Πάνος Μπιτσαξής

• Ο μύθος της Βαβέλ ακολουθεί την ανθρώπινη συνείδηση για 4.000 χρόνια. Οι φυλές ζήλεψαν το μεγαλείο του Θεού και άρχισαν να χτίζουν ένα οικοδόμημα «που θα έφτανε μέχρι τον ουρανό». Ο Θεός θύμωσε για την ύβρι. Τιμώρησε τις φυλές με το δεινό της ασυνεννοησίας. Οι φυλές διασκορπίστηκαν στον κόσμο και έτσι άρχισε η ανθρώπινη ιστορία. Κάθε φυλή μιλούσε πια τη δική της γλώσσα και κάθε γλώσσα αντανακλούσε ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης. Ο Θεός ικανοποιήθηκε. Οι φυλές χτίζαν βεβαίως σπίτια. Κανένα όμως δεν θα έφτανε «μέχρι τον ουρανό». Όλα αυτά συνέβησαν «στη γη Σεναάρ», τη μετέπειτα Βαβυλωνία. Με αυτό το τίτλο ο Βυζάντιος έγραψε την πασίγνωστη κωμωδία «Βαβυλωνία». Διακωμώδησε την αδυναμία των Ελλήνων να συνεννοηθούνε όταν, μετά την απελευθέρωση, οι ντοπιολαλιές και οι συνήθειες τους χώριζαν σε τοπικές φυλές. Ο μύθος της Βαβέλ, με την πανάρχαιη και τεράστια συμβολική του αξία, δεν φανέρωσε δύο ακόμα δευτερογενείς «ποινές» που επέβαλε ο Θεός. Η πρώτη είναι η ασυνεννοησία μέσα στην ίδια γλώσσα. Η ομόγλωσση Βαβέλ. Οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται με διαφορετικό τρόπο τις αφηρημένες έννοιες. Η Ελευθερία, η Δημοκρατία αλλά και η Αριστερά μπλέκονται πάντα στο τοπίο της ομίχλης της ομόγλωσσης Βαβέλ.

Η δεύτερη ήταν η ικανότητα υπέρβασης της ασυνεννοησίας μέσω των αριθμών. Οι αριθμοί ήταν αντιληπτοί σε όλες τις γλώσσες της Βαβέλ. «Τρείς το λάδι τρείς το ξύδι πέντε το λαδόξυδο». Το εμπόριο και οι συναλλαγές είχαν σαφή κώδικα επαφής και συνεννόησης. Με δύο μόνο εξαιρέσεις. Το «μηδέν και το άπειρο» όπως είναι ο τίτλος του εκπληκτικού έργου του Άρθουρ Καίσλερ. Το μηδέν έγινε αντιληπτό στη ζωή και όχι στη φιλοσοφία μόνο με το σύγχρονο καπιταλισμό. Σημειώνω, τη ρήτρα του μηδενικού ελλείμματος, το μηδέν στον ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και την πράξη 0 x 0 = 0 που ίσως να αποτελεί και τη λύση του ελληνικού ζητήματος αν φτάσει σε αυτήν κάποτε ο κ. Βαρουφάκης. Το άπειρο δεν είναι ακόμα πλήρως αντιληπτό. Ο Αϊνστάιν έλεγε το εξής γνωστό «δύο πράγματα είναι άπειρα, η ανθρώπινη βλακεία και το σύμπαν, αν και για το δεύτερο διατηρώ πολλές αμφιβολίες».

Η Εσπεράντο είναι μια τεχνητή γλώσσα. Την επινόησε το 1887 ο πολωνοεβραίος γιατρός Λουδοβίκος Λάζαρος Ζαμένχοφ. Ο τύπος είχε όραμα. Ονειρεύτηκε μια ανθρωπότητα που θα υπερβεί τη Βαβέλ, θα μιλάει μία και μόνη γλώσσα. Την εσπεράντο.

Να μην μας διαφύγει ότι εσπεράντο σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει ελπίδα. Για τον Ζαμένχοφ η δυνατότητα συνεννόησης αποτελούσε ελπίδα. Η εσπεράντο έχει ακόμα πιστούς, το πείραμα όμως δεν πέτυχε. Διδάσκεται σε ένα πανεπιστήμιο του μικροσκοπικού κράτους Σαν Μαρίνο. Γενικότερα όμως η ανθρωπότητα προτίμησε τη Βαβέλ.

• Ο Θεός δεν ξεθύμωσε. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η «πρώτη φορά Αριστερά» είναι το τυπικό παράδειγμα ομόγλωσσης Βαβέλ. Οι διάφορες φυλές είναι αδύνατον να συνεννοηθούν μεταξύ τους. Αδυνατούν να δώσουν κοινό περιεχόμενο ακόμα και στην έννοια «Αριστερά» η οποία υποτίθεται ότι τους ενώνει. Ο διασκορπισμός των φυλών που δεν μπορούν να συνεννοηθούν είναι βέβαιος. Το θέλει και ο μύθος. Είναι άγνωστο όμως το πότε θα συμβεί.

Οι μεν λένε «συμφωνία». Καθένας όμως αντιλαμβάνεται με διαφορετικό τρόπο τη συμφωνία. Λες και είναι στο χέρι τους. Οι δε λένε «ρήξη». Αλλά και πάλι καθένας δίνει διαφορετικό περιεχόμενο στην ρήξη ανάλογα με την άποψη του. Σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να προσδιορίσουν τι σημαίνει ρήξη. Το δίλημμα συμφωνία ή ρήξη, στη Βαβέλ του ΣΥΡΙΖΑ τίθεται χωρίς ούτε η μια ούτε η άλλη πλευρά να αντιλαμβάνεται τι ακριβώς υποστηρίζει. Η συνθήκη του χάους επικρατεί πλέον στην κυβερνητική παράταξη.

Την κατάσταση αυτή νοιώθουν βραδυφλεγώς ο Πρωθυπουργός, η νεανική ομάδα που τον περιβάλλει στο Μαξίμου και οι δύο γηραιοί συμβουλάτορές τους.

Ο ένας μάλιστα από αυτούς τους δύο, όταν κάνει δηλώσεις στη τηλεόραση μου προκαλεί πηγαίο γέλιο. Αφενός γιατί οι εκτιμήσεις του πάντα πέφτουν έξω και αφετέρου γιατί το πρόσωπό του φέρνει στη μνήμη τον Μαυρογιαλούρο. Η πρωθυπουργική ομάδα επινόησε μια καινούργια γλώσσα. Τη νεοδεξιά εσπεράντο. Έτσι δεν υπάρχει πλέον Τρόικα αλλά Θεσμοί. Το Μνημόνιο καταργήθηκε. Υπάρχει η αναπτυξιακή συμφωνία. Η κυριαρχία της χώρας αποκαταστάθηκε. Οι δανειστές δεν είναι τίποτα άλλο από groups. Γεμίσαμε groups. Τόσα πολλά που χάσαμε το λογαριασμό. Το Athens Group, το Brussels Group, το Frankfurt Dinner Group, το Euroworking Group και τέλος το Eurogroup. Γύρω από όλα αυτά τα Groups με άγνωστο προορισμό περιστρέφονται τα τεχνικά κλιμάκια. Που να βγει άκρη και ποια άκρη; Η νεοδεξιά εσπεράντο μόνο πρόσφατα απέκτησε επαφή με τους αριθμούς, τη γλώσσα συνεννόησης που επακολούθησε τον διασκορπισμό των φυλών της μυθικής Βαβέλ. Ο αυταθαυμαζόμενος Υπουργός Οικονομικών μας έλεγε ότι οι αριθμοί δεν ενδιαφέρουν τη περιωπή του. Έλα όμως που εδώ το θέμα είναι οι αριθμοί.

• Γιατί αποκαλώ την εσπεράντο του ΣΥΡΙΖΑ νεοδεξιά. Δεν είναι επειδή επιστρέφουν σε ότι έκαναν οι προηγούμενοι ή επειδή υπαναχωρούν. Όχι. Είναι γιατί πίσω από τις λέξεις ρήξη, ανατροπή, κατάργηση του Μνημονίου και όλη τη ψευδοεπαναστατική παραφιλολογία το μόνο που δεν υπάρχει είναι η Αριστερά.

Αυτές οι ρήξεις έτσι όπως τις επαγγέλλονται, χαζοχαρούμενα, όπως είπε ο κ. Χρυσόγονος, συνιστούν την διαφαινόμενη αρχή της μεγαλύτερης αναδιανομής εισοδήματος υπέρ των πλουσίων και ισχυρών που θα έχει γνωρίσει η χώρα τουλάχιστον από τη μεταπολίτευση. Σ’ αυτό όμως θα επανέλθω.

• Για πού το βάλαμε; Έλα ντε.