Γιάννης Καραχισαρίδης

Διασκέδαση & ψυχαγωγία. Οι άνθρωποι από τη φύση τους αναζητούν πάντα στιγμές χαράς και απόλαυσης. Ανεξάρτητα αν είναι φτωχοί ή πλούσιοι, έντιμοι ή απατεώνες, ηθικοί ή αμαρτωλοί, καλοσυνάτοι ή εριστικοί, γενναιόδωροι ή σπαγκοραμμένοι, μαύροι ή κίτρινοι, εκμεταλλευτές ή εκμεταλλευόμενοι, επαναστάτες ή συντηρητικοί. Όλοι όσοι έζησαν ή ζουν ή θα ζήσουν σ’ αυτό τον κόσμο έχουν μερίδιο – μικρό ή μεγάλο – στη χαρά και στη διασκέδαση. Κι οι άνθρωποι βρίσκουν χίλιους τρόπους για να κερδίζουν τέτοιες στιγμές. Από την απόλυτη απλότητα, μέχρι την ακραία αλαζονεία. Σε μια γωνιά με μια κιθάρα και μια μπύρα στα τέσσερα, μέχρι στα μεγάλα θορυβώδη κέντρα διασκεδάσεως. Λέγοντας ιστορίες κι ανέκδοτα σε παρέες, με το στομάχι άδειο ή κλωτσώντας μια μπάλα στις φαβέλες.

Οι μεγάλες συναθροίσεις. Η παγκοσμιοποίηση μίκρυνε τις αποστάσεις και έκανε εφικτή την επικοινωνία όπου γης. Το μουντιάλ όμως και πάνω απ’ όλα οι ολυμπιακοί αγώνες πέτυχαν να συνενώσουν μεγάλα κομμάτια της ανθρωπότητας σε μια κοινή απόλαυση. Είναι γεγονότα που ψυχαγωγούν τις πιο μεγάλες και πιο ανόμοιες ομάδες ανθρώπων σε όλη την υφήλιο. Αλλά, επίσης, πετυχαίνουν τις πιο ενδιαφέρουσες, πολυπληθείς και πολύχρωμες συναθροίσεις στο τόπο όπου λαμβάνουν χώρα. Είναι απίστευτο αν καθίσουμε να το σκεφτούμε. Πώς μια δερμάτινη τόση δα μπάλα έχει τη δύναμη να φέρνει τόσο κοντά, τόσο διαφορετικούς πολιτισμούς. Πώς το μουντιάλ είναι παγκόσμιο, όχι μόνο στο τίτλο, αλλά και στη πραγματικότητα. Μια θαυμαστή συνάθροιση και συνύπαρξη των αντιθέτων του πλανήτη μας. Το Ιράν, για παράδειγμα, εύκολα θα μπορούσε να κληρωθεί με τις ΗΠΑ και στην κερκίδα πολίτες από τις δύο χώρες, συμφιλιωμένοι, να τραγουδούν τα δικά τους τραγούδια, να εκστομίζουν τα δικά τους χαρούμενα συνθήματα και να ποθούν μόνο τη ποδοσφαιρική νίκη και τίποτα άλλο. Η Συρία με τον αιματηρό εμφύλιο, δε παρέλειψε να συμμετάσχει στα προκριματικά. Κι η Ουκρανία αν είχε προκριθεί, θα έπαιζε αβίαστα με τη Ρωσία. Είναι καταπληκτικό πώς το λάκτισμα μιας μπάλας έγινε  σύμβολο ειρήνης και εκεχειρίας.

  Οι φαβέλες & η διαφθορά. Το ποδόσφαιρο εμφανίστηκε και καθιερώθηκε, φέρνοντας χαρά και ψυχαγωγία. Μόνον αυτό. Ποτέ δεν υποσχέθηκε ότι θα αλλάξει τον κόσμο, ότι θα πετύχει ισότητα και ισονομία ανάμεσα στους ανθρώπους. Ότι θα εξαλείψει τη φτώχια. Αυτά είναι δουλειά άλλων, όχι του ποδοσφαίρου. Οι πιο πολλοί από μας δεν είχαν ιδέα τι είναι οι φαβέλες, πριν αρχίσει το μουντιάλ. Αλλά μόλις το πληροφορηθήκαμε η αυστηρή μας ηθική εξανέστη. Πώς είναι δυνατό να απολαμβάνουμε τη μπάλα, ενώ δίπλα τόσοι άνθρωποι πεινάνε; Δηλαδή μέχρι να εξαλειφθεί η πείνα, απαγορεύεται να πηγαίνουμε σε ροκ συναυλίες ή εκδρομές στα νησιά; Την ίδια στιγμή, μάλιστα, που στις φαβέλες κλωτσάνε το τόπι και οι πιτσιρικάδες εκεί οραματίζονται να γίνουν Νεϊμάρ; Στη Βραζιλία γίνονται διαδηλώσεις. Και σωστά διαμαρτύρονται για τη διαφθορά. Γι’ αυτό όμως διαμαρτύρονται κι όχι για το ποδόσφαιρό. Ανάμεσα στους διαδηλωτές είναι και οπαδοί της Σάντος ή της Βάσκο ή της Φλουμινένσε. Το ότι αγαπάνε τις ομάδες τους δε τους εμποδίζει να διαδηλώνουν για το γεγονός ότι η κυβέρνηση εκτόξευσε το κόστος των γηπέδων από τα 3 δις στα 11. Όμως αν δεν γινόταν το μουντιάλ θα εξαλειφόταν ως δια μαγείας η διαφθορά; Οι κυβερνώντες δε θα έβρισκαν άλλα «κερδοφόρα projects» για να τα αρπάξουν; Όμως και το ίδιο το ποδόσφαιρο είναι διαφθαρμένο, όπως καλά το ξέρουμε και στη χώρα μας. Είπε κανείς ότι πρέπει να είναι αποστειρωμένο; Απορρέει από κάπου η υποχρέωση ότι θα πρέπει να δραστηριοποιείται σ’ έναν άλλο Κόσμο κι όχι στο δικό μας; Στο κάτω-κάτω όσο ο εκπολιτισμός θα κατανικάει τη διαφθορά, τόσο και το ποδόσφαιρο και κερδίζει απ’ αυτή την εντιμότητα. Και μη ξεχνάμε ότι αν το «αμαρτωλό» ποδόσφαιρο καταργούνταν, δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα έχαναν τη δουλειά τους, με τη πείνα να επικρέμεται.

Το άγος της διανόησης. Το ποδόσφαιρο είναι το όπιο του λαού, είπε η διανόηση πριν πολλές δεκαετίες, παραφράζοντας τη ρήση του Μαρξ. Κι από τότε δυσκολεύεται να  ξεκολλήσει απ’ αυτή την ιδέα. Η διανόηση, στην συντριπτική της πλειοψηφία, προσπαθεί πάνω απ’ όλα να αποποιηθεί τη παιδικότητα, για χάρη μιας σοβαρότητας. Ή καλύτερα μιας σοβαροφάνειας. Αδυνατεί να κατανοήσει πώς είναι δυνατό να είναι κανείς οπαδός μιας ομάδας και ταυτόχρονα να μελετάει να βαθύτερα εσώψυχα του ανθρώπου. Αυτή η κατά Φρόυντ και Λακάν διχοτόμηση, που κυριαρχεί υποσυνείδητα, απαγορεύει στη διανόηση να ασχολείται με τα ευτελή. Πάντως όχι όσο παλιότερα. Στις μέρες μας οι οπαδοί-διανοούμενοι ξεμύτισαν και δε κρύβονται, όπως παλιά, φοβούμενοι τη κατακραυγή.

  Τα επινίκια. Όμως πολλοί είναι κι εκείνοι που αδιαφορούν για τη μπάλα που μπαινοβγαίνει στα τέρματα και προσκρούει στα δοκάρια. Αντλούν χαρά, διασκέδαση και ψυχαγωγία από άλλες αφορμές. Πόσο σεβαστό σε μια δημοκρατική κοινωνία… Τι δουλειά έχουν όμως να κριτικάρουν τους πανηγυρίζοντες; Γιατί τους ενοχλούν τα πλήθη που συγκεντρώθηκαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο για τα επινίκια του 2004; Γιατί όλους αυτούς τους χαρούμενους που απολαμβάνουν μια νίκη να τους αντιμετωπίζουν σαν αγέλες με χαμηλό IQ; Γιατί πρέπει να αντλούν θλίψη απ’ τη χαρά των άλλων; Γιατί στους θριαμβολογούντες για το Γουέμπλεϊ του 1971 να βλέπουν μόνο τη χούντα πίσω τους και να μη περνάει απ’ το μυαλό τους, ότι εκεί βρίσκονταν και αντιδικτατορικοί μαχητές; Αφού τελικά δεν τους ενδιαφέρει, γιατί πρέπει να ψυχαναλύουν όσους ξέσπασαν με χαρά για το εύστοχο πέναλτι του Σαμαρά; Είναι πολύ σεβαστό να μην ασχολείσαι με το ποδόσφαιρο, αλλά γιατί πρέπει να βάζεις ταξίμετρο στη χαρά εκείνων που ασχολούνται;

      Εμπρός για τον τελικό. Όλα τα όνειρα είναι θεμιτά. Ακόμα και τα παρακατιανά. Οπότε η Ελλαδάρα (η ομάδα δηλαδή κι όχι καμιά εθνικιστική κορώνα) θα νικήσει τη Κόστα Ρίκα. Και το Σάββατο 5 Ιουλίου θα νικήσει το Μεξικό που θα έχει αποκλείσει την Ολλανδία. Και θα έρθει η Τετάρτη 9 Ιουλίου που θα νικήσουμε στα ημιτελικά την Αργεντινή (αν φυσικά θα έχει αποκλείσει το Βέλγιο). Και τέλος θα καταφθάσει η 13^η Ιουλίου, Κυριακή κοντή γιορτή, που θα αντιμετωπίσουμε τη μεγάλη Βραζιλία, στο μεγάλο τελικό. Εκεί το αποτέλεσμα παραμένει άγνωστο. Τώρα αν όλα αυτά δε συμβούν, θα πάμε γι άλλα. Γιατί έρχεται και το champion league οσονούπω.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr