Το ανοσοποιητικό μας σύστημα δουλεύει σκληρά για να αντιμετωπίσει ιούς, βακτήρια και γενικά λοιμώξεις. Παρόλα αυτά, σε κάποιους από εμάς, το ανοσοποιητικό σύστημα δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε, με αποτέλεσμα να αναγνωρίζει κύτταρα του ίδιου του σώματος ως ξένα και να τους επιτίθεται. Αυτό μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε σημείο και όργανο του σώματος, δημιουργώντας διαφορετικά συμπτώματα και ασθένειες, που λέγονται αυτοάνοσα νοσήματα.
Εμφανίζονται πιο συχνά στις γυναίκες και εκτιμάται πως στη δημιουργία τους συμμετέχουν γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Υπάρχουν πάνω από 80 αυτοάνοσες ασθένειες, με πιο συχνές, τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto, τις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους του Εντέρου, τον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 κ.ά.
Επικρατεί γενικά η άποψη ότι τα άτομα με αυτοάνοσα νοσήματα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για να εμφανίσουν κακοήθεια. Στην πραγματικότητα, συγκεκριμένα αυτοάνοσα νοσήματα έχουν συσχετιστεί με συγκεκριμένους τύπους καρκίνου, δείχνοντας έτσι πως υπάρχουν κοινοί παράγοντες που πυροδοτούν την εμφάνισή τους στον οργανισμό.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι ένα χρόνιο αυτοάνοσο νόσημα, στο οποίο προσβάλλονται οι αρθρώσεις αλλά και οι πνεύμονες ή η καρδιά. Τα άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα έχουν ελαφρώς μεγαλύτερο κίνδυνο για την εμφάνιση συγκεκριμένων καρκίνων, όπως για παράδειγμα καρκίνο του πνεύμονα ή λέμφωμα. Μάλιστα, έχει υπολογιστεί πως οι ασθενείς με το συγκεκριμένο νόσημα που είναι και καπνιστές έχουν κατά 40% μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του πνεύμονα σε σχέση με τους αντίστοιχους που δεν καπνίζουν, σύμφωνα με το American Arthritis Foundation. Και η ψωρίαση, χρόνιο αυτοάνοσο νόσημα με χαρακτηριστικές δερματολογικές βλάβες έχει συσχετιστεί με αυξημένο εμφάνιση καρκίνων του δέρματος, εκτός του μελανώματος.
Για το λόγο αυτό, στα άτομα με γνωστό ρευματολογικό νόσημα, υπάρχει επαγρύπνηση για την εμφάνιση ύποπτων συμπτωμάτων και περαιτέρω ελέγχου, ενώ συνηθίζεται να υποβάλλονται συχνότερα και από μικρότερη ηλικία σε προληπτικούς ελέγχους.