Ο Μανώλης Δημελλάς είναι δημοσιογράφος 

Πόσο καλότυχα μα και ευλογημένα λέμε τα μωρά που έτυχε να γεννηθούν στην 1η του Γενάρη! Και σίγουρα έτσι θα είπαν, εκείνοι οι γονείς, οι δυο καρπάθιοι μετανάστες, για τον γιο τους, που ήρθε στον κόσμο πάνω στο πρώτο ξημέρωμα του 1915.

Ο μικρός Θωμάς, το καμάρι τους, μεγάλωνε σε μια φτωχογειτονιά του New Jersey και μέχρι τα 22 του δεν ήταν γνωστός, ούτε είχε γίνει πρωτοσέλιδο. Ωστόσο φαίνεται πως είχε διαλέξει και τραβούσε πάνω στον πιο σκληρό και κακοτράχαλο δρόμο της παρανομίας.

Μα και σε ποιον να ταιριάζει η φτώχεια; ποιος θέλει ξένα χέρια να τον εκμεταλλεύονται για ένα ξεροκόμματο; και είναι έτσι φτιαγμένη η κοινωνία που αναγνωρίζει μόνο στην Θεά τύχη το δικαίωμα να γεμίζει σε μια στιγμή, και νόμιμα, τα άδεια πορτοφόλια. Ας μην ξεχνάμε ότι η πιο τρυφερή παιδική εποχή, του έλληνα γκάνγκστερ, διαμορφώνεται μέσα στην καρδιά της ποτοαπαγόρευσης (1920-1930), τότε που παρουσιάζεται και η γέννηση των δεκάδων συμμοριών και της μαφίας.

Ο Θωμάς της ιστορίας μας είναι ο γνωστός γκάγκστερ Thomas “Tommy the greek” Kapatos! Το εντυπωσιακό δεν είναι η ελληνική ταυτότητα, αλλά το επώνυμο, που δεν είναι άλλο από το νησί της καταγωγής του, την Κάρπαθο. Φτάνει να βγάλεις δυο γράμματα από την Karpathos, και να λοιπόν πως έγινε ο Kapatos! Η λέξη τονίζεται στο πρώτο άλφα, Κάπατος.

Δεν χρειάστηκε άλλο επώνυμο. Έφτανε το παρατσούκλι, το νησί θα ακολουθούσε τον Thomas σε κάθε βήμα. Εγκληματίες, δολοφόνοι, μικροαπατεώνες, ρουφιάνοι, μπάτσοι, γνωστοί και άγνωστοι λίγο διεφθαρμένοι “φίλοι”. Δεν ήταν επιτραπέζιο παιγνίδι! Μια ζωή σκοτεινή, αληθινά βίαια, τέτοια που σε κάθε γωνιά παραμόνευε το χνώτο ενός κακάσχημου σιχαμερού, όπως πάντα, θανάτου.

Κι όμως ο Kapatos, ακόμη και χωρίς να το θέλει, γινόταν πρεσβευτής της Ελλάδας και της Δωδεκανήσου, σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο, που όμως ανέκαθεν υπήρχε, και υπάρχει, στη σκιά ή σε μια παράξενη παρασκιά, που, ώρες-ώρες, δείχνει όλους να θέλει να μάς σκεπάσει.

Η πρώτη βαριά καταδίκη

Στα σκοτεινά, εκεί έλεγαν οι παλιοί γίνονται οι πιο άγριες βρωμοδουλιές, έτσι και εκείνα τα μεσάνυχτα. Ήταν 6 Οκτώβρη 1937 και τέσσερις πυροβολισμοί αναστάτωσαν το δυτικό Μανχάταν. Έπειτα ακούστηκαν φωνές από τον 48ο δρόμο, που βρίσκεται μεταξύ 10ης και της 11ης λεωφόρου. Ο Albert DiLlulio, γνωστός και με το παρατσούκλι “ο πίθηκος”, ήταν πεσμένος φαρδύς-πλατύς μπροστά σε ένα κλειδαμπαρωμένο κουρείο και δεν θα έλεγε τίποτα! Ήταν ήδη νεκρός. Κάποιοι από τους αυτόπτες είδαν δυο άτομα να τρέχουν και ένας περαστικός αστυνομικός τους άκουσε και κυνήγησε έναν βιαστικό νεαρό.

Ο άτυχος στην ιστορία μας ήταν ο Tommy Kapatos! Επάνω του βρέθηκαν δυο όπλα ένα .38mm Smith & Wesson και ένα .32mm. Το πρώτο ήταν ακόμη ζεστό και έλειπαν 4 σφαίρες. Η βαλλιστική εξέταση δεν ταυτοποίησε τους πεσμένους κάλυκες με το 38αρι, ούτε όμως το άλλοθι του Kapatos έπεισε τους δικαστές.

Η δίκη κράτησε έναν χρόνο και η καταδίκη για τον 22χρονο καρπάθιο (2ης γενιάς) έδειχνε αξεπέραστη. Από 20 χρόνια έως ισόβια, ήταν η ποινή και ο δικαστής τον προώθησε στο λεγόμενο “σωφρονιστικό σύστημα”.

Μέσα από τα σίδερα υπάρχει μια άλλη κοινωνία, με τα δικά της όρια αλλά και τους ξεχωριστούς άγραφους κανόνες της. Είναι αδύνατον να την αντιληφθούν εκείνοι που δεν έχουν ανάλογες βιωματικές εμπειρίες και έτσι σπάνια, εμείς οι απέξω κατανοούμε πως λειτουργεί η φιλία, το θάρρος, το κουράγιο, ακόμη και το πάθος για ζωή, σε αυτούς τους ανθρώπους. Ωστόσο το πέρασμα σε αυτή την όχθη, την έγκλειστη ζωή, διαμορφώνει τις προσωπικότητες, και κάποιες φορές, όπως και στην περίπτωση του Thomas Kapatos, αυτή η ζωή δεν έχει επιστροφή, γίνεται μονόδρομος.

Αποφυλάκιση και μια από τα ίδια

Τα 23 χρόνια στη φυλακή δεν τα λες λίγα! Τόσα μέτρησε ο Kapatos πίσω από τις βαριές κλειδωμένες πόρτες, είχε ή απέκτησε υπομονή, περίμενε, ώσπου ο δικαστής αποφάσισε να ξανα-ανοίξει τη δίκη και να ακούσει έναν καινούριο μάρτυρα. Ο John J. R. Palmieri άλλαξε την πρωτόδικη απόφαση και αναγνώρισε σε πολλά στοιχεία αμφιβολίες. Μήπως τελικά ο Kapatos δεν ήταν δολοφόνος;

Το καλοκαίρι του 1962 ο δικαστής άφησε ελεύθερο τον Kapatos με αναστολή. Ο 47χρονος, δεύτερης γενιάς Έλληνας, μάλλον θα τραβούσε λαίμαργα τις τζούρες από τον αέρα της ελευθερίας, όμως τα χρόνια μέσα στη φυλακή φαίνεται να του έδωσαν μεγάλα “πτυχία” και προ-καθόρισαν το σύντομο μέλλον του. Άλλωστε δεν ήταν τυχαίος, έχει μεθοδικότητα, υπομονή και ήταν ένας εξαιρετικός συνεργάτης. Σύντομα θα γινόταν ένα από τα τρία πρωτοπαλίκαρα της Ιρλανδο-αμερικάνικη συμμορίας του διαβόητου κακοποιού Mickey Spillane.

Ο Kapatos ξανά στην πιάτσα

Για τον Mickey Spillane (13/7/1934–13/5/1977) γράφτηκαν πολλά! Ας κρατήσουμε έναν ξεχωριστό τίτλο που κατείχε, ο Spillane ήταν “ο τελευταίος τζέντλεμαν των γκάγκστερ”!

Την δεκαετία του ’60 η συμμορία του Spillane ελέγχει μια περιοχή του Μανχάταν, είναι η Hell’s Kitchen, που βρίσκεται μεταξύ 48ο και 49ου δρόμου στην Ένατη Λεωφόρο, βορειοανατολικά προς Time Warner Center και στον Hearst Tower.

Ο Spillane ήταν κύριος, είχε πρόσωπο στην κοινωνία! Φρόντιζε να στείλει ένα μπουκέτο φρέσκα λουλούδια στους γείτονες που ήταν άρρωστοι στο νοσοκομείο αλλά και γαλοπούλες, στις άπορες οικογένειες, κατά τη διάρκεια της ημέρας των ευχαριστιών.

Όμως οι δουλειές του ήταν βρώμικες και δεν γνώριζαν γραπτούς ανθρώπινους νόμους και κανόνες. Διατηρούσε επιχειρήσεις τυχερών παιχνιδιών και παράνομων στοιχημάτων, και έπειτα φυσικά ακολουθούσαν εκείνες οι άγριες τοκογλυφίες. Ανάμεσα σε όλες τις παράνομες δραστηριότητες πιο τολμηρή φαίνεται πως ήταν οι απαγωγές. Κρατούσαν όμηρους τους τοπικούς επιχειρηματίες ή και κάποια από τα μέλη άλλων έγκληματικών οργανώσεων με σκοπό φυσικά τα λύτρα. Οι Ιρλανδο-αμερικάνοι του Spillane δεν ήταν καμιά μεγάλη συμμορία, είκοσι ήταν όλοι τους, όμως κατάφερναν να ελέγχουν την περιοχή. Ανάμεσα στους πρώτους “αξιωματικούς” της ομάδα ήταν και ο Έλληνας Kapatos!

Τα χρόνια της φυλακής φαίνεται πως τον έκαμαν περισσότερο διακριτικό και προσεκτικό στις κινήσεις του. Αφού, όπως λέει ο λαός, δεν φτάνει να κάμεις μια βρωμοδουλειά, αλλά κυρίως να ξέρεις πως θα μπορέσεις να κρυφτείς!

Αλήθεια ήταν και ο Kapatos πίσω από κάποιες μεγάλες ληστείες; Όπως μιας χρηματαποστολής με 500.000 κολλαριστά δολλάρια αλλά και της μεταφοράς των κοσμημάτων αξίας 3 εκατ. $ ;

Η ληστεία της χρηματαποστολής στο Paterson του New Jersey, πραγματοποιήθηκε με μεγάλη μαεστρίας στις 21 Δεκέμβρη 1964.

Το όνομα του Kapatos φιγουράρει μαζί με δυο ακόμη μέλη της ομάδας του Spillane. Τα χρήματα της τράπεζας ήταν ασφαλισμένα, αυτά και δεν βρέθηκαν ποτέ! Δεν υπήρχαν αρκετές αποδείξεις, αφού οι δράστες ήταν εξαιρετικά επιμελείς και προσεκτικοί. Άφησαν μόνο χειροπέδες και υπολείματα καλωδίων, που με αυτά είχαν δέσει τους φύλακες. Στις ανακρίσεις δεν βγήκε άκρη και έτσι η υπόθεση έμεινε στο ράφι.

Όμως υπάρχει μια άλλη γερή μπάζα, που ωστόσο κατέληξε σε τραγική αποτυχία, και εκεί το όνομα Kapatos φαίνεται πως έφερνε πονοκέφαλο στους πράκτορες της αστυνομίας και του FBI!

Ήταν 8 Ιούνη 1963 και το φορτηγό που μετέφερε κοσμήματα αξίας 3.000.000 δολλαρίων δεν περίμενε επίθεση. Ένα βανάκι έκλεισε το δρόμο στην μεταφορική εταιρία και δυο τύποι ντυμένοι αστυνομικοί με τα όπλα στα χέρια το σταμάτησαν. Ταυτόχρονα πλάγιασε μια μαύρη σεβρολέτ, από εκεί ξεπεπάχτηκαν ακόμη τρεις οπλισμένοι, ετούτοι φορούσαν μάσκες. Έβαλαν τους μεταφορείς στο πίσω κλειστό χώρο του φορτηγού και τους πέρασαν χειροπέδες και όλα θα είχαν εξελιχθεί στην τέλεια ληστεία, αλλά…κανείς δεν ήξερε να οδηγάει το φορτηγό της μεταφορικής εταιρίας! Δεν έμπαιναν οι ταχύτητες και έμειναν ακινητοποιημένοι στο ίδιο σημείο. Εργάτες από μια οικοδομή είδαν τη σκηνή καθώς και τους κακοποιούς να αποχωρούν απογοητευμένοι, όμως δεν ειδοποίησαν την αστυνομία, αντίθετα έκαναν πλιάτσικο και πήραν τα κοσμήματα. Αργότερα και στις έρευνες που έγιναν βρέθηκε το 90% των κλοπιμαίων. Ο Kapatos κυνηγήθηκε άγρια από το FBI, παρακολουθήσεις και ορισμένοι μάρτυρες προσπαθούσαν να σιγουρέψουν τη συμμετοχή του και να δέσουν την υπόθεση, μα δεν τα κατάφεραν! Δεν υπήρχε καμμιά βεβαιότητα για τον ρόλο του ως μεταμφιεσμένου αστυνομικού και αυτή η υπόθεση δεν κατάφερε να φτάσει στην αίθουσα του δικαστηρίου.

Το τέλος του Kapatos

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, εμφανίστηκαν νέοι παίχτες!

Στην περιοχή Hell’s Kitchen, που κρατούσε η ιρλανδική συμμορία του Spillane, εμφανίστηκε και διεκδίκησε μερίδιο η ιταλική μαφία.

Η οικογένεια Genovese ζήτησε και τελικά πήρε τον έλεγχο από το κτήριο Jacob K. Javits Convention Center.

Ο Spillane, όπως ήταν φυσικό, δεν επέτρεψε οποιαδήποτε συμμετοχή των Ιταλών και παρά το γεγονός ότι οι ιταλοί μαφιόζοι ξεπερνούν κατά πολύ τα μέλη της ιρλανδοαμερικάνικης συμμορίας, δεν μπορούσαν να τους βάλουν στην άκρη.

Οι Ιταλοί, πικραμένοι, απογοητευμένοι και κυρίως εκνευρισμένοι από την ήττα τους, άλλαξαν τροπάριο! Έφεραν έναν πληρωμένο δολοφόνο για να καθαρίσει την κατάσταση! Έτσι στην ιστορία εμφανίζεται ο ιρλανδικής-αμερικανική καταγωγής Joseph Sullivan. Διάσημος ετούτος ο κακοποιός, αφού στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ως ο μοναδικός που δραπέτευσε από τις φυλακές υψίστης ασφαλείας Attica, της Νέας Υόρκης. Μάλιστα πιθανολογείτε ότι εκείνη τη περίοδο είχε διαπράξει 20 έως 30 φόνους! Σήμερα παραμένει στη φυλακή για 3 δολοφονίες και εκτίει ποινή 87,5 χρόνια έως ισόβια, ενώ αίτηση αποφυλάκισης θα έχει το δικαίωμα να κάνει τον Ιανουάριο του 2070! Όταν θα είναι 130 ετών! Σε μια συνέντευξη του αναφέρει ότι έχει μετανιώσει για αρκετά από αυτά που έχει κάνει, ενώ ο διευθυντής της φυλακής το 2010, Jim Conway, για αυτόν είχε πει ότι: “Δεν είναι κακός κρατούμενος αλλά είναι ένας κακός πολίτης”. Όσο για εκείνα τα σάλια, που έτρεχαν από τις άκρες των χειλιών του, έγιναν αιτία να του δοθεί και το ιδιαίτερο παρατσούκλι του. Ο ιρλανδός Joseph, ή “Mad dog” όπως είναι γνωστός, θα καθάριζε την ιρλανδο-αμερικάνικη συμμορία για λογαριασμό των ιταλών!

Στις 20 Ιουλίου 1976 έφαγαν πρώτο τον Tom Devaney, είπαν ότι έπινε μια μπύρα όταν μια σφαίρα προορισμένη για αυτόν έγραψε το τέλος του. Ακολούθησε στις 20 Αυγούστου 1976, ο Edward “Eddie The Butcher” Cummiskey, κι αυτός ήταν μέσα σε ένα μπαρ. Και τελευταίος, από τα πρωτοπαλίκαρα της συμμορίας του Mickey Spillane, δολοφονήθηκε ο Kapatos. Άφησε την τελευταία του πνοή το απόγεμα της 22 Γενάρη 1977, σε έναν πολυσύχναστο δρόμο της γειτονιάς του, στο Μανχάνταν, πάνω στον 34ο δρόμο.

Κάθε φορά που διαβάζουμε λίγα από τα στοιχεία της ζωής του καρπάθιου γκάγκστερ, το μυαλό τρέχει στις ταινίες του χόλυγουντ που περίεγραφαν τη ζωή των κακοποιών.’Αραγε να ήταν έτσι η ζωή του; ή μήπως ήταν ένας από όλους εμάς, ένας από εκείνους που αν τον συναντούσαμε στο δρόμο θα λέγαμε μόνο καλά λόγια;

Δεν θα μάθουμε τον χαρακτήρα, ούτε και λεπτομέρειες από τη ζωή του, ο Kapatos ήταν ο Έλληνας, ο καρπάθιος 2ης γενιές, ο αντιήρωας μιας ολάκερης εποχής, που έζησε έξω από τα αποδεκτά όρια της κοινωνίας που έχει ευθύνες και έκανε πολλά λάθη μέχρι να καταφέρει και να ενσωματώσει τόσους πολλούς μα και διαφορετικούς λαούς.

Κλείνοντας και για να μην θεωρηθεί ότι ο Kapatos αποτελεί την μοναδική Ελληνική εξαίρεση στον υπόκοσμο της εποχής, αξίζει να αναφερθούμε στην εμπεριστατωμένη έρευνα που παρουσίασε το 1999, ο “Ιός της Ελευθεροτυπίας” και κατέληξε σε ένα συμπέρασμα που η αλήθεια του αμφισβιτήθηκε και προκάλεσε αναστάτωση: “τα ποσοστά εγκληματικότητας των Ελλήνων μεταναστών (την δεκαετία 1920-30) ξεπερνούσαν κατά πολύ τα ποσοστά όλων των άλλων Ευρωπαίων”.

Η έρευνα βασίστηκε πάνω στο μοναδικό ντοκουμέντο 14 τόμων της Wickersham Commission και θεωρείται μέχρι και σήμερα θεμελιώδες. Πρόκειται για την Επιτροπή που συγκρότησε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Χέρμπερτ Χούβερ το 1929, συγκεντρώνοντας τα λαμπρότερα μυαλά θεωρητικών της εγκληματολογίας εκείνης της εποχής και παρέχοντας τεράστια μέσα για την ανάλυση του τρόπου εφαρμογής των νόμων σε όλη τη χώρα, από αστυνομικές και δικαστικές αρχές.

“Ένας από τους πιο εντυπωσιακούς πίνακες είναι εκείνος που καταγράφει κατά είδος εγκλήματος την ποσοστιαία συμμετοχή των διαφόρων εθνοτήτων, με αναγωγή στον πληθυσμό της ίδιας εθνότητας στην πολιτεία της Νέας Υόρκης (Πίνακας 1). Οπως παρατηρεί ο σχολιαστής των στοιχείων: «Η εξέταση των στοιχείων αποκαλύπτει ότι οι περισσότεροι δράστες κατάγονται από την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Λιθουανία και το Μεξικό.» (σελ. 110) Και πιο αναλυτικά σημειώνεται το γεγονός ότι «οι Ελληνες δράστες ξεπερνούν το ποσοστό των ντόπιων Αμερικάνων σε 7 εγκλήματα και οι Ιταλοί σε 6.» (σελ. 111)
Παρόμοια ποσοστά επιβεβαιώνονται στον Πίνακα 2 (σελ. 100), ο οποίος καταγράφει το ποσοστό των συλληφθέντων σε 9 πόλεις με πληθυσμό άνω των 500.000 κατοίκων. Και εδώ τα σκήπτρα κατέχουν οι συμπατριώτες μας. Το ίδιο συμβαίνει και στους πίνακες των πόλεων με πληθυσμό 200.000-500.000 κατοίκων (σελ. 101) και στους πίνακες των πόλεων με 100.000-200.000 κατοίκους (σελ. 102). Αναλύοντας τους πίνακες αυτούς, ο συντάκτης της Εκθεσης παρατηρεί: «Σε 20 από τις 30 πόλεις οι Ελληνες ξεπερνούν τα ποσοστά των ντόπιων Αμερικάνων. Το ίδιο συμβαίνει με τους Ιταλούς και τους Πολωνούς σε 13 πόλεις.» (σελ. 107).
Ανάλογα συμπεράσματα εξάγονται και από τη μελέτη των στατιστικών στοιχείων από τις ομοσπονδιακές φυλακές (Πίνακας 3). «Στις στήλες που δείχνουν το ποσοστό εγκλεισμού σε έξι πολιτείες, παρατηρούμε ότι μόνο οι Ελληνες ξεπερνούν το συνολικό ποσοστό των Αμερικάνων. (…) Στη Νέα Υόρκη μόνο οι Ελληνες ξεπερνούν το ποσοστό των Αμερικανών.» (σελ. 150) Από το σύνολο των πολιτειών των ΗΠΑ παρατηρείται ότι σε πέντε πολιτείες το ποσοστό των Ελλήνων φυλακισμένων (πάντα σε αναγωγή προς τον πληθυσμό των μεταναστών) είναι υψηλότερο από το ποσοστό των Αμερικάνων. Στο ίδιο κεφάλαιο, το συμπέρασμα είναι ότι «μεταξύ των εθνικών ομάδων που παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά φυλακισμένων είναι οι Μεξικάνοι, οι Κινέζοι, οι Ελληνες, οι Γιαπωνέζοι, και οι Ιταλοί.»

Manolis Dimellas

Πηγές

http://www.iospress.gr/ios1999/ios19991128a.htm

https://law.resource.org/pub/us/case/reporter/F2/439/439.F2d.852.444.462...

http://law.justia.com/cases/federal/district-courts/FSupp/208/883/1866817/

http://www.biography.com/people/joseph-sullivan-565056

http://www.streetgangs.com/billboard/viewtopic.php?t=40955&start=200

http://gangsterreport.com/mafia-hit-list-top-irish-mob-hits/

http://forejustice.org/db/Kapatos–Thomas-.html

https://www.courtlistener.com/opinion/295424/united-states-v-thomas-call...

https://law.resource.org/pub/us/case/reporter/F2/432/432.F2d.110.18.3463...

Πηγή: verena.gr