ΟΥΚ ΕΣΤΙ ΤΟΝ ΛΑΘΡΑ ΤΙ ΠΟΙΟΥΝΤΑ
ΩΝ ΣΥΝΕΘΕΝΤΟ ΠΡΟΣ ΑΛΛΗΛΟΥΣ
ΕΙ ΤΟ ΜΗ ΒΛΑΠΤΕΙΝ ΜΗΔΕ ΒΛΑΠΤΕΣΘΑΙ ΠΙΣΤΕΥΕΙΝ ΟΤΙ ΛΗΣΕΙ
ΚΑΝ ΜΥΡΙΑΚΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΛΑΝΘΑΝΗΙ
ΜΕΧΡΙ ΓΑΡ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ ΑΔΗΛΟΝ ΕΙ ΚΑΙ ΛΗΣΕΙ
“Κανένας από αυτούς, που παραβιάζει λαθραία αυτά τα οποία συμφώνησαν οι άνθρωποι μεταξύ τους για να μη βλάπτουν ούτε να βλάπτονται, δεν μπορεί να επαναπαύεται ότι περνά απαρατήρητος, κι ας έχει μέχρι τώρα ξεφύγει δέκα χιλιάδες φορές, επειδή δεν είναι βέβαιο ότι δεν θα ανακαλυφθεί μέχρι να πεθάνει”.
Ο μεγάλος Ελευσίνιος τραγικός ποιητής Αισχύλος, στην τριλογία του «Ορέστεια» παρουσιάζει τον αιματηρό κύκλο των Μυκηνών, όπου η Κλυταιμνήστρα με τον Αίγιστο δολοφονούν τον Αγαμέμνονα, επειδή θυσίασε για χάρη της εκστρατείας στην Τροία την κόρη του Ιφιγένεια. Στη συνέχεια ο γιος του Αγαμέμνονα ο Ορέστης σκοτώνει τον Αίγιστο και την Κλυταιμνήστρα και καταδιώκεται ανελέητα ως μητροκτόνος από τις Ερινύες. Η περίφημη τριλογία τελειώνει με την δίκη του Ορέστη στην Αθήνα και την παρέμβαση της θεάς Αθηνάς υπέρ του μητροκτόνου, που τον λυτρώνει από τον κατατρεγμό των θηλυκών τεράτων, εφόσον κι αυτές ικανοποιούνται με δώρα και μεταμορφώνονται σε Ευμενίδες.
Ο Αισχύλος βέβαια επικαλείται επανειλημμένα τη «Θεία Δίκη», για χάρη της οποίας ο Ορέστης αναγκάζεται να γίνει μητροκτόνος, κι αυτός ο εξαναγκασμός τελικά είναι και το άλλοθί του.
Ωστόσο οι Ερινύες για τον Επίκουρο, δεν είναι τα θηλυκά μυθικά τέρατα αλλά ο ίδιος ο φόβος του φονιά, ότι ακόμη κι αν διαφύγει δέκα χιλιάδες φορές από τους διώκτες του, ποτέ δεν θα υπερνικήσει αυτό τον φόβο, και για τον λόγο αυτό καλύτερα να αποφεύγει ο άνθρωπος το έγκλημα, διότι η λύτρωση από τον φόβο της εκδίκησης κατατρέχει ισόβια τον φονιά.
Με άλλα λόγια ο Επίκουρος, που δεν πείθεται από τις διδασκαλίες των άλλων φιλοσοφικών σχολών περί ύπαρξης της θείας ή της ανθρώπινης Δικαιοσύνης, συμβουλεύει την αποφυγή του φόνου, όχι επειδή είναι ανήθικη ή παράνομη πράξη αλλά επειδή η αταραξία του φονιά θα παραμείνει ισόβια, υπονομευμένη από τον φόβο της ανακάλυψης, της σύλληψης και της εκτέλεσής του, με δυο λόγια της αντεκδίκησης, η οποία μπορεί να επέλθει ακόμη κι εάν γλυτώσει δέκα χιλιάδες φορές ο ένοχος.
(συνεχίζεται)- διαβάστε τα προηγούμενα κείμενα
Ο Μάριος Βερέττας είναι συγγραφέας και εκδότης. Περισσότερα στο www.verettasbooks.gr. Επίσης, είναι αρχισυντάκτη του φιλοσοφικού περιοδικού “Ο Κήπος του Επίκουρου”.
Αποστολή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείουBlogThis!Μοιραστείτε το στο Twitter
SHARE