Δρ Δέσποινα Κατσώχη

Τι να κάνω με τις ελιές στο σώμα μου; Πότε οι σπίλοι, οι γνωστές μας «ελιές», είναι επικίνδυνες για την υγεία μας; Πότε πρέπει να τις αφαιρέσουμε; Η αφαίρεση των σπίλων δεν προκαλεί κακοήθεια. Αντίθετα την προλαμβάνει!
Οι σπίλοι, ειδική ομάδα μελανινοκυττάρων, αποτελούν καλοήθεις βλάβες του δέρματος με ποικίλο βάθος, χρώμα, σχήμα και μέγεθος. Οφείλονται σε ορμονολογικούς ή κληρονομικούς παράγοντες ή στην ηλιακή έκθεση. Κατά την εφηβεία και την εγκυμοσύνη μπορεί να αυξηθεί ο αριθμός τους.

Πότε να ανησυχήσω;

Οι περισσότεροι έχουμε 10-30 σπίλους στο δέρμα μας, στη μεγάλη πλειοψηφία τους είναι τελείως ακίνδυνοι. Η οποιαδήποτε μεταβολή τους σε χρώμα ή σε σχήμα πρέπει να μας θέσει σε εγρήγορση, γιατί περίπου το 20-30% των μελανωμάτων, αναπτύσσεται πάνω σε ήδη υπάρχοντα σπίλο του σώματος. Προσοχή σε σπίλους με ασαφή όρια, ασυμμετρία, ανομοιογένεια στο χρώμα ή στο μέγεθος ή αυτούς που εξέχουν ιδιαίτερα από την επιφάνεια του δέρματος. Το κακοήθες μελάνωμα είναι ο καρκίνος που αναπτύσσεται από τα μελανοκύτταρα.

Όταν η πληγή δεν κλείνει…

Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι η συνηθέστερη και πιο εύκολη στη θεραπεία μορφή καρκίνου του δέρματος. Εξαπλώνεται σταδιακά και εμφανίζεται κυρίως σε ενήλικες, είτε σαν περλέ λευκό ή κηρώδες εξόγκωμα (καρούμπαλο), συχνά με ορατά αιμοφόρα αγγεία, σε αυτί, λαιμό ή πρόσωπο, είτε ως επίπεδη, φολιδωτή, σαρκόχρωμη ή καφέ κηλίδα ή σπανιότερα ως λευκή, κηρώδης ουλή. Το πιο πρώιμο σημάδι μπορεί να είναι μια κόκκινη επίπεδη επιφάνεια, ένα μικρό ογκίδιο, ένα μικρό σημείο που αιμορραγεί όταν έρχεται σε επαφή με την πετσέτα, μία μικρή πληγή, ή μια κρούστα στο δέρμα που δεν επουλώνεται. Οι μικροί όγκοι αφαιρούνται με απλή εκτομή και συρραφή και οι μεγάλοι με πλαστική χειρουργική. Καλό είναι ειδικός να χαρτογραφεί όλους τους σπίλους του σώματος μας, προκειμένου να έχουμε πλήρη εικόνα τους.

Πώς αφαιρούνται;

Οι σπίλοι μπορούν να αφαιρεθούν με laser, με διαθερμία ηλεκτρισμού, με τη χρήση ραδιοκυμάτων ή υπερήχων ή υγρού αζώτου και διάφορα οξέα. Για όσους εξέχουν από το δέρμα χωρίς να έχουν ιδιαίτερο βάθος μπορεί να εφαρμοστεί η μέθοδος Derma Planning, που ωστόσο δεν είναι κατάλληλη για σπίλους με βάθος, καθώς τα κύτταρα που θα μείνουν κάτω από την επιφάνεια του δέρματος μπορεί να οδηγήσουν στην επανεμφάνιση του σπίλου.  Οι «ύποπτοι» σπίλοι επιβάλλεται να αφαιρούνται χειρουργικά, μαζί με τον περιβάλλοντα ιστό και να αποστέλλονται για ιστολογική εξέταση.Αν ο σπίλος είναι γιγάντιος και δεν μπορεί να αφαιρεθεί πλήρως, γιατί θα δημιουργηθεί μία μεγάλη έκταση χωρίς δέρμα, συνήθως προηγείται διάγνωση με βιοψία και αφαιρείται τμηματικά, με την κάλυψη της περιοχής με μεταμόσχευση δέρματος από άλλη περιοχή. Η ακτινοθεραπεία είναι αποτελεσματική στον βασικοκυταρικό καρκίνο γιατί χρησιμοποιεί υψηλής ενέργειας ακτινοβολία, δρα επιφανειακά και απολύτως ελεγχόμενα σε έκταση και βάθος και καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα. Επιλέγεται για περιοχές που είναι δύσκολη η εγχείρηση, όπως τα βλέφαρα, η άκρη της μύτης ή τα αυτιά.