα είναι αρσενικά, αναλογία δηλαδή μεγαλύτερη απ΄ότι επιτρέπουμε για κατσίκες και πρόβατα… Τα υπόλοιπα 100.000 μπορούν να προσφερθούν προς πώληση σε όλο το βασίλειο, σε άτομα κοινωνικής προβολής και με περιουσία, συμβουλεύοντας την μητέρα να τα θηλάσει καλά τον τελευταίο μήνα ώστε να γίνουν τρυφερά και παχουλά, κατάλληλα για ένα καλό τραπέζι. Ένα παιδάκι είναι αρκετό για δυο πιάτα σ’ ενα δείπνο με φίλους ή, αν η οικογένεια είναι μόνη, το μπρός και πίσω τέταρτο κάνει ένα αρκετά καλό φαγητό και, με λίγο αλάτι και πιπέρι, θα είναι θαυμάσιο βραστό την τέταρτη μέρα, ειδικά τον χειμώνα.

Εχω υπολογίσει πως, χοντρικά, ένα νεογέννητο ζυγίζει 5.5 κιλά και αν τραφεί σχετικά καλά στο τέλος του ηλιακού έτους θα ζυγίζει 10.800 κιλά. Βέβαια, τέτοιου είδους τροφή θα κοστίζει ακριβά και κατά συνέπεια θα προορίζεται για λόρδους και γεωκτήμονες οι οποίοι, καθώς έχουν ήδη καταβροχθίσει τους γονείς, φαίνεται να έχουν αποχτίσει δικαιώματα και πάνω στα παιδιά…”

Εδώ, καλέ αναγνώστη, σε αφήνω κι αν σου πέσει στα χέρια το “A modest proposal”, διάβασέ το. Αξίζει τον κόπο με το παραπάνω.

Jonathan Swift died on a day like today, 18 October 1745. He is regarded by the Encyclopædia Britannica as the foremost prose satirist in the English language. Outside the English speaking world he is mainly remembered for his Gulliver’s Travels. The book became popular as soon as it was published. John Gay wrote in a 1726 letter to Swift that “It is universally read, from the cabinet council to the nursery.” Since then, it has never been out of print.

I tried to find what was Swift’s favorite food or if he liked to cook and what, but in vain. Still he did write about food, in his own way: “A Modest Proposal for Preventing the Children of Poor People From Being a Burthen to Their Parents or Country, and for Making Them Beneficial to the Publick”, commonly referred to as A Modest Proposal, is a essay written and published anonymously by Jonathan Swift in 1729. Swift suggests that the impoverished Irish might ease their economic troubles by selling their children as food for rich gentlemen and ladies. This satirical hyperbole mocks heartless attitudes towards the poor, as well as Irish policy in general. In English writing, the phrase “a modest proposal” is now conventionally an allusion to this style of straight-faced satire.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author 

iPorta.gr