Ηλίας Καραβόλιας

«Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό  της ζωής μας συμβαίνει μόνο μέσα στο κεφάλι μας» αναφέρει ο Οδυσσέας Ιωάννου στο κυριακάτικο χρονογράφημα του στο ΒΗΜΑ (χωρίς να είναι σίγουρος και αυτός ποιος το είπε πρώτος). Ταυτόχρονα, στο οικονομικό ένθετο της ίδιας εφημερίδας διαβάζω ότι μεγάλοι tour operators ετοιμάζουν ταξίδια με virtual reality ώστε να συντηρούν την δίψα των πελατών τους για τουρισμό.

Θα το πω απλά όπως το σκέφτομαι: όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα, μάλλον από τον καναπέ τους θα αντικαταστήσουν για αρκετό καιρό το αεροπλάνο, τα πλοία, τα λιμάνια και τα αεροδρόμια. Είναι πασιφανές: Η πραγματικότητα θα συμβαδίζει με τον εθισμό (λόγω των lockdown) στην εικονική εμπειρία. Στην επιτόπια περιήγηση του Κόσμου. Το οπτικοακουστικό θα εισβάλλει στο ασυνείδητο με ταχύτητες φωτός ώστε να αντικαταστήσει το Πραγματικό. Αλλάζει ουσιαστικά η θέαση των πραγμάτων, του Κόσμου του ίδιου. Η εμπειρία, και ο ίδιος ο εαυτός, θα είναι μια εικονική προσομοίωση, μια προβολή. Ο κορονοϊός γίνεται η αιτία να επιστρατεύσουν οι μεγάλες επιχειρήσεις διεθνώς την φαντασία και την ψευδαισθητική ηδονή στις υπηρεσίες και στον σχεδιασμό προϊόντων. Θα μας πουλάνε εμπειρία στην πολυθρόνα μας, με γυαλιά, με οθόνες, με σενσορες (αισθητήρες ).

Πρέπει να το χωνέψουμε: ο ψηφιακός καπιταλισμός, μετά τα ιντερνετικά μας αποτυπώματα και το συμπεριφορικό μας πλεόνασμα (βλ. Ζουμποφ), τώρα θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει στο έπακρο τους σενσορες που σχεδιάστηκαν για να εισέλθουν εντός  του σώματος μας. Αφού η βιοπολιτική της καραντίνας καθυπόταξε ήδη τους νοητικούς μας  αισθητήρες, έρχεται η εικονική πραγματικότητα, το διαδίκτυο των συσκευών (internet of things) και η τεχνητή νοημοσύνη να μας κάνουν να αισθανόμαστε (και να απολαμβάνουμε φυσικά) χωρίς να χρειάζεται μετακίνηση, συνωστισμό, εγγύτητα, βλέμμα, επαφή. Η επιθυμία μετακομίζει στην παλάμη μας, στην οθόνη του smartphone  και η απόλαυση θα γίνεται βίωμα μέσω της δυνητικής αναπαράστασης ενός τόπου, ενός άλλου χωροχρόνου, μια εναλλακτικής πραγματικότητας.

Καλώς ήλθατε στην έρημο του Εικονικού, στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Αυτή που συντελείται μεν χρόνια τώρα αλλά πλέον βρίσκεται στην στιγμή της κορύφωσης της, με την ανθρωπότητα κλεισμένη στο σπίτι, εθισμένη να μαθαίνει και να εργάζεται αποκλειστικά μέσα από τις οθόνες. Και πάντα με social distancing και περιορισμένες αληθινές επαφές.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. 

The article expresses the views of the author

iPorta.gr