Βαγγέλης Παυλίδης

Για την υγεία σας, προτείνεται επίσκεψη στο blog του 

Από μικρός δεν τα πήγαινα καλά με διαγωνισμούς και εξετάσεις. Κύρια λόγω χαραχτήρα τους θεωρούσα ως μια μορφή καταπίεσης- ας μην ξεχνάμε πως και η “Ιερά” ήτανε εξέταση κι αυτή. Γι’ αυτό και δεν τα κατάφερνα καλά στο Γυμνάσιο, που είχα κλείσει μόνιμη θέση “κατά Σεπτέμβριον επανεξέτασης” στην Άλγεβρα, την Φυσική, την Χημεία, την Τριγωνομετρία. Τούβλο με ανεβάζανε, κούτσουρο με κατεβάζανε οι καθηγητές, μια εποχή που μπορούσαν να μιλάνε έτσι. Αυτά για να δείξω το πόσο καταλαβαίνω και συμπάσχω με όλους, όσοι τρέφουν προς τους διαγωνισμούς τα ίδια αισθήματα με μένα.

Φαίνεται όμως, πως ο διαγωνισμός είναι αναπόφευκτος, ο μόνος τρόπος αν κάποιος θέλει να συγκρίνει, να επιλέξει τον ή τήν ή το καλύτερο. Έτσι, όταν κάποτε η φύση μου και οι συνθήκες με έσπρωξαν στην γελοιογραφία, την εικονογράφηση, τις γραφικές τέχνες υποχρεώθηκα να δεχτώ όχι μόνο την ανάγκη των εξετάσεων και της αξιολόγησης μα και το οτι θα ήμουν για πάντα εκτεθειμένος στην κρίση πάντων και πασών. Κι εγώ, με αγωνία πάντα για το πώς σ’ ένα χαρτάκι το ένα τέταρτο του Α4 -τόσο σου δίνει ο δ/ντης της εφημερίδας- πώς να αποδώσω μια περίπλοκη πολιτική κατάσταση ή, ακόμα πιο δύσκολο, μια αφηρημένη έννοια όπως, ας πούμε, η απελπισία, ο πόνος, η αγάπη. Και ως γραφίστας, γιατί κι έτσι δούλεψα, πώς να τα εκφράσω αυτά κι άλλα τόσα σ’ ένα λογότυπο, που πρέπει να λειτουργεί εξ ίσου καλά απο το μέγεθος μιας καρφίτσας του πέτου μέχρι μιας γιγαντοαφίσας στην πρόσοψη ενός κτηρίου. Που πρέπει να γίνει σημαία και λάβαρο και μαντήλι του κεφαλιού και μπλουζάκι και μπρελόκ, που δεν αρκεί να έχει ωραία χρώματα, μα που πρέπει να είναι εξ ίσου καλό και ως μαυρόασπρο, έτσι που να μπορεί να γίνει σφραγίδα ή μετάλλιο. Και που πρέπει να είναι τόσο ξεκάθαρο ώστε να “αρπάζει” τον περαστικό στο απέναντι πεζοδρόμιο. Πώς γίνετ’ αυτό; Ξέρω κι εγώ; Εδώ όμως φαίνεται η αξία του δημιουργού, του καλλιτέχνη, στο κατα πόσο μπορεί σ’ ένα χαρτάκι τόσο δα να εκφράσει τις πιο σύνθετες καταστάσεις και συναισθήματα. Ιδού το αιώνιο πρόβλημα όλων των εικαστικών δημιουργών, ιδού ο μεγαλύτερος τους αντίπαλος: το άσπρο χαρτί, ο άσπρος καμβάς, ο άσπρος τοίχος, ανεξάρτητα απο το μέγεθος.

Έχω διαγωνιστεί αμέτρητες φορές: Καθημερινά σχεδόν με τα σκίτσα μου στην εφημερίδα, με “κριτική επιτροπή” το ανώνυμο και πολυποίκιλο απο άποψη γούστων και πιστεύω κοινό. Με τα βιβλία που έγραψα και/ή εικονογράφησα, με κριτές ένα πιο εξειδικευμένο κοινό, αυτούς που διαβάζουν. Κι ακόμα σε πολλές μα πάρα πολλές διεθνείς εκθέσεις με τους δυσκολότερους απ’ όλους τους κριτές, τους ίδιους τους συναδέλφους μου. Μερικές φορές νίκησα κι έχω στα ράφια μου καμιά δεκαπενταριά ίσως και παραπάνω διεθνή βραβεία και διακρίσεις. Στις περισσότερες όμως συμμετοχές μου δεν βραβεύτηκα, κι αν αυτό θεωρείται αποτυχία τότε το σκορ είναι τώρα περίπου ΑΠΟΤΥΧΙΑ 45 – ΕΠΙΤΥΧΙΑ 15, χωρίς ελπίδα ισοφάρισης.

Χαμένος λοιπόν; Ούτε χαμένος ούτε αδικημένος αισθάνομαι. Έλαβα μέρος στον διαγωνισμό με την θέλησή μου, εν γνώσει μου πως κάποιος θα κερδίσει και κάποιος θα χάσει, εν γνώσει μου πως οι πιθανότητες να κερδίσω είναι μία δια τον αριθμό των συμμετεχόντων. Αυτό είναι το παιχνίδι, αυτοί οι κανόνες που δέχτηκα οικειοθελώς.

Τέλος, έχω πάει πολλές φορές και στην άλλη όχθη. Υπήρξα κι εγώ κριτής και πρόσφατα μάλιστα εδώ στην Ρόδο, για την επιλογή του λογότυπου που θα αντιπροσωπεύσει την πόλη μας, στην προσπάθεια να γίνει πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης. Ως κριτής βρέθηκα πολλές φορές στην δύσκολη θέση να μη μπορώ να διαλέξω ανάμεσα σε δυο κατά την γνώμη μου ισάξια έργα κι άλλες πολλές φορές βρέθηκα στην δυσάρεστη θέση να απορρίψω κάποιον. Ξέρω καλά την διαδικασία κι απο την τεχνική μα και την συναισθηματική της πλευρά. Δύσκολη και άχαρη η δουλειά του αδέκαστου κριτή και η κρίση πάντα υποκειμενική, όχι όμως και ξεκάρφωτη μα βασισμένη στην όποια εμπειρία και γνώση του αντικειμένου.

Κι έτσι η ζωή συνεχίζεται και θα τραβάει την ανηφόρα, πάντα με διαγωνισμούς, πάντα με την απορία “πώς να χωρέσω τόσα πολλά σ’ ένα τόσο δα χαρτάκι”. Όσο όμως είναι δυνατόν, όσο μπορούμε, ας ψάχνουμε για την απάντηση μέσα μας, χωρίς γκρίνια. Οι διαιτητές δεν κάνουν πάντα φάουλ.