«Ήδη στον Παρθενώνα παρατηρούμε ότι το αντιμετώπισαν με τη λεγόμενη, σήμερα, σεισμική μόνωση. Με τη σεισμική μόνωση προσπαθούμε να αδυνατίσουμε ένα σεισμικό κύμα μετατρέποντας την ενέργειά του σε θερμότητα. Όσο και αν αυτό μας φαίνεται παράδοξο, ο Παρθενώνας δεν έχει θεμέλια! Ο λόφος της Ακροπόλεως έχει ισοπεδωθεί στην κορυφή του και εκεί επάνω τοποθετήθηκαν οριζόντια, τεράστια αλλά πολύ μαστορικά επεξεργασμένα, μάρμαρα. Ο Παρθενώνας δηλαδή πατάει επάνω σε διαδοχικά στρώματα εξαιρετικά λείων μαρμάρων. Οριζόντια οι πλάκες κάθε στρώματος συνδέονται με μεταλλικούς ελαστικούς συνδέσμους όπου έχουμε στο κέντρο μικρούς σιδηροπασσάλους και γύρω έχει χυθεί μολύβι, γεμίζοντας τελείως τον ενδιάμεσο χώρο. Το μολύβι προστατεύει τον σίδηρο από τη σκουριά αλλά επιπλέον επιτρέπει με την ελαστικότητά του να εξασθενήσει το σεισμικό κύμα, καθώς ένα μέρος της κινητικής του ενέργειας θα μετατραπεί σε θερμότητα. Οι κολόνες δεν είναι μονοκόμματες, αφού οπουδήποτε ήταν έτσι φτιαγμένες έπεσαν πολύ γρήγορα. Είχαν λοιπόν καταλάβει οι άνθρωποι της εποχής εκείνης ότι έπρεπε να κατασκευάζονται από φέτες μαρμάρου επίσης τέλεια εφαρμοσμένες η μία επάνω στην άλλη. Ο Παρθενώνας λοιπόν είναι τριπλά μονωμένος σεισμικά. Τα επιφανειακά σεισμικά κύματα κάνουν μόνο να κινηθεί το ένα στρώμα των μαρμάρινων πλακών επάνω στο άλλο, οι σύνδεσμοι ενεργούν και αυτοί εξασθενητικά ενώ οι εύκαμπτες κολόνες επιτρέπουν στο όλο οικοδόμημα να ταλαντωθεί αλλά να μην καταρρεύσει. Αν δηλαδή δεν είχε μεσολαβήσει η έκρηξη των πυρομαχικών την εποχή του Ιταλού Μοροζίνι όλα θα ήταν στη θέση τους στην Ακρόπολη ακόμη και σήμερα».
Απόσπασμα από άρθρο του ΑΛΚΗ ΓΑΛΔΑΔΑ με τίτλο «ΚΟΥΝΗΣΟΥ ΓΙΑΤΙ… ΠΕΦΤΟΥΜΕ» και υπότιτλο «Το μυστικό της αντοχής των κτιρίων», στην εφημερίδα το ΒΗΜΑ, 07/11/1999, σχετικό με τον σεισμό του 1999 της Αθήνας (έντασης 5,9 στην Κλίμακα Ρίχτερ, που συνέβη στις 7 Σεπτεμβρίου 1999).

Με αφορμή τον μικρό σεισμό (2,5 ρίχτερ) της Κυριακής 04 Μαρτίου 2018, κοντά στην Πάρνηθα στην Αττική, αλλά και πολλές αφορμές, παρμένες από την τρέχουσα επικαιρότητα, σκέφτομαι ποιος  είναι ο «φέρων οργανισμός» της Ελλάδας, ποια τα «θεμέλιά» του και πόσο μπορεί να αντέξει σ’ έναν μελλοντικό ισχυρό σεισμό.

Έκανα μια νοητή θεώρηση της Ελλάδας ως οικοδόμημα και προσπάθησα να δω τι είναι αυτό που την κρατάει όρθια και τι είναι αυτό που ελπίζω ότι θα την προστατέψει από έναν πολύ ισχυρότερο κλονισμό.

Και αναρωτιέμαι…

Είναι τα «θεμέλιά» της, που, σαν τον βράχο της Ακρόπολης, στηρίζονται πάνω σε επάλληλες διαχρονικές πλάκες, που χάνονται στα βάθη του χρόνου; Σαν ένα πολύφυλλο μιλφέιγ που τα κομμάτια του, έτσι και τα κοιτάξεις προσεχτικά και δίχως προκαταλήψεις, χωρίς να έχουν και πολύ μεγάλη ομοιογένεια έχουν ισχυρές αλλά ελαστικές συνδέσεις μεταξύ τους και με αυτόν τον τρόπο μπορούν να απορροφούν τις δονήσεις χωρίς να παθαίνει μεγάλη ζημιά το εποικοδόμημα.

Και ο σημερινός «φέρων οργανισμός» ποιος είναι; Πότε άρχισε να χτίζεται και με τι είδους υλικά; Τα ετερόκλητα υλικά, που προστίθενται εδώ και τουλάχιστον 200 χρόνια, πόση διάρκεια και αντοχή υπόσχονται; Ποια είναι η λιθοδομή; Ποια τα δοκάρια; Ποιες οι πλάκες των ορόφων; Τι οπλισμό έχουν; Πότε μπήκε το τσιμέντο και πόσο ανθεκτικό είναι σε δονήσεις και κραδασμούς;

Κάπου εκεί σταματάει ο παραλληλισμός μιας κοινωνίας ―όπως η σημερινή Ελληνική― με ένα κτίριο και μάλιστα ενιαίο.

Κάθε εξαιρετικό γεγονός, φυσικό ή ιστορικό, γεννάει φόβο ως πρόβλεψη, πριν συμβεί, και τρομερή έκπληξη με εκπληκτικό τρόμο σε πολλούς ανθρώπους όταν συμβαίνει.

Εκείνοι που δύσκολα εκπλήσσονται και δεν αφήνουν τον φόβο να τους θολώσει τη σκέψη, είναι όσες και όσοι αντιλαμβάνονται τα γενεσιουργά αίτια ενός εξαιρετικού γεγονότος και προετοιμάζονται κατάλληλα γι’ αυτό. Σαν τον Φαραώ που πείστηκε από το όνειρο του Ιωσήφ και προετοιμάστηκε για την περίοδο πείνας των «ισχνών αγελάδων» όσο ακόμα κρατούσε η εποχή των «παχιών αγελάδων».

Σκέφτομαι ―και κάθε φορά γελάω― το ανέκδοτο με τις δυο κοπέλες που κάθονταν πάνω σε ένα κλαρί και το πριόνιζαν από τη μεριά του δέντρου. Περνάει μια ηλικιωμένη γυναίκα και τους φωνάζει: «Κορίτσια, θα πέσετε!». Τα «κορίτσια» δεν της δίνουν σημασία, κόβεται το κλαρί, πέφτουν οι κοπέλες και πάνε με κατάγματα στο νοσοκομείο. Όταν βγαίνουν, μετά από μέρες, με γύψους και πατερίτσες από το νοσοκομείο, βλέπουν στον δρόμο την ηλικιωμένη γυναίκα που τις είχε προειδοποιήσει ότι θα πέσουν. Κοιτάζονται μεταξύ τους και, δείχνοντας τη γυναίκα, αναφωνούν: «Η μάντισσα! Η μάντισσα!».

Μέσα σ’ ένα κλίμα παρακμής, ανέχειας και κατάθλιψης που κατατρύχει εδώ και χρόνια μεγάλα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας, με ενθαρρύνει  η απουσία έκπληξης που διακρίνω σε εκείνα τα κομμάτια του ελληνικού «φέροντος οργανισμού» που θεωρώ ως τα πιο υγιή, χορευτικά και τραγουδιάρικα, και επομένως πιο ανθεκτικά σε κραδασμούς κάθε είδους.

Τα αποκαλώ «χορευτικά» και «τραγουδιάρικα» επειδή ο χορός και το τραγούδι είναι για μένα πολύ σημαντικές «αντισεισμικές» και «αντικαταστροφικές» αρετές μιας κοινωνίας.

Μέσα στο τραγούδι βάζω μουσική, αρμονία, λόγο, ποίηση, λέξεις, έννοιες, παράδοση, ιστορία, αρχές και αξίες.

Μέσα στον χορό ―και αναφέρομαι κυρίως στους ομαδικούς χορούς― βάζω τον ρυθμό, το ταίριασμα, την αποδοχή της συλλογικότητας, τον συγχρονισμό, την ευελιξία, τη συνειδητή σωματική επαφή με τον άλλον, την άσκηση, την πειθαρχία στην απαίτηση της αρμονικής συν-κίνησης και την έξαρση μέχρις εκστάσεως.

Κι αρχίζω να απαριθμώ μέσα μου τους Έλληνες που γνωρίζω (ή γνώρισα) από κοντά ή από τον τρόπο ζωής τους, από τη σκέψη τους και το έργο τους. Αναλογίζομαι πόσους σέβομαι και εκτιμώ και ποιοι από αυτούς είναι κομμάτι του «αντισεισμικού φέροντος οργανισμού» της Ελλάδας.

Τους ανθρώπους αυτούς τους ονομάζω «αντισεισμικούς».

Είναι, κατά τη γνώμη μου, εκείνοι που θα βοηθήσουν την Ελλάδα να αντέξει και να «ανθίσει» και να «φέρει κι άλλον», όπως λέει το παλιό ποντιακό τραγούδι.

Όχι μόνη της και όχι χώρια από την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.

Και, φυσικά, όχι ως εκ θαύματος αλλά με σύνεση, προβλεπτικότητα, αυτογνωσία και σκληρή δουλειά.

Και μετράω…

Είναι εκείνοι από πολύ πιο παλιές γενιές που έγιναν «κρείττονες εαυτού» και ευεργέτησαν τον τόπο τους με πολλά (ελευθερία, κτίρια, πλοία και άλλα) που σήμερα άλλοι τα καμαρώνουν κι άλλοι τα μουντζουρώνουν.

Είναι εκείνοι από πιο παλιές γενιές που άντεξαν πολλούς «σεισμούς», «λιμούς», «λοιμούς» και «καταποντισμούς», έκαναν παιδιά και εγγόνια και κράτησαν την Ελλάδα που βρήκα εγώ.

Είναι εκείνοι από παλιές γενιές που προχώρησαν τη γνώση και τις τέχνες, καλές και εφαρμοσμένες, χαρίζοντας σε εαυτούς και αλλήλους τα κέρδη από τα ευρήματα, τις κατακτήσεις και τη δημιουργικότητά τους.

Είναι εκείνοι της γενιάς μου που ποτέ τους δεν ζητιάνεψαν την αυτογνωσία με το γελοίο «Ξέρεις ποιος είμ’ εγώ, ρε;». Άνθρωποι ευέλικτοι, κάθε άλλο παρά μονοδιάστατοι και μονοκόμματοι. Άνθρωποι που δέχονται ότι αυτό που ονομάζουμε αλήθεια μπορεί να έχει περισσότερες από μία όψεις.

Είναι εκείνοι της γενιάς μου που τίμησαν ό,τι καλό πήραν από μια εκπαίδευση μισερή και το πήγαν δυο βήματα παραπέρα.

Είναι εκείνοι της γενιάς μου που, δημιουργικοί όντες και δημιουργικές ούσες, δεν κατατρύχονται από το «σύνδρομο της καταξίωσης» εξαργυρώνοντας ή εκπορνεύοντας τις αξίες, τις αρχές και τα όνειρα (ανεκπλήρωτα ή μη) που τους/τις έκαναν γεμάτους και γεμάτες δημιουργικότητα και χαρά ζωής.

Είναι εκείνοι της γενιάς μου που μπόρεσαν να αντέξουν σεισμούς και να μην πέσουν. Ή, κι αν έπεσαν, μπόρεσαν να ξανασταθούν, να ξαναχορέψουν, να ξανατραγουδήσουν και να δημιουργήσουν πλούτο υλικό και πνευματικό.

Είναι εκείνοι της γενιάς μου που την όποια ιδεολογία τους δεν την έκαναν σφυρί για να σπάσουν το κεφάλι των διαφωνούντων ούτε καθηλώθηκαν εντός της σαν σε μια δια βίου χωροχρονική ειρκτή. Είναι εκείνοι που γνωρίζουν ότι κάθε ιδεολογία δεν είναι αυτοσκοπός αλλά εργαλείο ερμηνείας του κόσμου και μια ακόμα οδός αυτογνωσίας.

Είναι εκείνοι της γενιάς μου που τον πόθο τους για «ελεύθερη και πλούσια ζωή» δεν τον έκαναν καθημερινό ψέμα, λοβιτούρα, λαμογιά και κλοπή των αγαθών των άλλων.

Είναι εκείνοι της γενιάς μου που ακόμα πιστεύουν ότι η Δημοκρατία μπορεί να σταθεί στα πόδια της και να ευημερήσει με σεβασμό στο πρωτείο του ατόμου, δηλαδή του πολίτη που διατηρεί τα ατομικά δικαιώματά του σε κάθε περίπτωση που δεν παραβιάζει τα δικαιώματα των άλλων και δεν επιβουλεύεται εμπράκτως και αποδεδειγμένα τα αγαθά των άλλων.

Είναι οι πολλοί σημερινοί έφηβοι που έκαναν τη λαχτάρα τους για καλή ζωή με έρωτα και χορό και τραγούδι ―όπως και για καλή πατρίδα―, μόχθο καθημερινό και συνταίριασμα φιλικό με τους άλλους.

Είναι εκείνοι της γενιάς των σημερινών 30ρηδων και 40ρηδων που την νεανική οργή τους δεν την έκαναν βαριοπούλα, κοκτέιλ μολότοφ ή μουντζούρωμα με σπρέι κτιρίων ή του αγάλματος ενός ποιητή.

Είναι εκείνοι της γενιάς των σημερινών 30ρηδων και 40ρηδων που με νύχια και με δόντια ξεζούμισαν την εκπαίδευση που τους δινόταν για να τη φέρουν όσο γίνεται πιο κοντά στη γνώση του σήμερα.

Είναι εκείνοι της γενιάς των σημερινών 30ρηδων 40ρηδων που δημιουργικοί και δημιουργικές όντες και ούσες, δεν κατατρύχονται από το «σύνδρομο της καταξίωσης» εκπορνεύοντας τις αξίες, τις αρχές και τα όνειρα (ανεκπλήρωτα ή μη) που τους/τις έκαναν γεμάτους και γεμάτες δημιουργικότητα και χαρά ζωής.

Είναι εκείνοι της γενιάς των σημερινών 30ρηδων και 40ρηδων που μπόρεσαν να αντέξουν σεισμούς και να μην πέσουν. Ή κι αν έπεσαν, μπόρεσαν να ξανασταθούν να ξαναχορέψουν και να ξανατραγουδήσουν.

Είναι εκείνοι της γενιάς των σημερινών 30ρηδων 40ρηδων που την όποια ιδεολογία τους δεν την έκαναν σφυρί για να σπάσουν το κεφάλι του άλλου που διαφωνεί.

Είναι εκείνοι της γενιάς των σημερινών 30ρηδων 40ρηδων που τον πόθο τους για «ελεύθερη και πλούσια ζωή» δεν τον έκαναν καθημερινό ψέμα, λοβιτούρα, λαμογιά και κλοπή των αγαθών των άλλων.

Είναι εκείνοι της γενιάς των σημερινών 30ρηδων 40ρηδων που ακόμα πιστεύουν ότι η Δημοκρατία μπορεί να σταθεί στα πόδια της και να ευημερήσει με σεβασμό στο πρωτείο του ατόμου, δηλαδή του πολίτη που διατηρεί τα ατομικά δικαιώματά του σε κάθε περίπτωση που δεν παραβιάζει τα δικαιώματα των άλλων και δεν επιβουλεύεται εμπράκτως και αποδεδειγμένα τα αγαθά των άλλων.

Είναι οι πολλοί σημερινοί έφηβοι που έκαναν τη λαχτάρα τους για καλή ζωή με έρωτα και χορό και τραγούδι ―όπως και για καλή πατρίδα―, μόχθο καθημερινό και συνταίριασμα φιλικό με τους άλλους.

Είναι οι πολλοί σημερινοί έφηβοι που τον πόνο τους για μια ζωή που θα τη θέλανε καλύτερη και τον θυμό τους για μια κοινωνία ανάξια των ονείρων τους, δεν τα κάνουν πρέζα, βαριοπούλες, κοκτέιλ μολότοφ ή μουντζούρωμα κτιρίων και αγαλμάτων.

Είναι και τα πολλά σημερινά παιδιά και έφηβοι που τα εργαλεία, ηλεκτρονικά και άλλα, της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης τα προσεγγίζουν χωρίς φόβο αλλά με το πάθος που γεννάει η ελπίδα ενός καλύτερου κόσμου.

Έχω αφήσει έξω πολλές και πολλούς.

Μετρώντας όμως γύρω μου τους «αντισεισμικούς ανθρώπους» της Ελλάδας, τους βρίσκω αρκετούς για να ελπίζω.
Ίσως η πλειονότητα της Ελλάδας να είναι κατά βάθος τέτοιου είδους άνθρωποι.

Που συμβαίνει να μην κάνουν τον θόρυβο που κάνει ένας τενεκές όταν τον σέρνουν μερικά παλιόπαιδα στον δρόμο σε ώρα κοινής ησυχίας.

Θέλω να τους μετράμε και να τους τιμούμε όλοι μας αυτούς τους ανθρώπους.

Θέλω να τους μετρήσουν και να τους τιμήσουν ―αν μπορούν― και οι κυβερνώντες.

Σημερινοί και αυριανοί.

Και να τους ενισχύσουν με κάθε τρόπο.

Είναι η πιο αποτελεσματική «αντισεισμική» μας προστασία για κάθε είδους σεισμούς.

04 Μαρτίου 2018

Κωστής Μακρής

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr