Κωστής Α.Μακρής: Είναι ζωγράφος-γραφίστας και συγγραφέας και ασχολείται με το έντυπο, το κείμενο, τη διαφήμιση και την οπτική και λεκτική επικοινωνία.

Κωστής Μακρής

Κάποτε μέναμε σε ένα σπίτι που είχε πλυσταριό.

Πριν αγοράσουμε πλυντήριο, ερχόταν μια φορά την εβδομάδα μια κυρία και έπλενε τα ρούχα μας σ’ εκείνο το πλυσταριό.
Ήμασταν μια πενταμελής και ενίοτε εξαμελής ή επταμελής ή και οκταμελής οικογένεια ―αναλόγως των φιλοξενούμενων συγγενών, ανιόντων κυρίως― με εργαζόμενους και τον μπαμπά και τη μαμά μας.

Αργότερα έμαθα ότι οι κυρίες που πλένανε τα ρούχα άλλων και στα σπίτια άλλων, ονομάζονταν ―από κάποιους εργοδότες και εργοδότριες― πλύστρες.

Η μαμά μου δεν ήταν πλύστρα.

Απλώς επειδή ήταν (όπως και τότε αλλά και τώρα νομίζω) μια καλή γυναίκα, αρκετά μορφωμένη και με ικανότητες που της επέτρεπαν να δουλεύει ως μια πολύ καλά αμειβόμενη γραμματέας σε μια μεγάλη τεχνική αμερικάνικη εταιρεία (δεκαετίες ’50 και ’60) δεν είχε αποκαλέσει ποτέ “πλύστρα” την κυρία που ερχόταν να πλύνει τα ρούχα μας.

Την αποκαλούσε με το όνομά της και για να μάθουμε κι εμείς τα παιδιά πώς πρέπει να φέρονται οι άνθρωποι, έβαζε πάντα μπροστά το “κυρία”.

Η κυρία “τάδε” ήταν η κυρία που βοηθούσε την οικογένειά μου να έχει καθαρά ρούχα και εμείς, τα παιδιά, οφείλαμε να της δείχνουμε τον δέοντα σεβασμό, όπως σε κάθε άνθρωπο που εργαζόταν για να είμαστε εμείς “όπως πρέπει”.

Είτε ήταν οι γονείς μας ή κάποιος ξένος.

Δεν ξέρω αν είχε γιο ή κόρη η κυρία εκείνη που μας έπλενε τα ρούχα, μέχρι να αγοράσουμε πλυντήριο.
Σταμάτησε να έρχεται όταν αγοράσαμε πλυντήριο. Μάρκας “ΙΖΟΛΑ”.
Το λέγαμε εξαρχής “πλυντήριο”, δεν ήταν άνθρωπος και αποδείχτηκε ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο.

Είχαμε όμως ήδη μάθει, εμείς, τα παιδιά, ότι τους ανθρώπους δεν τους αντιμετωπίζουμε ως εργαλεία, δίνοντάς τους το όνομα της εργασίας που επιτελούν ή του βασικού εργαλείου της δουλειάς τους.

Όπως, ας πούμε, “σφυρί”, “δρεπάνι”, “σκάφη” και άλλα παρόμοια.

ΥΓ. Έργον δ’ ουδέν όνειδος, αεργίη δε τ’ όνειδος.

Κωστής Α. Μακρής

23 Σεπτεμβρίου 2024