Ελπίδα Νούσα

Έκανε πρεμιέρα σαν σήμερα 3 Μάρτη του 1875 με κοινό και κριτικούς να υποδέχονται ψυχρά κι αδιάφορα την αριστουργηματική-όπως ο χρόνος αποκάλυψε-δημιουργία του Ζωρζ Μπιζέ: “Κάρμεν”.

Μια τσιγγάνα η Κάρμεν, μια μοιραία γυναίκα, που δεν διστάζει να οδηγηθεί στη σφαγή για να παραμείνει ελεύθερη σαν ένα πουλί.

Άγρια, ατίθαση ηρωίδα, αλλοπρόσαλλη κι ανυπότακτη, εξεγερμένη απέναντι σε κάθε σύμβαση, με όποιο τίμημα, ακόμα και το θάνατο!

Η πρώτη παρουσίαση της όπερας το 1875 καταδικάστηκε χαρακτηριζόμενη ως προκλητική σε υπόθεση και ρόλους, και μουσικά άχρωμη.

Ο ρόλος της Κάρμεν είχε προσφερθεί σε πολλές διάσημες εκείνης της εποχής λυρικές τραγουδίστριες, που όμως δεν αποδέχονταν θεωρώντας μειονέκτημα το ότι η βασική ηρωίδα πεθαίνει πάνω στη σκηνή…

Πίστη στο λιμπρέτο και τη μουσική έδειξε η γαλλίδα μέτζο Σελεστίν Γκαλί-Μαρί, που τελικά ανέλαβε το ρόλο…

Λέγεται ότι λίγους μήνες αργότερα από την πρεμιέρα και κατά την διάρκεια παράστασης της Κάρμεν, στις 2 Ιουνίου 1875, η Γκαλί-Μαρί κι ενώ έπαιζε τη “σκηνή της τράπουλας” στην 3η πράξη, προαισθάνθηκε το θάνατο του Μπιζέ…

Το συναίσθημα ήταν τόσο έντονο, που όταν αποσύρθηκε στα παρασκήνια, λιποθύμησε…
Εκείνο το βράδυ, ο συνθέτης που γιόρταζε και την επέτειο των γάμων του άφησε την τελευταία του πνοή…

Αξίζει να αναφέρουμε πως μετά από κάποιους μήνες από το θάνατο του Μπιζέ, η Κάρμεν ξανανέβηκε στο Παρίσι με συντελεστές τους ίδιους της πρεμιέρας.

Σε κάποια από αυτές τις παραστάσεις παραβρέθηκε και ο Τσαϊκόφσκυ ο οποίος σημείωσε στο ημερολόγιό του:

“Η Κάρμεν είναι ένα αριστούργημα με όλη τη σημασία της λέξης…
μία σπάνια δημιουργία, ικανή να εκφράσει τις προσπάθειες μιας ολόκληρης μουσικής εποχής”.

Από τις χαρακτηριστικότερες “ΚΑΡΜΕΝ” υπήρξε η ρωσίδα Ελένα Οµπρατσόβα.

Το 1978, έπαιξε την ατίθαση τσιγγάνα δίπλα στον Χοσέ-Πλάθιντο Ντομίνγκο στην Όπερα της Βιέννης σε σκηνοθεσία του Φράνκο Τζεφιρέλι και δ/νση ορχήστρας από τον “υπνωτιστή του πόντιουμ”, Κάρλος Κλάιμπερ.

Σύμφωνα με φυλλάδες της εποχής “το χειροκρότημα κόντεψε να διαρκέσει όσο μια πλήρους έκτασης όπερα”!

Θα απολαύσουμε την “σκηνή της τράπουλας”, όπου οι τσιγγάνες Φρασκίτα και Μερθέντες διασκεδάζουν ρίχνοντας τα χαρτιά για να προβλέψουν την τύχη τους και όταν κάνει το ίδιο και η Κάρμεν ταράζεται καθώς οι κάρτες προλέγουν τον θάνατο του Χοσέ και τον δικό της…

ΕΙΚΟΝΑ: “Η Σελεστίν Γκαλί-Μαρί στον ρόλο της Κάρμεν”

G.Bizet: “CARMEN-Card Scene”, Elena Obraztsova