Δημήτρης Κατσούλας

Φεβρουάριος 2003, και ο Παγκόσμιος Μίκης Θεοδωράκης προτείνει στην Κυβέρνηση Κώστα Σημίτη να τιμηθεί η Μακρόνησος με δυο του συναυλίες στον τόπο εξορίας του, εκεί όπου περάτωσε την Πρώτη του Κλασσική Συμφωνία την οποία είχε αρχίσει να σχεδιάζει από την Ικαρία όπου ήταν εξόριστος κατά τα έτη 1948 & 1949. Να σημειωθεί εδώ ότι ο Μίκης ήταν παρών μόνον στην συναυλία της 30ης Αυγούστου 2003 διότι κάθε φορά που ερχόταν στον νου του αυτό το μαρτυρικό νησί αισθανόταν ανάμεικτα συναισθήματα όπως οργής, τρόμου και αηδίας, για τούτο απέφευγε να ομιλεί για τους τόπους που υπέφερε, όπου και στο Λαύριο σπάνιες φορές κατέβαινε αποφεύγοντας την αντίπερα θέα της Μακρονήσου.   

Ένα χαρακτηριστικό της αγριότητας περιστατικό να αναφέρω και θα καταλάβετε φίλοι το κλίμα που επικρατούσε στο Διαβολονήσι: Τα Καλοκαίρια όπου η ζέστη ήταν ανυπόφορη, δεν έλειψε από τους κρατουμένους το καθιερωμένο «μπάνιο». Θέτω την λέξη «μπάνιο» εντός εισαγωγικών, διότι οι βασανιστές, «σωφρονιστές», είχαν εφεύρει έναν «πρωτότυπο» τρόπο προκειμένου να «δροσίζονται» οι «αντιφρονούντες»: Έβαζαν μέσα σε σακί έναν-έναν, έριχναν μέσα σε αυτό είτε μια γάτα είτε μερικούς σκορπιούς ή φίδια(η Μακρόνησος φημίζεται γι αυτά τα δυο ερπετά), έδεναν το άνω μέρος του σακιού με σύρμα και στην συνέχεια έδεναν καλώδιο για να ελέγχουν το σακίον με τον «απείθαρχο κομμουνιστή», και τους βουτούσαν στην θάλασσα με το κεφάλι εκτός, ελεγχόμενη όλη αυτή η δοκιμασία από αυτοσχέδιους μηχανισμούς βύθισης-ανέλκυσης και κατόπιν τους άδειαζαν στη στεριά. 

Αντιπαρερχόμενος αυτή την παρένθεση με τα αίσχη, η Κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη μετά από διαβουλεύσεις τεσσάρων μηνών (Φεβρουάριος-Μάϊος 2003) έδωσε τελικά την έγκριση για την διεξαγωγή της συναυλίας η οποία πραγματοποιήθηκε στις 30 & 31 Αυγούστου 2003, αφού εν τω μεταξύ επί τρείς μήνες(Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο) διέθεσε μηχανήματα προκειμένου να ανοιχθούν δρόμοι και να γίνουν οι απαραίτητοι αεροψεκασμοί με σκοπό να εξοντωθούν οι σκορπιοί και τα πάσης φύσεως ερπετά, διότι γενομένης της συναυλίας κινδύνευε ο κόσμος που θα συμμετείχε σε αυτή. Μέχρι και χημικές τουαλέτες τοποθετήθηκαν σε διάφορα σημεία του 18000 km² μόνον μακρόστενου νησιού.      

Έκτοτε, δεν πραγματοποιήθηκε άλλη εκδήλωση προς απόδοση τιμής στους μαντρωμένους μαρτυρήσαντες, παρά μόνο αραιά και που ο Σύλλογος Φυλακισθέντων-Εξορισθέντων Μακρονήσου πραγματοποιεί επίσκεψη αφήνοντας ένα λουλούδι στον τόπο του μαρτυρίου.

Εδώ και μήνες όμως, επιχειρείται η εγκατάσταση τεράστιων αιολικών πάρκων (βλέπε ανεμογεννήτριες 150 μέτρων ύψους) και όπως υπολογίζουν οι επενδυτές, προβλέπεται η τοποθέτηση 100 εξ αυτών συνολικής ενεργειακής απόδοσης περί τις 300 ΜW, όπου η παραγόμενη ενέργεια δεν θα διατίθεται για την εγχώρια αγορά (όπως οι πληροφορίες λένε) αλλά προς εξαγωγή αυτής, μεγιστοποιώντας τα κέρδη των παρόχων έτι περαιτέρω και πέραν αυτού ουδέν. Ουδεμία δε περιβαλλοντική μελέτη έλαβαν υπόψη οι επιχειρούντες στην Μακρόνησο, ούτε αυτή του καθηγητού στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (Τμήμα υδρογεωλογίας) κυρίου Γεωργίου Στουρνάρα ο οποίος τεκμηριώνει την άποψή του λέγοντας: «Τα Αιολικά Πάρκα έχουν ως συνέπεια πέραν των άλλων αρνητικών επιπτώσεων και την μείωση των βροχοπτώσεων, επηρεάζοντας τον υδροφόρο ορίζοντα κλπ, κλπ», σε ραδιοφωνική του συνέντευξη στον fm Αθήνα 9.84, πριν 10 έτη (18/6/2014), αφού οι θέσεις και απόψεις του είχαν παρουσιαστεί σε ημερίδα που έγινε στην Τήνο, σχέση έχουσα με περιβαλλοντικά θέματα μείζονος σημασίας.

Επειδή – ξεκάθαρα πλέον – προσβάλλεται και η μνήμη του χώρου με τους 80.000 μαρτυρήσαντες πλέον των νεκρών, και επειδή η Πολιτεία σιωπά κάνοντας πως δεν καταλαβαίνει για το τι πρόκειται να συμβεί στην Μακρόνησο και πώς θα αλλάξει όψη μέσα σε λίγα χρόνια από σήμερα το νησί (επί τα αγρίω και μη προσβάσιμο σε κανέναν φυσικά), σήμερα με την συμπλήρωση 21 χρόνων μετά την Ιστορική εκείνη συναυλία της 31^ης Αυγούστου 2003 στην οποία και παραβρέθηκα με συμμετοχή της Μαρίας Σουλτάτου, Δημήτρη Μπάση, Παντελή Θεοχαρίδη και αφηγητή τον Γιάννη Φέρτη, η κατάσταση παραμένει στάσιμη εν αναμονή των «Επενδυτών της Πράσινης Ανάπτυξης» στην οποία η Κυβέρνηση Μητσοτάκη παραδίδει γη και ύδωρ. Επίσης, να σημειωθεί ότι το έτος 2019 η Μακρόνησος κηρύχθηκε από το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού, Αρχαιολογικός Χώρος με ό, τι αυτό συνεπάγεται.

Τέλος: α) Να αναφερθώ στο μικρό θέατρο όπου δόθηκε η μεγαλειώδης συναυλία και να πω ότι αυτό χτίστηκε από τα χέρια των εγκλείστων  κουβαλώντας πέτρες στην ανηφόρα στα ντάλα μεσημέρια ενός Καλοκαιριού του έτους 1947 και β) Οι μόνιμοι κάτοικοι αυτού του αφιλόξενου νησιού ήταν ένα ανδρόγυνο (μεσήλικες) και ως μόνη τους περιουσία είχαν μια πενιχρή σύνταξη ο σύζυγος, 6 κατσίκες, ένα σαραβαλιασμένο όχημα, έναν γάϊδαρο και μια βάρκα πλαστική, «φρεσκαρισμένη» με …χιλίων ειδών και χρωμάτων μπαλώματα. «Σε λίγο, ούτε για φάρμακα δεν θα μας φθάνουν κύριε αυτά τα ψίχουλα της σύνταξης» μου είπε ο σπιτονοικοκύρης της ξύλινης & με νάυλον καλυμμένης παράγκας, με τα δυο της κρεβάτια «στρωμένα στην εντέλεια λόγω επισκέψεων σήμερα» (!)

 Ενάμισι περίπου χρόνο αργότερα δέησε η τύχη να συναντήσω έναν από τους μεγάλους ερμηνευτές μερικών έργων του Παγκόσμιου Μίκη μας («Διόνυσος», «Μνήμη της πέτρας», «30 χρόνια Μίκης Θεοδωράκης» κ.α.) έχοντας μάλιστα και μια ενδιαφέρουσα κουβέντα μαζί του, τον Θανάση Μωραΐτη, στην ιδιαίτερή του πατρίδα τα Βάγια Θηβών. 

Μακρόνησος: Ένα κουφάρι νησιού μόλις 15 λεπτά απέχον από το Λαύριο αλλά τόσο απόμακρο κι ερημοποιημένο να φαντάζει. Ποια οικονομικά «παιχνίδια» να παίζονται άραγε εδώ, πέρα από τα «Αιολικά Πάρκα», την «Αειφόρο Ανάπτυξη» και την – δήθεν –«Συμβολή στην Προστασία της Κλιματικής Αλλαγής», όπου τινές κόπτονται κι αγωνιούν να «εκσυγχρονίσουν» σε τόπο «παραγωγικό» ένα άνυδρο νησί μεν αλλά με πλούσια Ιστορία καταγεγραμμένη με ανεξίτηλα γράμματα εις τους αιώνας των αιώνων; Ποια εσκεμμένη παραχάραξη τελικώς επιχειρείται, καταπατώντας αποφάσεις της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και του Υπουργείου Πολιτισμού οι κατσαπλιάδες με το άγριο «πλιάτσικο» που βρίσκεται εν εξελίξει;  

ΕΔΩ Η ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΤΟΥ 2003