Ο Μάνος Στεφανίδης είναι Ιστορικός Τέχνης και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ.Διαβάστε τα άρθρα του Μάνου Στεφανίδη ΕΔΩ

Πάει ο παλιός ο χρόνος

Ας γιορτάσουμε παιδιά

Ήρθε ο νέος με τα δώρα

Με τραγούδια με χαρά…

ΥΓ. Προς άρσιν παρεξηγήσεων:

“Νεόπλουτο” αποκαλώ συνεκδοχικά όποιον χρησιμοποιεί το έργο τέχνης απλά ως επίδειξη, ως το επίχρισμα εκείνης της πνευματικότητας που δεν διαθέτει. Ας πούμε πως ανώτατο κριτήριο φιλοκαλίας είναι η παιδεία, η ευαισθησία κι όχι ο πλούτος. Τί δεν καταλαβαίνετε; Προσωπικά λυπάμαι όσους είναι υποχρεωμένοι να συναναστρέφονται αυτούς τους “νεόπλουτους” επειδή, πάνω από όλα, είναι πολύ βαρετοί. Όντας και αλαζόνες και αγράμματοι. Προσωπικά, τέλος, δεν είμαι εναντίον του πλούτου. Απλώς λόγω ιδιοσυγκρασίας, ως εστέτ, αδιαφορώ. Δεν με ενδιαφέρει. Δεν τον χρειάζομαι στο αξιακό μου σύστημα. Και ως νεο-ορθόδοξος και παλαιο-κομμουνιστής πιστεύω πως ο πλούτος διαφθείρει. Ακόμη κι αν χτίζει πυραμίδες. Μεταξύ μας όλοι οι πραγματικοί καλλιτέχνες το πιστεύουν βαθιά μέσα τους, άσχετα αν δεν τούς συμφέρει να το παραδεχτούν δημόσια. Για αυτό επίσης κι οι πλούσιοι είναι τόσο φιλάνθρωποι, δωρητές, χορηγοί, ευεργέτες κ.λπ. Επειδή έτσι θέλουν να εξαγοράσουν και τα επουράνια αγαθά. Όπως έχουν κάνει με τα επίγεια. Είναι τυχαίο ότι οι ολιγάρχες του πλούτου από Ρωσία και Κίνα ως ΗΠΑ και Γερμανία είναι και μεγάλοι συλλέκτες;

Από την άλλη τιμώ βαθύτατα εκείνους τους συλλέκτες – και ξέρω αρκετούς – που χωρίς να είναι πλούσιοι ή νεόπλουτοι συγκροτούν εξαίρετες συλλογές ιστορικού χαρακτήρα. Ο Γιώργος Κωστόπουλος, ο Θόδωρος Αδαμόπουλος, ο Πάρις Τσεβάς είναι κάποιοι από αυτούς.

Αλλά το χειρότερο όλων είναι πώς και το έργο τέχνης – εν προκειμένω το έργο ζωγραφικής ως και χρηματιστηριακό προϊόν – πειθαναγκάζεται grosso modo να συμπορευθεί με το γούστο του καταναλωτή του. Του μεγάλου συλλέκτη που λέγαμε. Για να πολλαπλασιαστεί η υπεραξία του. Αλλοιώνοντας έτσι και την υπόσταση του έργου τέχνης αλλά και την ιστορία της τέχνης καθαυτή. Αυτά και τέλος.

(Εκτός και αν πρέπει να επεκτείνουμε το ρητό που λέει “όσοι αγαπάμε την πολιτική πρέπει να την προστατεύσουμε από τους πολιτικούς” και να πούμε “όσοι αγαπάμε τη ζωγραφική πρέπει να την προστατεύσουμε από τους…”)