Με ενοχλεί αφάνταστα η αδιαφορία απέναντι σ’ αυτό που ονομάζεται (και κατοχυρώνεται και από τον νόμο) ως ηθικό πνευματικό δικαίωμα. Βλέπω π.χ. συχνά να αναρτώνται φωτογραφίες ή έργα τέχνης δίχως οι αναρτώντες να νοιάζονται στο ελάχιστο για τα στοιχεία/credits (έστω κι αν το έργο ορίζεται ως public domain) που συνδέονται με το έργο, δηλαδή με το ηθικό δικαίωμα του δημιουργού. Κάποιοι ασυνείδητοι τύποι βουτάνε στη δεξαμενή του Διαδικτύου με την ευκολία που βουτάνε στο oικογενειακό τους άλμπουμ. Συχνά πυκνά κάτω από αυτή την «αφέλεια» ή την «απερισκεψία» υπάρχει απλώς (κουτο)πονηριά – που προδίδει τη φτηνή κουλτούρα αυτών των ανθρώπων.

Επειδή χειρίζομαι διάφορα αρχεία γνωστών φωτογράφων για τη δουλειά μου (Τάκη Πανανίδη, Κωνσταντίνου Μεγαλοκονόμου κ.ά.) είμαι στη δυσάρεστη θέση να διαπιστώνω αυτή την παραχάραξη σε καθημερινή βάση. Για παράδειγμα, στην περίπτωση του Αρχείου του Τάκη Πανανίδη (βλέπε εδώ ) επειδή οι πιο γνωστές φωτογραφίες των Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Ξαρχάκου και όλων των συντελεστών του λαϊκού τραγουδιού της δεκαετίας του ’60 είναι δικές του (με σημαντικό αριθμό από αυτές να περιλαμβάνονται στον όμορφο τόμο που εκδώσαμε στον Τόπο τα Χριστούγεννα, η κατάσταση ξεπερνάει κάθε προηγούμενο – με κραυγαλέο παράδειγμα εφημερίδες και περιοδικά που «αφελώς» υπέπεσαν σ’ αυτό το λάθος και που στη συνέχεια καλούνται να πληρώσουν όσα (πολλαπλάσια) τους επιδικάζουν τα δικαστήρια.

Μερικοί άνθρωποι (κάνουν πως) δεν καταλαβαίνουν ότι ο νόμος περί πνευματικών δικαιωμάτων δεν σου επιτρέπει να χρησιμοποιείς το έργο κάποιου άλλου (από τα δικαιώματα του οποίου κατά κανόνα βιοπορίζεται ο δημιουργός του) δίχως το λιγότερο: 1. Να αναφέρεις το όνομά του όταν αναρτάς/χρησιμοποιείς δημοσίως φωτογραφία του, 2. Να ζητάς την άδειά του ή (στην έσχατη περίπτωση κατόπιν εορτής) να ενημερώνεις για τη χρήση (δηλ. τον σφετερισμό) της ξένης πνευματικής περιουσίας.

Μην φανταστεί κανείς ότι είμαι άσχετος με τους νόμους (και τις παρανομίες) του Διαδικτύου. Ακριβώς επειδή δεν είμαι άσχετος  ενημερώνω. Για παράδειγμα κι αυτό που κάνουν μερικές κυρίες που δημιουργούν page για καθιερωμένους ποιητές δίχως να έχουν την παραμικρή άδεια γι’ αυτό, αναρτώντας εκεί κάθε είδους σχόλιο ή εικόνα, κατά κανόνα άσχετα με το θέμα αλλά σχετικό με τον «ευαίσθητο» ψυχισμό τους (βλ. για παράδειγμα τις δύο σελίδες που αναιδώς σφετερίζονται το όνομα της ποιήτριας Μάτσης Χατζηλαζάρου –η πρώτη μάλιστα παρουσιάζεται και ως οfficial page, το άκρο άωτο του θράσους!–) διαστρέφοντας το πνεύμα, την παρακαταθήκη και την ιστορία του δημιουργού, συνιστά χοντρό σφετερισμό του ηθικού πνευματικού δικαιώματος (οι δύο σελίδες των κυριών που ανέφερα εδώ και εδώ. 

Επειδή τελευταία έχουν αρχίσει να πέφτουν βροχηδόν μηνύσεις από τα Αρχεία (που τα δικαστήρια, βάσει του νόμου για τα πνευματικά δικαιώματα, τιμωρούν με αυστηρότατα πρόστιμα) καλό θα είναι οι παντός είδους παραχαράκτες και σφετεριστές του είδους που αναφέρω παραπάνω, την επόμενη φορά που θα προχωρήσουν στο clopy paste τους να το σκεφτούν καλύτερα ή, έστω, να διορθώσουν όποιες εκκρεμότητες επιδέχονται edit αποδίδοντας τουλάχιστον σωστά τα όποια credits. Αυτά και ο νοών νοήτω.

Άρης Μαραγκόπουλος