Ο Μάνος Στεφανίδης είναι Ιστορικός Τέχνης και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ

Μνήμη Θόδωρου Αγγελόπουλου

Στους πρόποδες του Ξώμπουργκου Τήνου πάνω από τον Τριπόταμο, το χωριό του Καστοριάδη, στη περιοχή Θυρίδια και στον τοίχο ενός εγκαταλελειμμένου κελιού εντόπισα αυτές τις εγχάρακτες ζωγραφιές. Ιστιοφόρα και γαλέρες. Ευαίσθητα, ρεαλιστικά σχέδια φιαγμένα με γνώση και υπομονή.

Κάποιος παλιός ναυτικός μ’ ένα καρφί, μια νύχτα του χειμώνα; Κάποιος ποιητής που απλώς δεν ήξερε γράμματα και γραφή; Ένας ζωγράφος που τού σώθηκε το χαρτί αλλά όχι κι εμπνευση; Ο ίδιος, ο Ίταλο Καλβίνο, τότε που οδοιπορούσε μόνος, κατάμονος στα δικά του σχεδιάσματα και τις μαγικές πόλεις; Ένας φυγόδικος που κρυβόταν εδώ για χρόνια, στην ερημιά του θεού και ονειρευόταν ταξίδια κι αποδράσεις;

Το συμπέρασμα είναι πάντως πως παντού σε περιμένει το θαύμα. Πάντα. Αρκεί να το ψάξεις. Και πως επίσης στο τέλος αλλά και στην αρχή κάθε εικόνας κρέμεται μία ιστορία. Μοναδική. Όπως και στην αρχή αλλά και στο τέλος κάθε ιστορίας κρύβεται επίσης μια εικόνα. Κι αυτή μοναδική. Και πάλι από την αρχή…

Έξω από το κελί, στην άκρη ενός μικρού αμπελιού, με αποχαιρετούν αυτές οι δύο κολόνες που θυμίζουν πρόπυλο μινωικού ιερού. Και Αριάδνη και Βάκχος… Υψηλή, αρχιτεκτονική μνήμη, μεγάλη, λαϊκή κατασκευή. Πολιτισμός της Πέτρας. Πέτρα που έχει φωνή και αισθήματα. Και που η ανάγκη και η χρήση εμφανίζονται αξεδιάλυτες με την αισθητική. Και μάλιστα σε εποχές προνεωτερικές. Προτού ενσκήψουν εδώ η εξέλιξη και ο εκσυγχρονισμός. Έννοιες που συχνά διαστρεβλώθηκαν και εξελίχθηκαν στον τόπο μας αντιστρόφως ανάλογες προς τον πολιτισμό, την παράδοση και τις αξίες τους.

Λίγες εκατοντάδες μέτρα πιο κάτω η μόνωση χάνεται. Ο αμαξητός δρόμος που έρχεται από τη Χώρα, είναι ακόμα γεμάτος, Σεπτέμβρη μήνα, από ακριβά αυτοκίνητα, αγχωμένα να φτάσουν στο κιτς μπιτσόμπαρο του Αγίου Ρωμανού που κόβει στα δύο την παραλία και που διαθέτει και μουσική (!) παρά την ρητή απαγόρευση. Πρόκειται για μια Τήνο που φιλοδοξεί να γίνει Μύκονος! Με τις ευλογίες μάλιστα και των αγίων πατέρων της Σύρου! Εφόσον διαθέτουμε τους ευλαβέστερους λιμενικούς της επικράτειας!

Πριν χρόνια είχα φέρει στον Άγιο Ρωμανό τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, άγνωστο μεταξύ αγνώστων, και λάτρεψε την περιοχή. Φέτος ξαναήρθαν η γυναίκα, η κόρη και η εγγονή του και απογοητεύτηκαν. Τα λέγαμε τρώγοντας σπίτι (φωτό). Σήμερα κάποιοι καμαρώνουν επειδή στο κακόγουστο μπιτσόμπαρο που ασχημονεί στο τοπίο, φωτογραφήθηκε ο νικητής του Σαρβάιβορ. “Πολιτιζμός ρε”, που έλεγε κι ο “αρχαιολόγος” της συμμορίας στον “Δράκο” του Κούνδουρου… “Αυτά έχουμε αυτά δίνουμε”. Και το ξεπούλημα του τόπου συνεχίζεται. Και με αριστερά και με δεξιά πρόσημα. Επισκέπτες και επισκέπτες. Ο καθένας παίρνει ό τι τού αξίζει. Το δυστύχημα είναι ότι επιτρέπεται στον καθένα να πουλάει κι αυτό που δεν τού ανήκει. Μια ακρογιαλιά, την άμμο και τις πέτρες της, ας πούμε, ή τον φλοίσβο της θάλασσας. Ο οποίος ανήκει κατά τον νόμο στο … Λιμενικό Ταμείο. Δηλαδή στους φεουδάρχες της κάθε περιοχής. Οι οποίοι και ασχημονούν ατιμώρητοι.

Εγώ πάλι νοσταλγώ εκείνες τις παραλίες που θα τις ταξιδεύουν καράβια σαν αυτά που ζωγράφισε πριν έναν αιώνα (😉 πάνω – κάτω ο άγνωστος οδοιπόρος στα Θυρίδια. Ταξίδια και ταξίδια… Άνθρωποι και άνθρωποι.

ΥΓ. Θυμάμαι τώρα κάτι που έλεγε ο Τάσος Λειβαδίτης πως δηλαδή ποίηση είναι να ζωγραφίσεις ένα παράθυρο στον τοίχο του κελιού σου και να δραπετεύσεις. Στις μέρες μας δυστυχώς πληθαίνουν διαβολεμένα οι τοίχοι. Πόσα παράθυρα πια ν’ ανοίξεις;

Σημείωση: Και μη μού λέτε υποκριτικά για την χρηματοδότηση του Γαβρά, ότι έτσι γίνεται με τις ξένες παραγωγές που γυρίζονται στην Ελλάδα μπλα, μπλα. Ο Γαβράς χρηματοδοτήθηκε για το πρόδηλο, προεκλογικό συμφέρον της προηγούμενης κυβέρνησης. Επειδή η ταινία παρουσιάζει ως ήρωες τους Τσίπρα – Βαρουφάκη απέναντι στους “κακούς” Ευρωπαίους. Μονοδιάστατα και απλοϊκά. Από την άλλη εδώ και ένα χρόνο μετά την καταστροφή του αρχείου Θόδωρου Αγγελόπουλου στο Μάτι, η γυναίκα του Φοίβη ζητά και από δημόσιες και από ιδιωτικές πηγές το αστείο ποσό των 500.000€ για να ψηφιοποιήσει όλες τις ταινίες του και βρίσκει πόρτες κλειστές. Ω, υποκριτές!

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. Το άρθρο δημοσιεύεται και στο προσωπικό του blog.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr

Μόνο στη Ρόδο

Αποστόλου Παύλου 50, Βενετοκλέων, 

Pane di capo: Λεωφόρος Ρόδου-Λίνδου (ύψος ΙΚΑ), Λεωφόρος Κρεμαστής & «Πηγές Καλλιθέας»