* Ο Γρηγόρης Βαλτινός είναι ηθοποιός και σκηνοθέτης.

Για πρώτη φορά αφιερώνει ένα απόσπασμα του θεατρικού του έργου σε περιοδικό και στους αναγνώστες του iPorta.gr, σε μετάφραση και διασκευή δική του, καταθέτοντας τις σκέψεις του.

Το χειμώνα του 2013 και το καλοκαίρι του 2014 ανέβασε το έργο “Δείπνο με φίλους” σε μετάφραση και σκηνοθεσία δική του με συμπρωταγωνιστές τη Ρένια Λουϊζίδου, Αλεξάνδρα Παλαιολόγου και Κλέωνα Γρηγοριάδη. 

Ροδίων Μάθησις      Pane di Capo            Quattro            Amor-Amor

Τζίνα μου αγαπημένη,

Πλησιάζουμε στην ολοκλήρωση των παραστάσεων του έργου «Δείπνο με φίλους». Είναι ένα σπουδαίο έργο που έχω αγαπήσει πολύ, γιατί πραγματεύεται όλα τα μεγάλα θέματα της ζωής μας, τους έρωτές μας, τους φίλους μας, τους γάμους μας, τις οικογένειές μας, τις απιστίες και τους φόβους μας, τους πόθους και τις αναζητήσεις μας. Τα ερωτήματά μας για όλα! Νοιώθοντας πια πως έχω κλείσει οριστικά τους λογαριασμούς μου μαζί του για όλα αυτά που μας βασανίζουν, θα σου παραθέσω κάποια από τα πιο αγαπημένα μου αποσπάσματα. Ξεπερνώντας όσο μπορώ το πρόβλημα της πληκτρολόγησης, παρόμοιο με τον γάντζο στο δάχτυλο του πειρατή, αφιερώνω σε σένα και σε όλους τους πολύτιμους αναγνώστες της Πόρτας, το απόσταγμα της ψυχής μου, όπως αυτό προέκυψε από την μετάφραση του έργου του Ντόναλντ Μάργκιουλις σε δική μου διασκευή.

Δε σου κρύβω πως σε πολλά σημεία του έργου ξεδιπλώνεται ό,τι βαθύτερο κρύβει ο εαυτός μου, η σκέψη μου, η στάση ζωής μου, η ψυχή μου η ίδια. Δέξου το ως ένα μικρό, ίσως ασήμαντο δώρο, τόσο σε όσους έχουν δει την παράσταση και θα ήθελαν να ξαναθυμηθούν κάποιες σκηνές και ατάκες της, όσο και σε όσους δεν είδαν την παράσταση για οποιοδήποτε λόγο. Σ’ευχαριστώ για την φιλοξενία και την ευκαιρία να μοιραστώ τον προβληματισμό μου για όλα αυτά που καθορίζουν την καθημερινότητά μας. Γιατί αυτό που μας έχει μείνει δικό μας, κατάδικό μας, είναι να κοιτάμε τους άλλους στα μάτια. Είναι ίσως και η μόνη συνταγή που παρέχει το «Δείπνο με φίλους». Να κοιταζόμαστε στα μάτια.

α) Να, μια πολύ γνώριμη σκηνή σε όλους μας: της έμμεσης απόρριψης:

(Ο Μάρτιν βγάζει μια φυσαρμόνικα κι αρχίζει να παίζει. )

ΚΑΡΕΝ: Άρχισες πάλι το κονσέρτο;

ΜΠΕΘ: Τι είναι αυτό;

ΜΑΡΤΙΝ: Μαθαίνω φυσαρμόνικα.

ΜΠΕΘ: Από πότε;

ΜΑΡΤΙΝ: Τώρα τελευταία. Είχα αρχίσει μαθήματα παλιά, στο σχολείο, αλλά τα παράτησα. Και είπα να ξαναρχίσω.( Η Κάρεν επιστρέφει)

ΚΑΡΕΝ: Το μόνο που μας έλειπε σ’ αυτό το σπίτι.

ΜΑΡΤΙΝ: Γιατί Κάρεν;

ΚΑΡΕΝ: Να φάμε τώρα το γλυκό;

β) Αυτό, μήπως σας θυμίζει κάτι;

ΤΟΜ: Η Μπεθ έχει πάψει να μ’ αγγίζει.

ΜΑΡΤΙΝ: Ξέρω, ξέρω.

ΤΟΜ: Πώς σ’ αγγίζει κάποιος που σ’ αγαπάει; Μια αγκαλιά, ένα άγγιγμα…

ΜΑΡΤΙΝ: Ξέρω, σου λέω!

ΤΟΜ: … στον ώμο.

ΜΑΡΤΙΝ: Α, στον ώμο…

ΤΟΜ: Έκανα ένα πείραμα.

ΜΑΡΤΙΝ: Για πες…

ΤΟΜ: Είπα δε θα την αγγίξω εγώ για να δω αν θα μ’ αγγίξει εκείνη πρώτη. Δε μιλάω για σεξ, μιλάω για ένα απλό άγγιγμα. Να μου δώσει ένα αθώο φιλί για καληνύχτα, να μου πιάσει το χέρι. Δε με άγγιξε ούτε μια φορά, Μάρτιν. Καθόλου. Μετά από μια βδομάδα, δεν άντεξα. Έβαλα τα κλάματα.

ΜΑΡΤΙΝ: Όχι ρε γαμώτο…

ΤΟΜ: Δε ξέρω για σένα, αλλά εγώ είμαι σε μια φάση της ζωής μου που θέλω να ζήσω… να διασκεδάσω. Δε θέλω να περάσω τη ζωή μου με την αμφιβολία αν θα μου κάτσει η ίδια μου η γυναίκα. Καταλαβαίνεις; Πέφτεις στο κρεβάτι και σκέφτεσαι ωραία τώρα θα κάνουμε σεξ και μετά λες κάτι, μια ασήμαντη παρατήρηση, και την εξαγριώνει και δεν έχει όρεξη και σβήνει το φως και τέρμα. Θα πρέπει να ‘χω το ρεκόρ μαλακίας σ’ όλους τους παντρεμένους της ιστορίας.

                                                                                                   […]

ΤΟΜ: Και σκέφτομαι: Γιατί όχι;

ΜΑΡΤΙΝ: Γιατί;

ΤΟΜ: Έχω κανένα λόγο να μένω πιστός; Για ποιόν φυλάω τον εαυτό μου;

ΜΑΡΤΙΝ: Για ποιόν;

ΤΟΜ: Για χάρη μιας γυναίκας που μου κάνει κριτική; Που με κοιτάζει με οικτρή απογοήτευση; Συνεχώς.

ΜΑΡΤΙΝ: Ναι…

ΤΟΜ: Μ’ αυτό το επικριτικό βλέμμα, τύπου «πώς μπορείς να είσαι τόσο ασήμαντος;». Ξέρεις…

ΜΑΡΤΙΝ: Ξέρω… Ξέρω…

ΤΟΜ: Λοιπόν, απ’ τη μια έχουμε μια γλυκύτατη γυναίκα που με κάνει επιτέλους να αισθάνομαι ότι αξίζω…

ΜΑΡΤΙΝ: Ναι…

ΤΟΜ: …κι απ’ την άλλη έχουμε τη γυναίκα μου που με κάνει να αισθάνομαι σκατά.

ΜΑΡΤΙΝ: Ναι.

ΤΟΜ: Εσύ ποια θα διάλεγες;

γ) Προφανώς κάποια ζευγάρια δεν κοιτάχτηκαν ποτέ στα μάτια … ή μήπως δεν θέλησαν να κοιταχτούν;

ΜΠΕΘ: Δε βαριέσαι Κάρεν… Τελικά φαίνεται ότι εγώ δεν κατάφερα να ισορροπήσω πάνω στον τοίχο και να χορέψω καλά με τον Τομ. Έπεσα και τσακίστηκα. Το τανγκό χρειάζεται δύο! Εγώ ήμουνα μόνη μου.(Η Κάρεν είναι σιωπηλή.) Δεν είν’ εύκολο Κάρεν. Εσύ το ξέρεις καλά. Λίγοι το πετυχαίνουν.

ΚΑΡΕΝ: Σωστά.

ΜΠΕΘ: Οι τυχεροί.

ΚΑΡΕΝ: Δε φτάνει μόνο η τύχη Μπεθ. Θέλει και φροντίδα. Αγάπη. Πρέπει να προστατεύεις τον παρτενέρ σου για να μη πέσει και χτυπήσει. Θέλει προσπάθεια.

ΜΠΕΘ: Δε μπορούμε να ‘μαστε όλοι σαν κι εσένα, Κάρεν. Φαίνεται πως εμένα δε μου πέτυχε η συνταγή. Ένας Θεός ξέρει πόσο προσπάθησα. Αλλά εγώ όσο και ν’ ανακατέψω, η γαμημένη η καρμπονάρα μου κολλάει στην κατσαρόλα. (Παύση) Κρίμα που τα βιβλία σας με τον Μάρτιν περιέχουν μόνο συνταγές μαγειρικής. Θα ‘πρεπε να ‘χουν και συνταγές γάμου.

δ) Και ποιος από τους δυο φίλους έχει άδικο;

ΤΟΜ: […] Αυτό ήθελες να κάνω κι εγώ; Αυτό; Τι είδους παράδειγμα θα έδινα στα παιδιά μου; Ότι δεν έχουμε τη δύναμη ν’ αλλάξουμε τη ζωή μας όταν είμαστε δυστυχισμένοι; Ότι αν κάνεις ένα λάθος πρέπει να το λουστείς μια ζωή; Ε;

ΜΑΡΤΙΝ: Το κλειδί του πολιτισμού είναι να αντιστεκόμαστε σ’ αυτές τις φωνές που μας λένε να τα τινάξουμε όλα στον αέρα. Αν ακολουθούσαμε τα ένστικτά μας, τι θα γινόταν η κοινωνία; Θα τρέχαμε και δε θα φτάναμε. Δε σου λέω ότι όλα είναι ρόδινα στο γάμο. Υπάρχουν προβλήματα. Και το μεγαλύτερο, ξέρεις ποιο είναι; Ο χρόνος. Ο μεγάλος αντίπαλος. Ο χρόνος. Αυτόν πρέπει να ξεγελάσουμε. Ο χρόνος ταΐζει το θηρίο που ζει ανάμεσα στο ζευγάρι. Και το θηρίο όλο και μεγαλώνει, γίνεται γίγαντας, τέρας! Καταλαμβάνει το χώρο κι απομακρύνει τον έναν απ’ τον άλλον. Ήρωας δεν είν’ αυτός που τρομάζει και το βάζει στα πόδια. Ήρωας είν’ αυτός που σκοτώνει το θηρίο.

                                                                                                    […]

ΜΑΡΤΙΝ: Περνάει γρήγορα ο καιρός Τομ, ο χρόνος που λέγαμε, περνάει… το ξέρω- κι αυτό φέρνει πανικό. Κι όταν φτάσουμε τα σαράντα αναζητάμε το ξέγνοιαστο μακρινό παρελθόν τότε που ήμασταν στα σύννεφα, τότε που γαμούσαμε και φεύγαμε, το θέλουμε πίσω γιατί ξέρουμε πόσο πρόσκαιρο ήταν, τώρα το ξέρουμε, και μας φαίνεται τρομερά άδικο που το μεγαλύτερο κομμάτι έχει περάσει και μας απομένει το μικρότερο. Μερικοί από μας λοιπόν προσπαθούν να ξαναβρούν αυτή την ανευθυνότητα, την ξενοιασιά. Μερικοί διαλύουν τα σπίτια τους… Άλλοι… μαθαίνουν φυσαρμόνικα. Μαθαίνω φυσαρμόνικα.

ε) Και κάποια άλλα ζευγάρια θέλουν να κοιτιούνται στα μάτια. Άραγε αρκεί η θέληση;

ΚΑΡΕΝ: (με δάκρυα στα μάτια) Δε σου λείπω ποτέ Μάρτιν;

ΜΑΡΤΙΝ: (έκπληκτος με την ξαφνική της εκδήλωση συναισθηματισμού) Τι;

ΚΑΡΕΝ: Δεν σού λείπω ποτέ; Δε σου λείπω ποτέ;

ΜΑΡΤΙΝ: Αχ αγάπη μου… Μονάχα να ΄ξερες πόσο μου λείπεις!…

ΚΑΡΕΝ: Φοβάμαι Μάρτιν. (σχεδόν παιδικά) Φοβάμαι. Τι θα κάνουμε;

ΜΑΡΤΙΝ: Κάτι θα σκεφτούμε.

ΚΑΡΕΝ: Δεν είναι εύκολο Μάρτιν.

ΜΑΡΤΙΝ: Το ξέρω αγάπη μου.

ΚΑΡΕΝ: Τι θα κάνουμε για να μη χαθούμε;

Αυτά τα λίγα από μένα. Στην πραγματικότητα σε τούτα τα μικρά αποσπάσματα καθρεφτιζόμαστε όλοι μας. Και ποιος μπορεί να κρίνει ποιος είναι σωστός ή λάθος; Αυτή είναι και η σπουδαιότητα του «Δείπνου με φίλους»: δικαιώνονται όλοι οι ήρωες.

Ευχαριστώ όλους τους φίλους που με υπομονή ολοκλήρωσαν αυτό το κείμενο.

Εύχομαι σε όλους καλό φθινόπωρο.

Φιλικά,

Γρηγόρης Βαλτινός

Αθήνα, 26 Αυγούστου 2014