Δημήτρης Κατσούλας

Από μικρός που τύχαινε να παρακολουθώ θεατρικές παραστάσεις και ηθοποιούς στο σανίδι, μια ανατριχίλα διέτρεχε το κορμί μου, τα πόδια μου μούδιαζαν κι έτρεμαν, το κεφάλι μου έμπαινε σε διεργασίες τέτοιες που αναρωτιόμουν πώς είναι δυνατόν αυτοί οι θεατράνθρωποι  να μπαίνουν τόσο βαθειά στο ρόλο και το πετσί του συγγραφέα, μυστήριο το οποίο μέχρι και σήμερα εν πολλοίς δεν έχει πάψει να με προβληματίζει. Ο Ντάριο Φο με το «Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω», η «Στέλλα» του Κακογιάννη, η «Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη, η «Θλιμμένη Τζάσμιν» του Γούντι Άλεν με την υπέροχη Κέιτ Μπλάνσετ στο ρόλο της γυναίκας όπου ο χωρισμός της στοίχισε πολύ αλλά προσπάθησε μέσα από αντίξοες συνθήκες να οργανώσει ξανά τη ζωή της από το μηδέν και σε νέες βάσεις, ο «Τραγόπαπας» Λυκούργος Καλλέργης στο «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Καζαντζάκη να γίνεται ένα και να μπαίνει στο πετσί ενός ήρωα ο οποίος μετέρχεται άριστα το λόγο του Θεού (ομιλώ για την υπερπαραγωγή της ΕΡΤ και υπό την σκηνοθετική εποπτεία του Βασίλη Γεωργιάδη από το ομώνυμο βιβλίο του Καζαντζάκη) χρησιμοποιώντας τον κατά τις απαιτήσεις και τις ανάγκες του συγγραφέως, με κρατούσαν πάντα σε μια εγρήγορση τέτοια κι αναρωτιόμουν πώς είναι δυνατόν αυτοί οι ηθοποιοί να ενσαρκώνουν απόλυτα τον περιγραφόμενο ήρωα, πώς, χρησιμοποιώντας μόνο μερικές αναπνοές από τις σελίδες ενός βιβλίου να μετατρέπουν ένα απαιτητικό ακροατήριο είτε σε δακρύβρεχτες θάλασσες, είτε σε χείμαρρους οργής εμπρός εκεί στα πόδια του θεατή και να το παρασέρνουν εντός τους χωρίς να καταβάλλουν οι θεατές ουδεμία ιδιαίτερη προσπάθεια. Τόσο απλά!

Κι όμως, αυτοί οι άνθρωποι που κοσμούν την τέχνη του θεάτρου είναι άνθρωποι της καθημερινότητας, των αδυναμιών τους, και της συνεχούς βελτίωσής τους μέσα από την εγχώρια αλλά και ξένη λογοτεχνία. Το πρωί το πετσί τους αλλάζει, είναι εκείνοι που θα τους πετύχεις στην ουρά της ΔΕΗ προκειμένου να πληρώσουν τον λογαριασμό τους, να περιποιηθούν το σπίτι, να πάνε το παιδί τους στο σχολείο, να οργανώσουν μικρές εκδρομές, να είναι τρυφεροί σύζυγοι. Το βράδυ θα ξαναγίνουν η «Τζάσμιν», η «Φόνισσα» , η  «Στέλλα», η «Έλενα», εσύ, εγώ. Διαθέτουν την ικανότητα εκείνη που τους επιτρέπει να μπαινοβγαίνουν από το ένα δέρμα στο άλλο, να περπατούν  υποδορίως και με μια ειδική τεχνική μαεστρίας τέτοια μπαινοβγαίνοντας από το ένα δέρμα στο άλλο ήσυχα και ερευνώντας ταυτοχρόνως.

Κι επειδή η τέχνη του θεάτρου είναι όμοια για όλους τους λαούς, μιλάει δηλαδή την ίδια γλώσσα όπου κι αν βρίσκεται κάθε φορά, το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στη Γαλλία, και στην Ιταλία, και στην Πορτογαλία, παντού. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που αλλάζουν οι άνθρωποι δέρματα μιλώντας μια γλώσσα – αυτήν που τους ενώνει, αυτήν που είναι μία και δεν τους χωρίζει, αυτή που τους είναι οικεία και σε όλες της τις μορφές της– διότι αυτή είναι η μαγεία του θεάτρου: να ενώνει όλους τους λαούς σε όλες του τις μορφές ανεξαρτήτως εθνικότητας, χρώματος και φυλής.  Από τη στιγμή που καταπιάστηκα με αυτό το είδος και όσο μεγαλώνω αντιλαμβάνομαι ότι αυτός ο παιδικός μου θαυμασμός για το θέατρο και τον ηθοποιό με τον οποίο συγκλονιζόμουν από μικρός αντικρίζοντάς τον στο σανίδι όπου μου μούδιαζαν τα γόνατα, όσο πάει και μεγαλώνει. Δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν: ή ίσως να «ευθύνεται» ο θαυμασμός μου και η βαθύτερη συνειδητοποίησή μου προς το είδος αυτό ή πλέον πως έχει αρχίσει το δέρμα μου μετά από τόσες επισταμένες παρακολουθήσεις έργων να σπάει, να διαστέλλονται οι πόροι του και να αναπνέουν στον μέγιστο βαθμό. Για μένα, αυτό είναι η ευτυχία μου και μάλιστα διπλή διότι τυγχάνει να ζω με άνθρωπο του θεάτρου πλάι μου όπου ούτως ή άλλως και χωρίς να το επιδιώκω η επίδραση είναι διπλή.