Κωστής Α. Μακρής  

ΕΝΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΓΡΑΜΜΑ
Συγγραφέας: Παπαθεοδούλου Αντώνης
Εικονογράφος: Σαμαρτζή Ίρις

Ήμουνα αρκετά μικρός όταν άκουσα για πρώτη φορά το τραγούδι «Ο ταχυδρόμος πέθανε», σε στίχους και μουσική του Μάνου Χατζιδάκι. Υπήρχε σε δισκάκι 45 στροφών στο σπίτι μας και το είχε αγοράσει ο πατέρας μας για τη μητέρα μας μετά από την παράσταση «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» (Luigi Pirandello – Θίασος Δ. Μυράτ) που είχαν δει το 1961 και συζητούσαν για χρόνια.

Δεν θυμάμαι πότε άρχισα να κλαίω ακούγοντάς το.

Δεν θυμάμαι πότε ήταν η πρώτη φορά που πήρα άθελά μου και τους δύο ρόλους: και του 17χρονου ταχυδρόμου και της αγαπημένης του που μάταια περίμενε απάντηση για το γράμμα που του είχε στείλει.

Όπως και δεν θυμάμαι πώς ―ανεπαισθήτως, μέσα στα τελευταία 20 χρόνια― πέρασα από την παλαιού τύπου αλληλογραφία, με φάκελο και γραμματόσημο, στην ηλεκτρονική.

Τα παιδιά που είναι σήμερα 5-10 χρόνων, τα παιδιά δηλαδή στα οποία απευθύνεται το βιβλίο του Αντώνη Παπαθεοδούλου με τις εικόνες της Ίριδας Σαμαρτζή, έχουν εικόνες ―αν έχουν― ταχυδρόμων ή «κούριερ» που μεταφέρουν δέματα, λογαριασμούς, βιβλία και σπανίως επιστολές ή μηνύματα. Τα περισσότερα μηνύματα/επιστολές/προσκλήσεις κ.λ.π., ανταλλάσσονται πλέον με άλλα μέσα.

Οι εποχές αλλάζουν και μαζί τους οι εικόνες που έχουμε για διάφορα επαγγέλματα, που αργά ή γρήγορα εξαφανίζονται.

Δεν ξέρω ποια ήταν τα κίνητρα του Αντώνη Παπαθεοδούλου όταν ξεκίνησε να γράφει το βιβλίο «Ένα τελευταίο γράμμα».

Ήταν ένας προκαταβολικός επικήδειος για ένα ακόμα επάγγελμα που χάνεται; Απότιση φόρου τιμής σε μια κοινωνία που ήξερε να σέβεται και να τιμά όσα άξια μέλη της πρόσφεραν στο κοινό καλό; Ένα βιβλίο-μνημείο για εικόνες που όσο περνούν τα χρόνια χάνουν το συναισθηματικό φορτίο που είχαν πριν από χρόνια, όπως στο «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε»;

Γιατί σίγουρα είναι πολύ διαφορετικό να βλέπεις σήμερα τις αισθηματικές σκηνές της μεγάλης κόρης του καπετάνιου Φον Τραπ με τον νεαρό ταχυδρόμο, στη «Μελωδία της ευτυχίας», στην τωρινή εποχή των SMS και των διαδικτυακών ερωτικών εξομολογήσεων. Όπως διαφορετικά διαβάζει κανείς τις ιστορίες του Σέρλοκ Χολμς με το «πρωινό», «μεσημεριανό» και «βραδινό» ταχυδρομείο ―που βοηθούσε τον διάσημο ντετέκτιβ να βρίσκεται σε επαφή με την κοινωνία― και διαφορετικά τις ιστορίες του Μονταλμπάνο (του Αντρέα Καμιλλέρι) που βρίσκεται ανά πάσα στιγμή σε επαφή, μέσω του κινητού του τηλεφώνου, με τον κόσμο.

Στον καιρό μας, όταν ήδη κάποια drones αναλαμβάνουν να υποκαταστήσουν εν μέρει τους ταχυδρομικούς διανομείς, ο Αντώνης Παπαθεοδούλου τοποθετεί τον ταχυδρόμο του, τον κύριο Κώστα, σε ένα νησί. Αυτό είναι λογικό καθώς τα νησιά ―όλα τα νησιά― είναι τόποι που περιτριγυρίζονται από κάτι δύσβατο, τη θάλασσα, και έχουν παλιές μνήμες για τη σημασία της επιστολής, τον ρόλο του ταχυδρομείου και την αξία του ταχυδρόμου.

Ο κύριος Κώστας δεν είναι μόνο ταχυδρόμος. Είναι και «διερμηνέας» και «μεσολαβητής» για μερικούς από τους αναλφάβητους (κάτι, ακόμα, που τείνει να εκλείψει στις μέρες μας) παραλήπτες επιστολών. Και με αυτόν τον τρόπο είναι και λίγο κοινωνός και εξομολόγος κάποιων μυστικών, καθώς η παραβίαση της απόρρητης αλληλογραφίας γίνεται με τη συναίνεση και την προτροπή των αλληλογράφων.

Είναι και αγαπητός στην μικρή κοινωνία που τον περιβάλλει και την οποία εξυπηρετεί.

Αλλά ο κύριος Κώστας μεγαλώνει.

Ο κύριος Κώστας θα πάρει σύνταξη και θα σταματήσει να παραδίδει γράμματα.

Ο κύριος Κώστας όμως, πριν αφήσει για πάντα τη δουλειά του, πρέπει να παραδώσει ένα τελευταίο γράμμα. Έναν φάκελο με άγνωστο παραλήπτη και μόνο μια διεύθυνση: μια παραλία στην άκρη του νησιού. Όπου «Κανείς δεν ζούσε εκεί».

Ποιος είναι ο παραλήπτης αυτής της επιστολής;

Το μαθαίνουμε στην προτελευταία σελίδα του βιβλίου.

Και εκεί, με την αποκάλυψη του παραλήπτη, εγώ ―δεν ντρέπομαι να το πω― συγκινήθηκα πολύ. Αλλά όχι με την λυπημένη συγκίνηση που ακόμα μου προκαλεί το τραγούδι «Ο ταχυδρόμος πέθανε».

Συγκινήθηκα χαρωπά.

Όπως ελπίζω να συγκινηθούν χαρωπά οι μικροί και μεγάλοι αναγνώστες αυτού του μικρού (σε αριθμό σελίδων) βιβλίου του Αντώνη Παπαθεοδούλου, που έχει όλες τις απαραίτητες, χρήσιμες και καλές λέξεις και φράσεις και νοήματα που χρειάζεται ένα καλό βιβλίο• ό,τι κάνει έναν αναγνώστη να χαίρεται την ανάγνωση.

Και έχει και τις όμορφες και ταξιδευτικές εικόνες της Ίριδας Σαμαρτζή, που λες και είναι εκ γενετής δεμένες με τις λέξεις του βιβλίου, με έναν δεσμό αγάπης και αλληλοσεβασμού. Όπως πρέπει να συναντιώνται μέσα σε ένα βιβλίο εικόνες και λέξεις, έτοιμες να γεννήσουν όμορφα, γλυκά και πολιτισμένα συναισθήματα.

…

Σημείωση ΚΑΜ: Θα πρότεινα στους αναγνώστες (όλων των φύλων) του βιβλίου «Ένα τελευταίο γράμμα», να αναζητήσουν και να διαβάσουν το βιβλίο «Το φεγγάρι, το γραμματόσημο κι εγώ» της Γαλάτειας Γρηγοριάδου-Σουρέλη, από τις Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ.

Βιβλιογραφικές πληροφορίες:

Τίτλος: ΕΝΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΓΡΑΜΜΑ
Συγγραφέας: Παπαθεοδούλου Αντώνης
Εικονογράφος: Σαμαρτζή Ίρις
Κατηγορία: Εικονογραφημένα βιβλία για παιδιά
ISBN: 978-960-569-669-6
Ηλικία: 5+
Ημερομηνία έκδοσης: 25/1/2017
Βιβλιοδεσία: Σκληρό Εξώφυλλο
Σχήμα: 24×18
Σελίδες: 48
Βάρος: 282 γρ.

Το βιβλίο κέρδισε το Διεθνές Βραβείο Εικονογραφημένου βιβλίου Compostela ανάμεσα σε 240 έργα από 24 χώρες της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας.

Εικόνες:

«ΕΝΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΓΡΑΜΜΑ», του Αντώνη Παπαθεοδούλου, Εξώφυλλο
«Το φεγγάρι, το γραμματόσημο κι εγώ» της Γαλάτειας Γρηγοριάδου-Σουρέλη, Εξώφυλλο