Στάθης Παναγιωτόπουλος

Η κακή φάλαινα

Πάλι με τις ταινίες θα ασχοληθω, ζητώ συγνώμη που μπαίνω σε ξένα χωράφια, αλλά η συγκεκριμένη προσέγγιση έχει μια κινηματογραφική ταινία ως αφορμή μόνο, αλλού είναι η ουσία.

Είδα, λοιπόν, τις προάλλες την ταινία του Ron Howard “In The Heart of the Sea”, που είναι υποτίθεται βασισμένη σε γεγονότα που ενέπνευσαν τον Χέρμαν Μέλβιλ να γράψει το αριστούργημά του, τον “Μόμπι Ντικ”.

Το συγκεκριμένο βιβλίο επιφανειακά πραγματεύεται τη μάχη ενός φαλαινοθήρα με τη μυθική λευκή φάλαινα, αλλά αυτό μόνο επιφανειακά. Και οι πρωτοετείς της αγγλικής φιλολογίας (αλλά και οποιοσδήποτε αναγνώστης που στοιχειωδώς “του κόβει”) γνωρίζουν ότι το βιβλίο είναι μια αλληγορία για την πάλη του ανθρώπου με τη χίμαιρα, με τον ανώτερο, απώτερο στόχο που έχει στη ζωή του. Δεν είναι ένας άνθρωπος εναντίον ενός ζώου.

Οπως, υπεραπλουστευμένα, το θέτει στην ταινία του ο Howard, και μάλιστα με τρόπο εντελώς αντιπαθητικό. Εξηγούμαι. Η ταινία, όντως καλογυρισμένη και τεχνικά άψογη, με τα εφέ της, με τα όλα της, υποβιβάζει την ιστορία σε μια “μάχη” μεταξύ των καλών ανθρώπων και της κακιάς φάλαινας, που ουσιαστικά είναι ένα θαλάσσιο τέρας, μοχθηρό και εκδικητικό. Οπως κάτι β’ διαλογής ταινίες επιστημονικής φαντασίας του Sci Fy όπου μεταλλαγμένα τέρατα σπέρνουν τον πανικό στον άμοιρο πληθυσμό.

Θα μου πεις, τι σε πειράζει, ταινία μυθοπλασίας είναι, δεν είναι ντοκιμαντέρ. Με πειράζει διότι, αντίθετα με τις ταινίες β’ διαλογής που αναφέρω παραπάνω, όπου τα “τέρατα” είναι εμφανώς αποκυήματα φαντασίας (γιγάντια μυρμήγκια, διασταύρωση χταποδιού με καρχαρία και άλλα διασκεδαστικά και συμπαθητικά), και κατά συνέπεια πιο “τίμια”, εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα αληθινό πλάσμα, έναν αγαθό γίγαντα του ωκεανού, ένα θηλαστικό που όχι μόνο είναι εντελώς ακίνδυνο για τον άνθρωπο, αλλά υφίσταται εδώ και αιώνες έναν άνευ προηγουμένου πόλεμο από αυτόν και κινδυνεύει σοβαρά με αφανισμό.

Οι κατάπτυστοι Ιάπωνες ακόμη και σήμερα τις εξοντώνουν άσκοπα, με σαδιστικό τρόπο, και ταινίες σαν την αηδία του Ron Howard τους δίνουν ηθικό άλλοθι, αναπαράγοντας στερεότυπα άγνοιας. Δεν μπορείς, κύριε, με τη δικαιολογία “ένα παραμυθάκι για το Χόλιγουντ έφτιαξα” να παίζεις με την ισορροπία, την ίδια την επιβίωση ενός οικοσυστήματος που περιλαμβάνει και μας τους ανθρώπους. Ισως είμαι υπερβολικός, διότι είδα την ταινία και θύμωσα πολύ. Η ουσία του επιχειρήματος, όμως, παραμένει βάσιμη.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr