Πάνος Μπιτσαξής

Ακολουθούν φωτογραφικά θραύσματα της εποχής από το προσωπικό αρχείο των Πάνου και Μαρίνας Μπιτσαξή

Μαρίνα Μπιτσαξή, Νάξος, Ιούνιος 1984

Πάρα πολλοί άνθρωποι έχουν να θυμηθούν ιστορίες για το Μανώλη Γλέζο. Προσθέτω για τη μνήμη και μια δικιά μου. Είναι μια ιστορία που ο ίδιος μου την είχε διηγηθεί στο κατάστρωμα ενός πλοίου της γραμμής Πειραιάς- Νάξος. Μια ιστορία για τη σημασία της μεγάλης υπέρβασης της εθνικής συμφιλίωσης και της ουσίας της Δημοκρατίας.

Πάμε στο 1984 μήνας Ιούνιος. Ευρωεκλογές. Τρία χρόνια μετά το θρίαμβο του ΠΑΣΟΚ. Ήταν εκλογές πρόκριμα για τις βουλευτικές του 1985. Τα πλαστικά σημαιάκια ανέμιζαν παντού. Ο Μανώλης υποψήφιος ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ ως συνεργαζόμενος με τη «σκιά» της ΕΔΑ. Ξεκινήσαμε για τη προεκλογική εκστρατεία στις Κυκλάδες. Συνοδεύαμε το Μανώλη για να είναι σαφές ότι τον στηρίζει το ΠΑΣΟΚ. Ο Γεώργιος Αλέξανδρος Μαγκάκης υπουργός Δικαιοσύνης και από κοντά ο Αντώνης Βγόντζας, ο Τάκης Σπηλιάκος, ο Κώστας Κωτσάκης, ο Μανώλης Μαγκάκης και η αφεντιά μου με τη Μαρίνα, τη γυναίκα μου. Ίσως κι άλλοι που δεν θυμάμαι.

Στα λιμάνια η υποδοχή ήταν μεγαλειώδης. Δεκάδες καΐκια έβγαιναν κορνάροντας να προϋπαντήσουν τον Κυκλαδίτη Μαγκάκη και τον Μανώλη.

Μας είχε κυριολεκτικά ζαλίσει με την πατρίδα του την Απείρανθο. Τ´Απεράθου όπως την λένε οι ντόπιοι. Τόσο πολύ που άρχισε η πλάκα. Απείρανθος «ο ομφαλός της γης» του είπα κάποια στιγμή. Η λατρεία του όμως προς το τόπο του ήταν μεγάλη και ανυπόκριτη.

Όταν μπαίναμε στη Νάξο με τη συνοδεία ενός πανζουρλισμού πλεούμενων ο Μανώλης συγκινημένος μας διηγήθηκε μια αντίστοιχη επίσκεψη σε κάποια από τις εκλογές της δεκαετίας του 1960. Ήταν υποψήφιος της ΕΔΑ, του μεγάλου φόβητρου του αστικού πολιτικού κόσμου, λόγω της επανάκαμψής της στις εκλογές του 1958 με ποσοστό 25%. Τα λόγια του όπως τα συγκράτησε γενικά η μνήμη.

«Κατεβήκαμε από το καράβι και δεν μας περίμενε κανείς. Κανείς. Μόνο ένας τύπος που τον θεωρούσαν τον τρελό του χωριού μας έκανε χαρές. Σε λίγο πέρασε μια παρέα με τρεις που μας κοιτούσε καχύποπτα. Άκουσα τον έναν να λέει. ΚΑΛΑ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΕΠΙΑΣΑΝ ΑΚΟΜΑ;». Θυμάμαι ότι γελάσαμε με την ιστορία αλλά κανένας μας δεν είχε παραξενευτεί. Η εθνική συμφιλίωση ήταν ακόμα πρόσφατη και δεν είχε ριζώσει. Άλλωστε ακόμα και τώρα δεν έχει εντελώς ριζώσει. Ο διχασμός ελλοχεύει στο διαδίκτυο και σε διάφορους φανατικούς αμφοτερόπλευρα. Γιαυτό και ανήκει μεγάλη τιμή στους ηγέτες που την έκαναν πράξη. Τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά και τον Χαρίλαο Φλωράκη και το Λεωνίδα Κύρκο. Αλλά και στον ίδιο το Μανώλη Γλέζο που πίστευε βαθιά στη πατριωτική ενότητα των Ελλήνων ανεξάρτητα από τις οποίες επιμέρους πολιτικές επιλογές του.

Τελικά σ’ εκείνο το ταξίδι είχαμε και μια έκπληξη. Θριαμβευτική υποδοχή παντού εκτός από την Απείρανθο. Εκεί η υποδοχή ήταν ψυχρότατη. Η τοπική ΠΑΣΟΚ έτρεχε να μαζέψει κόσμο από άλλα χωριά για να γίνει «αξιοπρεπής» συγκέντρωση στο καφενείο της πλατείας. Του Μανώλη του έπεσαν τα μούτρα. Διότι «ουδείς προφήτης στη πατρίδα του» λέει η παροιμία.

Υπάρχει ένα δίδαγμα από την ιστορία αυτή και χιλιάδες άλλες αντίστοιχες για τις νέες γενιές. Η Δημοκρατία δεν είναι ποτέ αυτονόητη. Χρειάστηκε «δουλειά πολλή» για να «γυρίσει ο ήλιος», όπως έγραψε ο Ελύτης. Η Δημοκρατία δεν ανήκει ούτε στη Δεξιά ούτε στην Αριστερά. Και οι δύο τη ναρκοθέτησαν και οι δύο την έσωσαν. Αρκεί νηφάλια να κοιτάμε το παρελθόν.

Καλό ταξίδι, Μανώλη Γλέζο.

31.3.2020

 Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr