Οκ. Βασίλειος Μαστρογιάννης είναι Διδάκτωρ Δημοσίου- Διοικητικού Δικαίου.

Πότε στα αλήθεια βγαίνει ο καλύτερός μας εαυτός;

Με την  αίσθηση της δημιουργίας ;

Με την αίσθηση, την ανάγκη και την ικανοποίηση δια της προσφοράς;

Με την ικανοποίηση που αναβλύζει από μέσα σου όταν έχεις βοηθήσει κάποιον ;

Μπορεί με όλα ή με ένα από αυτά. Μπορεί και με τελείως άλλα. Όπως η επιτυχία, η εξουσία, το χρήμα, η διασκέδαση, τα ταξίδια.

Μπορεί και με τα ευγενέστερα των συναισθημάτων, όπως ο έρωτας ή η φιλία.

Χωρίς να αποκλείω τίποτα από τα παραπάνω και χωρίς να υποτιμώ χιλιάδες άλλα που μπορεί να επικαλεστεί κανείς, θα αναφέρω κάποιες στιγμές και κάποιες σκέψεις.

Όταν έχει ικανοποιηθεί με τη συμβολή σου ένα αίτημα ενός συμπολίτη  για ένα απλό ζήτημα ελάσσονος σημασίας ( μείζονος όμως για τον ίδιο) που λιμνάζει στα γραφειοκρατικά και δαιδαλώδη γρανάζια της δημόσιας διοίκησης, μέχρι το πιο σοβαρό όπως η εξεύρεση ενός γιατρού για έναν φίλο ή γνωστό που ξαφνικά αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα υγείας αυτός ή μέλος της οικογένειάς του, νιώθεις όμορφα.

Συνήθως όλη αυτή η διαδικασία (αναλόγως βέβαια και τον άνθρωπο) είναι επίπονη και αγχωτική, γιατί σου μεταφέρεται και κουβαλάς το πρόβλημα του άλλου. Όταν όμως το φέρνεις εις πέρας ή δρομολογείς τη λύση του, νιώθεις αγαλλίαση και ανάλαφρος.

Αν  βέβαια έχεις κάποιο ρόλο στη Διοίκηση ( επίσημο) τότε η επίλυση και η βοήθεια είναι σαφώς πιο εύκολη, “γιατί οι πόρτες είναι ανοιχτές”. Όταν όμως δεν έχεις κάποιο ρόλο ή “θέση”, τότε αυτή η ανάγκη σου να δίνεις τον καλύτερο εαυτό σου για να επιλύεις τα προβλήματα των άλλων, γίνεται βραχνάς και σε επιβαρύνει πολλαπλάσια, τόσο από την “αδυναμία” να προσφέρεις, όσο και από τον περισσότερο χρόνο και προσπάθεια που πρέπει να καταβάλεις για να φέρεις κάποιο αποτέλεσμα .

Πολλοί ακόμη και από τον κλειστό κοινωνικό μου κύκλο αναρωτιούνται γιατί μπαίνω σε αυτή τη διαδικασία “ως μη όφειλα”,  να πιέζομαι και να “σπαταλώ” τον χρόνο μου για τα προβλήματα των άλλων.

Δεν έχω απάντηση, παρ΄ εκτός αυτού που μου λέει ένας φίλος Καθηγητής ότι έχω ( ή πάσχω; από) το σύνδρομο του σωτήρα. 

Συνήθως τις περισσότερες φορές εισπράττω αχαριστία (τρανταχτές περιπτώσεις), κυρίως από τους πλέον ευεργετηθέντες, αλλά όλα αυτά ξεχνιούνται όταν, έστω ένας ( που του έχεις προσφέρει κάτι ασήμαντο) θα σε συναντήσει τυχαία μετά από χρόνια στο δρόμο  και θα σου πει απλά μια καλημέρα και θα σου χαρίσει ένα ειλικρινές χαμόγελο κι ίσως μια ευχή για τους απογόνους σου.

Πολλοί θα σκεφτούν ότι αυτά γράφονται μάλλον καθ΄ υπερβολή, αλλά θα σας μεταφέρω μια μικρή ιστορία. Κάποτε ένας σύλλογος (συνδικαλιστικός) που εκπροσωπούσε περί τους τριάντα χιλιάδες εργαζομένους, σε ένα χώρο που παραβρίσκονταν πάνω από τρεις χιλιάδες άτομα, αυτός που μου απέδωσε την τιμητική πλακέτα για την “προσφορά μου”, επισήμανε: “ο άνθρωπος που δεν έκλεισε ποτέ το τηλέφωνο σε κανέναν και ήταν πάντα πρόθυμος να βοηθήσει”.  Όσο και αν κάποιος δεν το πιστεύει, σας διαβεβαιώ ότι αυτή η τιμή και αυτά τα λόγια με ξεπλήρωσαν για δυο ζωές.

Άλλωστε πιστεύω ακράδαντα ότι η ικανοποίηση των αναγκών των συνανθρώπων μας δεν αποτελεί μόνο μία ανάγκη αυτού που θέλει να προσφέρει, αλλά στην Ελληνική πραγματικότητα αποτελεί πολλές φορές μονόδρομο, για την επίλυση μεγάλων αλλά και μικρών  προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο πολίτης στην καθημερινότητα του.

Θα κλείσω με μία ακόμη ιστορία:

Πριν πολλά χρόνια με επισκέφτηκε στο γραφείο μου (που ήμουν προϊστάμενος των οικονομικών υπηρεσιών του αντίστοιχου φορέα) ένας συνταξιούχος ανάπηρος (του είχε κοπεί το ένα άνω άκρο από πυροβολισμό), ο οποίος είχε πέσει θύμα ταλαιπωρίας  (για μεγάλο διάστημα) από τη γραφειοκρατία για ένα επίδομα αναπηρικό που με βάση το νόμο και την κατάστασή του το δικαιούτο. Το ζήτημά του λύθηκε εντός λίγων ημερών και όταν ξανάρθε έκανε μια κίνηση να μου φιλήσει τα χέρια ( κάτι που δεν έγινε βεβαίως αποδεκτό) “εις ένδειξην ευχαριστίας και ευγνωμοσύνης”.

Ε, λοιπόν:

Όλα όσα έχω γράψει ή έχω κάνει σε προσωπικό επίπεδο ( όπως και τόσοι άλλοι που προσπαθούν να συμβάλουν θετικά στην αναμόρφωση και εκσυγχρονισμό της διοίκησης και γενικά του συστήματος)  και όσα βήματα κι αν γίνουν, αν η Πολιτεία δεν φτάσει στο σημείο ( αποτελεσματικής λειτουργίας και εξυπηρέτησης), όπου ο κάθε Πολίτης δεν θα νιώθει ευγνωμοσύνη και ανακούφιση που επέλυσε ένα πρόβλημα, αλλά αυτό να αποτελεί συνήθη διαδικασία και αυτονόητο, δηλ. ότι οι υπηρεσίες ( και οι υπάλληλοι που πολλές φορές νιώθουν αφεντικά του πολίτη, ενώ είναι υπηρέτες του) του Κράτους, είναι εκεί για την εξυπηρέτησή του κι όχι για την ταλαιπωρία του, τότε το σύνολο της κοινωνίας αλλά και ο καθένας από μας ξεχωριστά θα έχουμε αποτύχει.

Κι ένα μήνυμα:

Όπως λέω συχνά μπορεί πολλοί να θεωρούν ότι η ηθική είναι η ΄΄δικαιολογία των αποτυχημένων΄΄,  εγώ πάντα σε αυτή τη μηδενιστική λογική και πρακτική θα αντιτάσσω ότι ΄΄ η επιτυχία δεν αξίζει τίποτε αν δεν επέρχεται δια των πατροπαράδοτων αρχών, των πανανθρώπινων αξιών και κυρίως δια της ηθικής΄΄