«Πολυδιψία, πολυουρία και πληγές που αργούν να επουλωθούν».

Μέχρι και διάγνωση είχε κάνει η μητέρα μου σ’ έναν οικογενειακό φίλο που έπινε πάρα πολύ νερό και κάθε τρεις και λίγο έτρεχε στην τουαλέτα για κατούρημα. «Κοιτάξου…» του έλεγε. Και όπως αποδείχτηκε, είχε πράγματι “σακχαρώδη διαβήτη”. Και έζησε με αυτόν πολλά πολλά χρόνια. Αλλά αφού είχε διαγνωστεί η πάθησή του.

Τώρα, κάθε φορά που κόβομαι στο ξύρισμα, χαίρομαι που βλέπω τη μικρή πληγή να επουλώνεται αρκετά γρήγορα.

Πολυδιψία, πολυουρία και πληγές που δύσκολα επουλώνονται.

Από πού προέρχεται αυτή η πάθηση; Πού να ξέρω… Γιατρός δεν είμαι. Φταίνε, λένε, πολλά.

Η κληρονομικότητα, το οικογενειακό ιστορικό, η διατροφή, η αγάπη για τα γλυκά και τη ζάχαρη. 

Η αδυναμία σου ν’ αντισταθείς στους πειρασμούς. 

Η τάση σου να συγχωρείς τις μικρές ή μεγάλες αποκλίσεις από τις αρχές σου.

Η έλλειψη αυτοπειθαρχίας, η αδυναμία σου να εστιάσεις στο σημαντικό.

Μπορεί και η απουσία αρκετής αγάπης.

Προς εαυτόν και «προς τον πλησίον…»

Δυσάρεστα τα συμπτώματα, αλλά περνάει καιρός μέχρι να τους δώσεις σημασία.

Κάτι κουβέντες που δεν στηρίζονται σε αρχές, κάτι ρατσιστικά και σεξιστικά αστεία, κάποιες υποτιμητικά σχόλια για τους ανάπηρους, τους ανήμπορους και τους απόκληρους. 

Ένας υπερβάλλων θυμός απέναντι σε όσους δεν συμφωνούν μαζί σου, ακραίες αντιδράσεις σε απόψεις αντίθετες απ’ τις δικές σου.

Σας μπέρδεψα, ε; Επίτηδες το έκανα. Άλλωστε ο διαβήτης ήταν η αφορμή. Άλλα είναι τα συμπτώματα για την πάθηση που, πιο πολύ κι απ’ τον διαβήτη, με τρομάζει τώρα. Μια πάθηση που δεν έχει όνομα.

Κάτι σαν το «Παραμύθι χωρίς όνομα».

Μόνο που η πάθηση χωρίς όνομα με τρομάζει πολύ περισσότερο από οποιοδήποτε παραμύθι.

Είναι παλιά πάθηση. Με συμπτώματα παλιά. Αλλά και πρόσφατα.
Λίγες δεκαετίες, μόλις.

Κάτι ηχοποίητα κλικ που κρεμόντουσαν στα περίπτερα.

Κάτι αιματηρά πρωτοσέλιδα.

Μια οργή που φάνταζε δίκαιη γιατί σε κολάκευε, σε έγλειφε, σε ονόμαζε “λαουτζίκο” και “κοσμάκη” και δεν μπορούσες να νιώσεις πόσο υποτιμητικές είναι αυτές οι λέξεις όταν πολίτης θέλεις να είσαι και να λέγεσαι.

Κάτι κουβέντες γνωστών σου που σε κάνανε να χαμογελάς ευγενικά με κάποια, δήθεν, κατανόηση γιατί δεν ήθελες να τσακωθείς μαζί τους και να τους κόψεις την καλημέρα.

Κάτι εκπομπές με παραδόξως αιχμηρά ―για το πάχος τους― λόγια, που κολακεύανε την πολυδιψία σου για αίμα εχθρών, την πολυουρία σου όπου σου απαγορευόταν το “ουρείν” και το “πτύειν”.

Λόγια που ερεθίζανε και τις πληγές σου που δεν λέγανε να κλείσουν, αλλά αυτό σου άρεσε γιατί σ’ έκανε να νιώθεις ζωντανός με το μίσος σου αγιάτρευτο να σε πονάει.

Τα συμπτώματα δεν είναι σημερινά.

Όπως και τα έντυπα εκείνα όπου μέσα τους τίποτα δεν ήταν ποτέ στη σωστή του σειρά. Και το διατυμπανίζανε κιόλας: Never In The Right Order!

Ας βάλουμε όμως, τώρα, στη σωστή σειρά αυτά που χρειάζονται για να αντιμετωπίζουμε την πάθηση που δεν έχει όνομα.

Δεν λέω ότι είναι εύκολο. Πώς να ονομάσεις τη θεραπεία και τα γιατρικά για κάτι που δεν έχει όνομα; Και τι να πρωτοδιαλέξεις;

Σεβασμό; Για τι; Για ποιον; Για πόσο; Αυτοσυγκράτηση; Για ποιο πράγμα; Παιδεία, ευγένεια και καλή αγωγή; Με ποιες προδιαγραφές; Σωφροσύνη; Πού, πώς; Αγάπη; Για τον εαυτό σου; Για τον άλλον; Για ποιον; Με ποιον;

Κοιτάζω λίγο πίσω…

Κάτι μυστήριοι τύποι, αυριανοί ―όπως καμαρώνανε― αλλά με τα γαριασμένα τους μυαλά και πόδια γερά βυθισμένα στο πιο σκοτεινό και λασπερό κομμάτι της ιστορίας μας, να βρίζουνε κάποιους μελωδικούς Μάνους, επειδή μιλάγανε τραγουδιστά για την επικινδυνότητα των συμπτωμάτων.

Και κάποιες, με Μέλι στο όνομά τους, με αγώνες, τραγούδια και ταινίες στο ενεργητικό τους, να μην τολμάνε να τους υπερασπιστούν εκείνους τους Μάνους. Από φόβο για τα πιράνχας που τις γυροφέρνανε. Κι ας τις είχανε δοξάσει εκείνοι οι Μάνοι με μερικά παιδιά από τον Πειραιά.

Μιλάω με γρίφους, ο δειλός. Και ρωτάς γιατί; Από φόβο… Από το τρόμο της αγωγής.

Αν και ποτέ ανάγωγος δεν ήμουν, ή έτσι νομίζω. Ανέκαθεν είχα μια ρεαλιστική ροπή προς την εξέγερση και το αδύνατο, κι ας κουβάλαγα παραπανίσια κιλά στη λαχανιαστή σκάλα του μέλλοντός μου. Που σαν παρόν το συναντούσα και που οι άλλοι, παρελθόν το είχαν ήδη ονομάσει.

Πολυδιψία, πολυουρία και πληγές που δεν κλείνουν.

Συμπτώματα τόσο επικίνδυνα όσο κι ο αφόρητος γύψος που μας έβαλε εκείνος για εφτά χρόνια, την εποχή όπου τα μόνα που είχαμε σπασμένα ήταν το ηθικό μας, οι αρχές μας κι ο αυτοσεβασμός μας.

Πολυδιψία για αφορολόγητα ποτά, τσάμπα ζωή, έρωτες χωρίς δέσμευση, μεθυστικά λόγια διαφημιστικά, που σου κολακεύουνε ό,τι πιο φτηνό έχεις στ’ αμπάρια σου. Πολυδιψία για αοιδούς και λουλουδούδες να σου κουνιούνται με κόρδακες αναιδείς, σε γλέντια αβαθή και άγονα ξενύχτια.

Πολυουρία εκεί που κάποιοι παλεύανε για το καλό κ’ αγαθό. Κι όπου δεντράκι να κοιτάζει με επαναστατημένη (όχι επαναστατική!) απορία και στοχαστική αναρώτηση προς τον ουρανό, δωσ’ του κι ένα γερό κατούρημα να ξεραθεί.

Και πολλές πληγές που δεν έχουν κλείσει. Δικές σου, δικές μου…

Πληγές από τις ξυραφένιες άκρες των σελίδων σε μια ιστορία που ακόμα δεν έχει γραφτεί ολόκληρη.

Κάνουν άτιμο κόψιμο μερικές σελίδες αν προσπαθήσεις να τις ξεφυλλίσεις αστόχαστα. Και πολύ περισσότερο αν ο στόχος σου είναι τις ξεφτιλίσεις.

Αλλά, όλα αυτά συμπτώματα είναι. Κι όχι πάντα στη σωστή σειρά.

Never In The Right Order, όπως έλεγε ένας όχι και τόσο παλιός γλωσσοπλάστης και περιοδικοφτιάχτης. 

Ή μήπως γλωσσοδέτης και περιοδικά φτιαχτός; Που πάσχισε να νομιμοποιήσει τη λιγούρα που είχε ο κάθε στερημένος και φτωχός να ικανοποιήσει τις γεννετήσιες και άλλες ορμές του, την ώρα που ―καθώς νόμιζε― γυρνούσε ο τροχός. Και που τώρα πασχίζει να διασωθεί, λοιδωρούμενος από κάποιους που ―ίσως και να― ποθούσαν να είναι τσιράκια του στις εποχές της δόξας.

Πολυδιψία, πολυουρία και πληγές που δεν κλείνουν.

Τα συμπτώματα πρέπει να τα δεις εγκαίρως. Η πάθηση είναι σοβαρή αν δεν την προλάβεις. Μπορεί να προκαλέσει τύφλωση, ακρωτηριασμούς και πολλά άλλα. Μπορεί και θάνατο, αν δεν αντιμετωπιστεί με θάρρος και εγκράτεια. Τρομάζεις όταν ξέρεις τις συνέπειες.

Γίνεται, όμως, να προλάβεις μια πάθηση χωρίς όνομα; Ναι, λέω.

Πώς; Δεν ξέρω ακριβώς. Μπορεί να κάνω λάθος και δεν θέλω να σε πάρω στο λαιμό μου. Σημασία όμως έχει η προσπάθεια.

Νομίζω ότι η αυτοσυγκράτηση είναι ένας καλός δρόμος. Και ο στοχασμός, και η ψύχραιμη ακοή. Και η πίστη σε κάποιες αξίες και αρχές.

Και με κάποια πράγματα στη σωστή τους σειρά. Όπως κάποιες έννοιες από τις πιο παλιές. Λίγο ντεμοντέ ή πασέ τώρα. Που γιορτάζουν μόνο μια φορά το χρόνο, φορεμένες σε μικρά κορίτσια, σε έφηβες, σε ώριμες γυναίκες, σε γιαγιάδες, σε προγιαγιάδες.

Ελπίδα, Πίστη, Σοφία και Αγάπη.

Ονόματα λυγισμένα από το βαρύ τους φορτίο αλλά ανθεκτικά στο χρόνο.

Ας πούμε ότι η πάθηση χωρίς όνομα είναι επικίνδυνη.

Επομένως; Ας της δώσουμε όνομα. Και επειδή είναι δύσκολο να το βρούμε αυτό το όνομα, ας υποκριθούμε ότι έχει πολλά ονόματα και όλα είναι αντίθετα από κάποια καλά ονόματα όπως τα Ελπίδα, Πίστη, Σοφία και Αγάπη.

Αντίθετη η πάθηση από την Ελπίδα.

Ελπίδα σε τι; Μα στο καλύτερο αύριο. Όπως το εννοεί ο καθένας. Χωρίς εμπλοκή σε ισμούς όπως αυριανισμός, χθεσινισμός ή σημερινισμός.

Αντίθετη η πάθηση από την Πίστη.

Πίστη σε τι; Μήπως στις αρχές και στις αξίες; Στο Θεό; Όπου θέλει ο καθένας, λέω εγώ. Με έναν όρο, λέω πάλι εγώ: να μη θέλει σώνει και καλά να εξοντώσει εκείνον με τη διαφορετική πίστη.

Αντίθετη η πάθηση από τη Σοφία.

Σοφία; Τι είναι αυτό; Ό,τι νομίζει ο καθένας. Εγώ πού να ξέρω; Όλοι όμως κάποια μικρή ιδέα έχουμε για το τι είναι σοφία. Το μόνο που ίσως χρειάζεται είναι να ακούς πριν μιλήσεις. Ή να στοχάζεσαι πριν πράξεις.

Αντίθετη η πάθηση από την Αγάπη.

Αγάπη; Α! Αυτήν όλοι την ξέρουμε. Κι από την καλή κι από την ανάποδη. Γιατί αν δεν έχεις γνωρίσει την αγάπη, σίγουρα έχεις τρακάρει με το μίσος. Ε, λοιπόν, αγάπη είναι η απουσία του μίσους. Όπως υγεία είναι η απουσία της αρρώστειας. Ε; Μπορεί και να κάνω λάθος. Αλλά, εν τέλει, κάθε ορισμός τείνει σε μια μακροσκελή ταυτολογία. Οπότε… Αγάπη είναι αυτά που μας έχουν πει γι’ αυτήν.

Και όλοι ξέρουν ότι, ακόμα και σε μικρές δόσεις, η αγάπη κάνει πάντα καλό.

Η αλήθεια είναι ότι και ανακατεμένες (Never In The Right Order) να τις πάρεις τις τέσσερεις αυτές αγαθές έννοιες, τη δουλειά τους την κάνουν. Προλαβαίνουν την πάθηση χωρίς όνομα από τα πρώτα της συμπτώματα.

Κυρίως η Αγάπη.

03 Δεκεμβρίου 2013