Κωστής Α. Μακρής

Όταν γεννιέται ένα παιδί, αποκλείεται με το πρώτο του κλάμα να ζητήσει ένα βιβλίο για να διαβάσει, να μορφωθεί, να ψυχαγωγηθεί ή να διασκεδάσει και

να ξεσκάσει σαν ελεύθερος άνθρωπος μετά από εννέα (περίπου) μήνες κλεισούρας μέσα στην κοιλιά της μάνας του.

Η ανάγνωση και η γραφή δεν ανήκουν στις εγγενείς και έμφυτες ικανότητες ή ανάγκες του ανθρώπου και κανένα νεογέννητο ανθρωπάκι ―μέχρι τώρα―

δεν έχει, ενστικτωδώς, αναζητήσει την αγκαλιά ενός βιβλίου. Ίσως αυτός να είναι ο λόγος που στις αίθουσες τοκετού δεν υπάρχουν ―ακόμα― βιβλία για

νεογέννητα παιδιά.

Ένα παιδί μόλις γεννιέται ζητάει αγκαλιά και τροφή. Και, ευτυχώς, τις περισσότερες φορές τα έχει και τα δύο. Και μάλιστα στη ζεστή και ηδονική ―για το

ίδιο και για τη μάνα του― συσκευασία του ενός: αγκαλιά και τροφή μαζί.

Τροφή και αγκαλιά.

Όσο μεγαλώνει ο μικρός άνθρωπος, τόσο η τροφή αρχίζει να ξεχωρίζει από την αγκαλιά και να γίνονται διακριτές αυτές οι δυο ανάγκες και χαρές. Εξίσου

ζωτικές για την ανθρώπινη εξέλιξη του μικρού παιδιού όσο κι αν πολλοί θεωρούν μόνο την τροφή ζωτικής σημασίας για το μικρό ανθρωπάκι.

Η αγκαλιά αρχίζει να αποκτά νέο περιεχόμενο. Αλλά όχι πολύ διαφορετικό από την τροφή γιατί και τα δύο είναι εξίσου σημαντικά για το παιδί που ξέρει

μόνο να αγαπιέται και να τρέφεται. Την τέχνη της αγάπης θα τη μάθει αργότερα. Κι αυτό, στο βαθμό και με το μέτρο της αγάπης που έχει πάρει.

Μετά από λίγο καιρό, το μικρό του ανθρώπου ―θηλυκό ή αρσενικό― αρχίζει να μιλάει.

Μετά από λίγα χρόνια μπορεί να πάει σχολείο. Αυτό συμβαίνει σε πολλές χώρες του κόσμου αλλά όχι σε όλες και, αν είναι θηλυκό, σε ακόμα λιγότερες.

Εκεί θα του μάθουν κάποιοι μεγάλοι άνθρωποι ― αν δεν τα έχει ήδη μάθει από το σπίτι του― να διαβάζει και να γράφει.

Θα εκπαιδευτεί δηλαδή ο εγκέφαλός του να αναπρογραμματίζεται και να αποκτάει νέες ικανότητες που ξεπερνούν τις ενστικτώδεις ανάγκες και δεξιότητές

του. Σε μερικές χώρες θα το μάθουν και να μισεί, να σιχαίνεται άλλους ανθρώπους ή τις ιδέες άλλων ανθρώπων και πολλά άλλα φριχτά πράγματα που

―όπως λένε αρκετοί― είναι «μέσα στη φύση του ανθρώπου».

Και οι αγκαλιές; Τα χάδια; Αυτά δεν σταματούν ποτέ να είναι, μαζί με την τροφή, μερικές από τις βασικές ανάγκες κάθε παιδιού.

Και ―ευτυχώς για πολλά παιδιά― δεν σταματούν οι μεγάλοι να τα προσφέρουν απλόχερα. Όσοι θέλουν, ξέρουν και μπορούν… Με εξαίρεση κάποιες

κακόβουλες και εγκληματικές αγκαλιές που δεν είναι της ώρας να μιλήσω γι’ αυτές ούτε ταιριάζουν με αυτά που θέλω εδώ να πω.

Πριν από λίγο καιρό διάβασα ένα βιβλίο* που το χάρηκα και σαν αγκαλιά και σαν γλυκιά τροφή. Και έγραψα ένα μικρό σημείωμα για το ότι κάθε βιβλίο

είναι είναι μια αγκαλιά. Μια κλειστή αγκαλιά που μας περιμένει να την ανοίξουμε.

Αν δεν το ανοίξουμε, αν δεν το διαβάσουμε, η αγκαλιά του βιβλίου θα μείνει κλειστή. Αν δεν το ανοίξουμε να το διαβάσουμε, η αγκαλιά αυτή δεν υπάρχει.

Μόνο το ανοιχτό βιβλίο, το διαβασμένο βιβλίο, μπορεί να μας αγκαλιάσει.

Και μόνο ένα ανοιχτό βιβλίο μπορούμε να αγκαλιάσουμε κι εμείς.

Διαβάζοντάς το.

Η ανάγνωση, αυτός ο μοναδικός τρόπος επαφής με ένα βιβλίο ―που δεν είναι έμφυτη (η ανάγνωση) στον άνθρωπο― μπορεί να μας δώσει εκατοντάδες ή

και χιλιάδες αγκαλιές στην υπόλοιπη ζωή μας. Αν την αγαπήσουμε, επειδή κάποιοι θα μας δείξουν τον τρόπο να την αγαπήσουμε.

Μπορεί και να μας κάνει να θέλουμε να γράψουμε κι εμείς βιβλία που θα γίνουν αγκαλιές για κάποιους άλλους που θα τα διαβάσουν.

Ξέρω ότι σε καμιά περίπτωση ένα βιβλίο δεν μπορεί να υποκαταστήσει ή να αντικαταστήσει τις πραγματικές αγκαλιές.

Και οι πραγματικές αγκαλιές δεν είναι μόνο ανάμεσα σε ανθρώπους.

Είναι πρώτα οι αγκαλιές με γονείς, με συγγενείς, με φίλους. Είναι οι αγκαλιές με κουκλάκια στο παιδικό κρεβάτι για να μη φοβόμαστε το σκοτάδι. Είναι οι

αγκαλιές που μοιραζόμαστε, παιδιά ή ενήλικες, με αγαπημένα ζώα. Είναι αγκαλιές που έχουμε κάνει με δέντρα. Είναι οι σφιχτές και παθιασμένες ερωτικές

αγκαλιές, που θα έρθουν κάποια στιγμή να μας ανεβάσουν σε ύψη χαράς απροσμέτρητα ή και να μας πληγώσουν, αν δεν έχουμε τα κατάλληλα εφόδια ή

προετοιμασία.

Οι αγκαλιές των βιβλίων είναι διαφορετικές.

Αλλά, όπως και οι άλλες αγκαλιές, δεν είναι πάντα ευχάριστες ούτε πάντοτε μας αφήνουν με μια αίσθηση χαράς ή ολοκλήρωσης στο τέλος.

Όταν όμως η αγκαλιά ενός βιβλίου είναι θερμή, καλή, ζωογονητική και πλούσια, τότε μπορεί να πλουτίσει και να δώσει νέο και πιο συνειδητό περιεχόμενο

σε όλες τις άλλες αγκαλιές μας.

Κι αν καμιά φορά ξεχνάμε πόσο πολύ χρειαζόμαστε όλες τις αγκαλιές και την αγάπη, πάντα θα υπάρχει ένα καλό βιβλίο να μας το θυμίζει με την ανοιχτή

του αγκαλιά.

28 Οκτωβρίου 2015

*Σημ. Κ.Α.Μ.: Το βιβλίο στο οποίο αναφέρομαι και που το δέχτηκα και σαν αγκαλιά και σαν γλυκιά τροφή, είναι το βιβλίο «Ο καιρός της σοκολάτας», της

Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, από τις Εκδόσεις Πατάκη.

BONUSMALLMAG

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. 

iPorta.gr