Δρ Δέσποινα Κατσώχη

Γιατί ο αιματοκρίτης είναι σοβαρή αιματολογική εξέταση; Τι δείχνει για τον οργανισμό ο χαμηλός δείκτης;

Ο χαμηλός αιματοκρίτης στις αιματολογικές εξετάσεις υποδηλώνει ότι τα όργανα του σώματος δεν λαμβάνουν αρκετό οξυγόνο. Αν ο αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι χαμηλότερος από τον κανονικό τότε είναι πολύ πιθανό να έχετε εμφανίσει αναιμία. Ποια είναι τα συμπτώματα της αναιμίας; Κουράζεστε εύκολα, εμφανίζετε δύσπνοια, ταχυκαρδία, αδυναμία συγκέντρωσης ενώ μπορεί να έχετε και τάσεις λιποθυμίας.

Η αναιμία συνήθως οφείλεται σε έλλειψη σιδήρου και αποκαλείται σιδηροπενική αναιμία. Ο εργαστηριακός δείκτης που ελέγχει την έλλειψη σιδήρου είναι η φεριτίνη, η οποία σε περίπτωση σιδηροπενικής αναιμίας είναι χαμηλή.

Για να την αντιμετωπίστε καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε σίδηρο. Ο σίδηρος περιέχεται σε διάφορα τρόφιμα με δύο χημικές μορφές: δισθενή (οργανικός σίδηρος) και τρισθενή (ανόργανος σίδηρος). Τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης (κόκκινο κρέας, εντόσθια, πουλερικά και ψάρι) περιέχουν και τις δύο μορφές, ενώ τα τρόφιμα φυτικής προέλευσης (δημητριακά, σπόροι, φρούτα και λαχανικά) περιέχουν ανόργανο σίδηρο. Σε γενικές γραμμές, ο οργανικός σίδηρος απορροφάται σε μεγαλύτερα ποσοστά από τον ανόργανο σίδηρο, ωστόσο η απορρόφησή του ενισχύεται διατροφικά με παράλληλη κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη C και Α.

Τι μπορεί να καταναλώσουμε και να αναστείλει την απορρόφηση σιδήρου; Καφεΐνη (καφές, τσάι) και διάφορα φάρμακα όπως αντιόξινα, ασβέστιο κ.ά. H ασπιρίνη και τα παυσίπονα για μυοσκελετικούς πόνους (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα) είναι πιθανόν να προκαλέσουν γαστρεντερική αιμορραγία και άρα, αναιμία.

Για να διαλευκανθούν οι αιτίες που προκαλούν την αναιμία, απαιτείται πλήρης αιματολογικός έλεγχος και όχι μόνο του αιματοκρίτη. Ο χαμηλός αιματοκρίτης μπορεί να οφείλεται και σε έλλειψη βιταμινών ή ιχνοστοιχείων, σε κάποια χρόνια ασθένεια ή σε απώλεια αίματος, είτε από εσωτερική αιμορραγία – για παράδειγμα από ένα αιμορραγικό έλκος- είτε από εξωτερική αιμορραγία (τραύμα).

Απώλεια αίματος και άρα χαμηλό αιματοκρίτη μπορεί να έχουμε από μικρές αιμορραγίες, όπως αυτές που προκαλούν τα έλκη στομάχου οι αιμορροΐδες κλπ. Οι νέες γυναίκες είναι πιθανό να έχουν χαμηλό αιματοκρίτη, από την απώλεια αίματος κάθε μήνα με την κανονική έμμηνο ρύση.

Πολλοί ασθενείς με σιδηροπενική αναιμία δεν έχουν καθόλου συμπτώματα. Ανάλογα με την ηλικία και το φύλο, πρέπει να κάνουμε αιματολογικές εξετάσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να έχουμε πλήρη εικόνα της κατάστασης του οργανισμού μας.