Το ταμείο του Ομήρου

ταμίη, ης, ην, αι θηλ.: η οικονόμος // η κελάρισσα <τάμνω=κόπτω κρέας, διαυλακώνω (επί αρότρου και πλοίου)

ταμίης, αρσ. : ο οικονόμος, κελλάρης, ο διανέμων, κυβερνών, κύριος «πολέμοιο» (περί του Διός) Δ 84, ανέμων (περί του Αιόλου) κ 21.

ΛΕΞΙΚΟΝ ΟΜΗΡΙΚΟΝ [1886], ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΚΟΦΙΝΙΩΤΗ (1836–1916), ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΠΑΫΡΟΝ, ΑΘΗΝΑ, έτος έκδοσης άγνωστο.
(Σημ. ΚΑΜ: Το βιβλίο το αγόρασα τον Δεκέμβριο του 1989)

Φανταστείτε να είχε κατοχυρώσει με αιώνια πνευματικά δικαιώματα τα έργα του ο Όμηρος. Να έπρεπε δηλαδή όποια και όποιος διαβάζει την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, που εδώ και πολλούς αιώνες διαβάζονται από χιλιάδες αναγνώστες, να πρέπει να αποδίδει ένα ποσοστό στους διαδόχους που θα είχε ορίσει ο Όμηρος.

«Ε, ρε, κονόμα!» θα σκεφτεί ο «μέσος» Έλληνας, σκεπτόμενος (αν μπορεί να ονομαστεί σκέψη αυτό) ότι «σε ποιον άλλον να πάνε τα λεφτά;». Παρά σ’ αυτόν που ζει εδώ και είναι κληρονόμος όλου του αρχαίου ελληνικού πνεύματος και κλέους, τρομάρα του!

Το ερώτημα όμως που προκύπτει είναι ποιοι θα έπρεπε να είναι οι πραγματικοί δικαιούχοι αυτών των πνευματικών δικαιωμάτων;

Ίσως κάποιος σκεφτεί ―όπως ο Ελληνάρας της «κονόμας»― ότι θα έπρεπε να είναι οι Έλληνες.

Όλοι οι Έλληνες όμως;

Ή μόνον εκείνοι που έχουν διαβάσει τον Όμηρο;

Κι από αυτούς, όλοι;

Ή μόνον εκείνοι που μπορούν να διαβάσουν και να κατανοήσουν το πρωτότυπο κείμενο;

Και οι Γερμανοί που διαβάζουν τον Όμηρο στο πρωτότυπο; Οι Αμερικανοί; Οι Γάλλοι; Οι Άγγλοι και τόσοι άλλοι; Ο Κινέζος μαθητής που τον διαβάζει στη γλώσσα του;

Ας φανταστούμε μια διεκδίκηση «πνευματικών δικαιωμάτων» των Ομηρικών κειμένων εκ μέρους των Ελλήνων.

Ποιος δικηγόρος θα αναλάμβανε την υπόθεση;

Με ποια επιχειρήματα;

Τον υποτιθέμενο τόπο γέννησης του Ομήρου στον χώρο που σήμερα ορίζεται ως Ελληνική Δημοκρατία;

Την πνευματική επαφή των σύγχρονων Ελλήνων με τη γλώσσα και το πνεύμα του Ομήρου;

Ή τον σεβασμό των σύγχρονων Ελλήνων προς την ―υποτιθέμενη― κληρονομιά του Πρώτου των Ποιητών και Συγγραφέων;

Ας σταματήσουμε να φανταζόμαστε.

Ας αρχίσουμε να διαβάζουμε, να μελετάμε και να χαιρόμαστε τον Όμηρο.

Ας βοηθήσουμε να αγαπήσουν τον Όμηρο όλοι οι Έλληνες, μικροί και μεγάλοι.

Μια καλή αρχή θα ήταν να λέμε στα μικρά παιδιά ότι πολλές λέξεις που λέμε σήμερα είχαν παππούδες και γιαγιάδες από τα χρόνια του.

Όπως η λέξη «ταμείο».
Ας γίνουμε εμείς οι «ταμίες» αυτής της σπάνιας κληρονομιάς και κυβερνήτες της μοίρας μας.

Και τα λεφτά θα έρθουν και το ταμείο θα γεμίσει…

30 Μαΐου 2018

Κωστής Μακρής

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr