Πάνος Μπιτσαξής

• Στα σουβλατζίδικα της οδού Μητροπόλεως συχνάζουν τουρίστες, αργόσχολοι περαστικοί και χοντρούληδες με ψυχική εξάρτηση στο μάλλον κατεψυγμένο αλλά τρυφερό κεμπάπ. Σε έναν τέτοιο χώρο, στον ιστορικό Μπαϊρακτάρη, που έχει κάνει την φοβερή δήλωση ότι «ο γύρος του έχει κάνει τον γύρο του κόσμου», επέλεξε ο πρώην Πρωθυπουργός, κ. Κώστας Καραμανλής, όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία, να αναφωνήσει τον φιλιππικό κατά της διαπλοκής.

Είναι πολύ γνωστά τα όσα είπε για τους «νταβατζήδες», όπως αποκάλεσε τους διαπλεκόμενους επιχειρηματίες. Δεν με εκπλήσσει ο χώρος που επέλεξε για να σαλπίσει το κάλεσμα κατά της διαπλοκής. Αν δει κανείς πώς στρώνεται η ντομάτα, τα κρεμμύδια, το τζατζίκι και οι πατάτες πάνω στην πίτα του κεμπάπ του Μπαϊρακτάρη, αντιλαμβάνεται αμέσως ότι πρόκειται περί μιας διατροφικής διαπλοκής. Όταν το τρως, αν πάει το μυαλό σου στην πολιτική, ο συνειρμός είναι αυτόματος. Άλλωστε, οι εργαζόμενοι άνθρωποι στην Αθήνα της έντασης, αφενός δεν έχουν χρόνο για κεμπάπ, αφετέρου, αν το γευτούν μεσημεριάτικα, τους βαραίνει πολύ και δεν μπορούν να δουλέψουν. Γι’ αυτό το αποφεύγουν. Είναι, όμως, γνωστό ότι ο κ. Καραμανλής πάντα είχε και πάντα έχει τον χρόνο για ένα καλό κεμπάπ.

• Το αξιοσημείωτο στη δήλωση του Καραμανλή που έχει μείνει στην ιστορία της παραπολιτικής, γιατί πολιτική κατά της διαπλοκής δεν υπήρξε ποτέ, ήταν η χρήση του όρου «νταβατζήδες». Και όταν μιλάμε για το αρχαιότερο επάγγελμα του κόσμου είναι προφανές ότι το αδύνατο μέρος είναι οι ταλαίπωρες ιερόδουλες και το ισχυρό μέρος ο εκμεταλλευτής νταβατζής. Όταν, όμως, μιλάμε για πολιτική, ποιός είναι ο νταβατζής και ποιές είναι οι εκδιδόμενες; Τα όρια δεν είναι καθόλου σαφή.

• Η διαπλοκή είναι ένας από τους κραταιούς μύθους της περιόδου την οποία ζούμε. Το άλλοθι του πολιτικού συστήματος. Ο «μεγάλος Άλλος», όπως θα έλεγε ο Λακάν. Το πρόσχημα της ανικανότητας. Το ευτελές δικαιολογητικό της πολιτικής και διαχειριστικής ανεπάρκειας. Οι επιχειρηματίες, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, θέλουν πάντα να κάνουν τη δουλειά τους. Θέλουν πάντα να έχουν υποχείριο και υπό έλεγχο τον κρατικό μηχανισμό ή τμήματά του που ενδιαφέρουν τις επιχειρήσεις τους. Η επιχειρηματική απληστία είναι σύμφυτο χαρακτηριστικό του καπιταλιστικού συστήματος. Αυτό που δεν υπάρχει σε άλλες χώρες, στην έκταση που υπάρχει στη χώρα μας, είναι ο εκδιδόμενος πολιτικός. Στην ουσία δεν υπάρχουν διαπλεκόμενοι επιχειρηματίες. Υπάρχουν διαπλεκόμενοι πολιτικοί. Κανένας δεν υποχρεώνει έναν πολιτικό που σέβεται τον εαυτό του να παραβιάζει τον όρκο του, να νομοθετεί ευνοιοκρατικά, να βοηθάει στη γκρίζα ή και στη μαύρη ζώνη συμφέροντα που δεν πρέπει να βοηθήσει για να εξαγοράσει την εύνοια του επιχειρηματία σε χρήμα, τηλεοπτικό χρόνο και οτιδήποτε άλλο του παρέχει αφειδώς για να κάνει τη δουλίτσα του. Η διαπλοκή στις Ηνωμένες Πολιτείες, που είναι σχεδόν θεσμοθετημένη με τα lobbies, δεν εμπόδισε ποτέ το αμερικανικό κράτος να επιβάλλει θηριώδη πρόστιμα σε κολοσσούς για παραβίαση της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας, να κλείσει επιχειρήσεις για φοροδιαφυγή και το IRS να είναι κέρβερος και φόβητρο σε κάθε οικονομικό έγκλημα ή παρανομία. Γιατί εκεί αυτού του είδους η διαπλοκή στο κράτος είναι αδιανόητη. Για το κράτος, όχι για τον επιχειρηματία. Στην Γερμανία δεν υπήρξε κανένας δισταγμός απέναντι στον κολοσσό Volkswagen όταν αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο των ρύπων. Τους άλλαξαν τα φώτα. Κι ας είναι το επίκεντρο της βαριάς παραγωγικής μηχανής της Γερμανίας. Γιατί εκεί, αυτό το είδος διαπλοκής, όχι για τον επιχειρηματία αλλά για το κράτος, είναι επίσης αδιανόητο.

• Η διαπλοκή, επομένως, δεν είναι ζήτημα που αφορά το επιχειρείν. Είναι ζήτημα που αφορά την ηθική και την ακεραιότητα των πολιτικών και του πολιτικού συστήματος. Πολιτικοί ήταν και είναι οι νταβατζήδες στη χώρα μας. Είναι ταγκό μοναχικό. Αν δεν υπάρχουν εκδιδόμενοι πολιτικοί, δεν υπάρχει και διαπλοκή. Η εικόνα, επομένως, που δημιουργούν ορισμένοι πολιτικοί για κάποια αδηφάγα θηρία που νέμονται τους κρατικούς πόρους είναι απλά παραπλανητική και απατηλή. Για τα φαινόμενα αυτά, ας κοιτάξουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη. Δεν λέω όλοι, αλλά είναι πολλοί.

• Πώς προέκυψε, όμως, αυτή η ιστορία της διαπλοκής; Έκανε η κότα το αυγό ή το αυγό τη κότα; Οι απαντήσεις που δίνονται, εκτός από τις αναλύσεις με ιστορικό χαρακτήρα, είναι σκόπιμα συγκεχυμένες. Φανερώνουν τη συλλογική ατολμία να μπει πραγματικά ο δάκτυλος «επί τον τύπον των ήλων». Όταν για παράδειγμα ένας υποψήφιος βουλευτής χρειαζόταν μέχρι πρόσφατα για να έχει πιθανότητες να εκλεγεί σε μια πολυπρόσωπη περιφέρεια 500.000 ευρώ τουλάχιστον, όταν σε μια μικρή περιφέρεια χρειαζόταν 100.000 ευρώ, δεν διερωτήθηκε κανείς από πού προέρχονται αυτά τα λεφτά και σε τι αποσκοπούν; Χρειάζεται ιδιαίτερη φιλοσοφία; Όμως εμείς διατηρούμε πεισμόνως το σταυρό προτίμησης για να επιλέγει ο λαός τους βουλευτές. Διατηρούμε, επίσης, πεισμόνως τις μεγάλες εκλογικές περιφέρειες. Και μετά εξαπολύονται οι μύδροι κατά της διαπλοκής.

Υπάρχει πιθανότητα να βγει κάποιος βουλευτής στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη χωρίς να μας τον επιβάλει η τηλεοπτική εικόνα; Ποιός πολίτης ασχολήθηκε ποτέ να μελετήσει ένα ψηφοδέλτιο του κόμματος της προτίμησής του και να ψηφίσει τον καλύτερο κατά την κρίση του; Ελάχιστοι. Όποιον γνωρίζουν από την τηλεόραση. Και μετά τις εκλογές όλοι διαμαρτύρονται για τη χαμηλή ποιότητα της σύνθεσης της Βουλής και την καταραμένη διαπλοκή. Έτσι, οι υπουργοί γίνονται υπουργοί περιοχών και όχι υπουργοί υπουργείων. Έτσι, οι τράπεζες έδιναν τα θαλασσοδάνεια και τα δανεικά κι αγύριστα στα κόμματα αλλά και σε ευνοούμενους επιχειρηματίες.

Μια κοινωνία χωρίς κανόνες, χωρίς θεσμούς που να λειτουργούν, δεν μπορεί να μην παράγει τη διαπλοκή. Η απάντηση είναι απλή. Οι δομικές αρρυθμίες και οι επίορκοι πολιτικοί είναι το αυγό και αυτό είναι που έκανε τη κότα. Ο εκσυγχρονισμός του πολιτικού συστήματος και η συνταγματική αναθεώρηση είναι θεμελιακά ζητήματα, αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί και όχι υποκριτές και «ταρτούφοι».

• Όσο πιο δυνατές είναι οι κραυγές κατά της διαπλοκής από την Κυβέρνηση, τόσο περισσότερο στα μουλωχτά η διαπλοκή ισχυροποιείται. Μπροστά σε ότι στην πραγματικότητα γίνεται, ο ροκάς που διόρισε όλο το σόι του σε θέσεις μετακλητών είναι πταίσμα.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. 

The article expresses the views of the author

 iPorta.gr