Τζίνα Δαβιλά

Η ισχυρότερη ασταθής σταθερά είναι το μέλλον. Διότι απλά δεν μπορεί να το προβλέψει κανείς. Ποιος φαντάζεται το τέλος του βιβλίου του Ηρακλή; Πάλι κανείς, εκτός αν αρχίσει την ανάγνωση από το τέλος. πράγμα που σχεδόν πάντα κάνω εγώ.

Ωστόσο στο συγκεκριμένο βιβλίο δεν ακολούθησα την ανορθόδοξη πεπατημένη μου, αλλά ως συνετή αναγνώστρια ξεκίνησα το διάβασμα από την πρώτη σελίδα, γιατί πρώτον ο τρόπος που γράφει ο Ηρακλής είναι συναρπαστικός, επομένως πολύ γρηγορότερα απ’ό,τι υπολογίζει κάποιος φτάνει στο τελευταίο κεφάλαιο και έπειτα διότι έχω τεραστία αδυναμία στα αστυνομικά μυθιστορήματα διότι έχουν μυστήριο, σύνθετη πλοκή και αγωνία.

Το μυστηριώδες εδώ είναι ο διαταραγμένος ψυχισμός ενός κατά συρροή δολοφόνου, ένας ψυχοπαθητικός που θέλει να τιμωρήσει, να εκδικηθεί, να εξουσιάσει, να θαυμαστεί. Θέλει να τρομάξει, να γίνει το επίκεντρο και ας καταδικαστεί την πιο απάνθρωπη τιμωρία. Επιθυμεί σφόδρα να μοιράσει πόνο και καταστροφή.

Η ειδοποιός διαφορά του ψυχωσικού και του ψυχοπαθητικού  είναι ότι ο ψυχωσικός κατακλύζεται από φωνές που τον οδηγούν  συχνά στα εγκλήματα που  διαπράττει και  κάπου-κάπου ίσως και να έχει και συνείδηση της ελεεινής πράξης που διαπράττει ή πράξεων, ενώ ο ψυχοπαθητικός είναι ψυχρός, σκληρός, ανελέητος, επίπεδος από συναισθήματα, χωρίς κανένα ίχνος μετάμελειας ή ενσυναίσθησης των πράξεών του. Απεναντίας παίρνει χαρά από τις πράξεις του. Νοιώθει ότι εξουσιάζει, ότι αποκτά δύναμη ότι γίνεται ένας μικρός θεός. Εκδικείται τιμωρώντας συνήθως αμέτοχους και ανίδεους ανθρώπους για το δικό του δράμα. Το δράμα όλων αυτών των ψυχοπαθών εκτός του άρρωστου ψυχισμού τους  είναι και η απομόνωση, η έλλειψη αγάπης, τρυφερότητας, επικοινωνίας, αποστροφής των άλλων προς το πρόσωπό του.

Και διερωτώμαι: τελικά ο Κυριάκος είναι ψυχοπαθητικός (αυτό που κοινότοπα λέμε ψυχοπαθής); Ο κατά συρροή δολοφόνος πρωταγωνιστής του πρώτου ουσιαστικά μυθιστορήματος του Ηρακλή -καθώς «Το χελιδόνι της αμαρτίας» ήταν πραγματική ιστορία που δέσμευε τον συγγραφέα-  είναι ,επομένως, ο Κυριάκος ένας ψυχικά άρρωστος άνθρωπος , ένα φρικτό τέρας, ένα ανθρωπόμορφο που πρέπει να τιμωρηθεί σκληρά και παραδειγματικά ή μια λαβωμένη εξ απαλών ονύχων ψυχή που στην επίμονη αδιαφορία των συνανθρώπων του, αποφασίζει να απαντήσει με το έγκλημα; Που σε μια ενδεχόμενη αλληλέγγυα και τρυφερή συμπεριφορά με την απαραίτητη φαρμακευτική αγωγή, όλο αυτό θα είχε εκλείψει; Δεν θα συνέβαινε ποτέ;

Δεν το απάντησα αυτό το ερώτημα, δεν κατάφερα να καταλήξω σ’ένα ασφαλές συμπέρασμα. Και αυτό γιατί δεν είμαι αφ’ενός ειδήμων, δεν είμαι ψυχίατρος, αλλά η αναγνώστρια ενός βιβλίου με ζωντανή ροή, με κινηματογραφική ταχύτητα, με σκηνοθετική ματιά, με ελικοπτερική παρατηρητικότητα.

Ο συγγραφέας γράφει με τόση λεπτομέρεια ώστε να μην πλατειάσει και γίνει βαρετό το ανάγνωσμα, δίνοντας όμως τη δυνατότητα στον αναγνώστη να νοιώσει τόσο τις συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτουργεί ο θύτης,  όσο και τη ροή της καθημερινότητας  των θυμάτων, που δεν είναι ένα και δυο, είναι δεκάδες, περισσότεροι από δυο ντουζίνες. Και δεν φτάνει όλο αυτό, αποφασίζει να υπογράφει τα εγκλήματά του, μετά από μια αποτυχημένη δολοφονία που δεν του έδωσε ό,τι διεκδικούσε, ζωγραφίζοντας ένα χαμόγελο στα χείλη των προσώπων των θυμάτων, αφού τους αφαιρεί κάθε φορά αυτό που τον ενδιαφέρει: δεν θα σας το πω, θα το βρείτε στο βιβλίο. Από κάθε άνθρωπο συλλέγει ένα συγκεκριμένο στοιχείο επιθυμώντας να αποκαταστήσει τη δική του ανεπάρκεια. Η συμπεριφορά του Κυριάκου είναι αλαζονική, είναι απαίσια, ελεεινή, αλλά ενώ προκαλεί φρίκη, ανατρέχοντας τις πρώτες σελίδες του μυθιστορήματος αναρωτιέται ο αναγνώστης μήπως τελικά το θύμα γίνεται θύτης για να επιβιώσει;

Φυσικά δεν σας αποκαλύψω το τέλος του βιβλίου που είναι συγκλονιστικό . Στην πραγματικότητα εκεί αντιλαμβάνομαι ότι αυτό το τέρας δεν μου είναι απεχθές. Διότι έχει κάθε λόγο να διεκδικεί την αγάπη όπως όλοι μας, να διεκδικεί το χάδι όπως όλοι μας, να θέλει τη λύτρωση όπως όλοι μας, να θέλει τη δικαίωση, όπως ο καθένας μας. Η δική του δικαίωση περνά μέσα από την εκδίκηση, και αν αναλογιστούμε ότι η ψυχική του υγεία δεν υπάρχει, τότε φαίνεται ως φυσική απόρροια ενός άρρωστου μυαλού.

Εδώ θα μου επιτρέψετε να θέσω το εξής ερώτημα: Έχετε ποτέ αδικηθεί; Πόση δύναμη χρειαστήκατε, πόση δύναμη επιστρατεύσατε για να μην αντιδράσετε βίαια ή με τρόπο τιμωρητικό προς τους υπεύθυνους για την αδικία που υποστήκατε; Φανταστείτε να μην έχετε και σε ισορροπία την ψυχική σας υγεία; Ή να νοιώθετε ότι ούτε καν μια μάνα δεν υπήρξε ποτέ κοντά σας για μια τρυφερή αγκαλιά…

Το βιβλίο είναι πρωτότυπο, ευχάριστο μέσα στη σκληρότητά του, που καταδεικνύει συμπεριφορές που απαιτείται να εξετάσουμε προσεκτικά ως συνάνθρωποι, ως αλληλέγγυοι. Δεν είμαστε αμέτοχοι των καταστάσεων που βιώνουμε, είτε επιλέγοντας τον  μικρόκοσμό μας και την δουλίτσα μας, είτε αποφεύγοντας να παίρνουμε θέση στα όσα συμβαίνουν…γινόμαστε έκων- άκων  εκτός από αποδέκτες και συνένοχοι, του καλού και του κακού. Όταν κάτι χτυπήσει την πόρτα του διπλανού μας, είναι σοφό να θυμόμαστε ότι αυτό αργά ή γρήγορα θα χτυπήσει και τη δική μας πόρτα, είτε είναι καλό, είτε είναι κακό.

Αυτό μου άφησε ως γενικό συμπέρασμα το μυθιστόρημα του Ηρακλή, που μπορώ στην παρούσα στιγμή να μοιραστώ μία σας. Τα πάντα που αφορούν στους άλλους αφορούν και σε μας. Μια προσπάθεια ενσυναισθησης του τι συμβαίνει γύρω μας, μια προσπάθεια να φορέσουμε τα παπούτσια του άλλου, ίσως να είναι το μεγαλύτερο δώρο που θα κάνουμε στους εαυτούς μας και στους συνανθρώπους μας. Αυτό είναι σαφές και ξεκάθαρο στην τελευταία πράξη του έργου που για μένα ήταν και αυτό που θα ήθελα να συμβεί. Το “Χαμόγελο θανάτου” είναι ένα πολυσχιδές μυθιστόρημα με προεκτάσεις ψυχολογικές, κοινωνικές και φυσικά πολιτικές.

Ηρακλή, εύχομαι καλοτάξιδο. Σ’ευχαριστώ για την χαρά που μου έδωσε να μιλήσω για ένα ακόμη έργο σου. Σας ευχαριστώ με θέρμη για την προσοχή σας.

Καλά Χριστούγεννα.

Ρόδος, 14.12.2019

Μόνο στη Ρόδο: Αποστόλου Παύλου 50 (Ανάληψη)-Βενετοκλέων (Στάδιο ΔΙΑΓΟΡΑΣ)-Ρόδου-Λίνδου (ύψος ΙΚΑ)-Λεωφόρος Κρεμαστής – Πηγές Καλλιθέας (από Μάιο-Οκτώβριο) & catering Γάμοι-Βαπτίσεις, Συνέδρια, Εκδηλώσεις

PANE DI CAPO – AT RHODES – ΣΤΗ ΡΟΔΟ – ΤΗΛ: 22410-69007