Κεντρική φωτό άρθρου: Η Ντόρα Μπακογιάννη προσερχόμενη σε συνεδρίαση της Κ.Ο. της ΝΔ στις 9 Νοεμβρίου 2019. [Γιώργος Κονταρίνης/Eurokinissi]

Πώς σας ακούγεται η ιδέα τραπεζικά στελέχη ή στελέχη μεγάλων εταιρειών να έχουν ασυλία από το αδίκημα της «κακουργηματικής απιστίας»; H αλλαγή στον Ποινικό Κώδικα –που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα ψηφιστεί τις επόμενες ημέρες από την ΒουλήΤροποποιήσεις Ποινικού Κώδικα, Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και συναφείς διατάξεις | Βουλή των Ελλήνων– προβλέπει ακριβώς αυτό.

Τι είναι το αδίκημα της απιστίας

Σύμφωνα με τους νομικούς, η απιστία λαμβάνει χώρα όταν υπάρχει διαχείριση ή επιμέλεια ξένης περιουσίας και προκαλείται ζημιά στη περιουσία αυτή. Μάλιστα η απιστία είναι κακούργημα όταν η ζημιά είναι μεγαλύτερη από 30.000 ευρώ. ‘Όσο για την ποινή που προβλέπεται, είναι κάθειρξη από 5 έως 10 χρόνια.

Για τη ακρίβεια, αυτό που αλλάζει είναι το άρθρο 390 του Ποινικού ΚώδικαΌπως κωδικοποιήθηκε στον νόμο 4619/2019, ΦΕΚ Α’/95/11-06-2019, που μέχρι σήμερα ορίζει πως το αδίκημα της απιστίας μπορεί να διώκεται αυτεπάγγελτα. Δηλαδή αρκεί μία καταγγελία που θα φθάσει στο γραφείο του εισαγγελέα. Με τη νέα διατύπωση όμως, αυτό θα μπορεί να γίνει μόνον εάν υποβάλλει μήνυση αυτός που έχει ζημιωθεί. Κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι μία εταιρεία ή ένα τραπεζικό ίδρυμα πρέπει να αυτό-μηνυθεί για να υπάρξει δίωξη.

Ουσιαστικά δηλαδή πρόκειται για την νομοθέτηση ενός ακαταδίωκτου για τις συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών. Γεγονός που παραδέχονται όλες οι πλευρές του πολιτικού φάσματος και τα κόμματα, αν και διαφωνούν για την αναγκαιότητά του.

Προβληματισμοί και πιέσεις

Το υπουργείο Δικαιοσύνης, αλλά και οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας προβληματίστηκαν προκειμένου να φέρουν μια τέτοια ρύθμιση. Γεγονός που δεν έμεινε κρυφό και καταδεικνύει την σοβαρότητα του θέματος.

Άλλωστε ο ίδιος ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας, παρουσιάζοντας την συγκεκριμένη τροποποίηση το παραδέχθηκε: «Υπάρχουν ερωτηματικά και υπάρχουν ζητήματα» είπε μιλώντας στα μέλη της Επιτροπής Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής, όπου ολοκληρώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα η επεξεργασία του νομοθετήματος. Μάλιστα υποστήριξε ότι η αρχική πρόταση για τους κώδικες είχε μια διατύπωση που ήταν πολύ πιο γενικευμένη και αφορούσε το σύνολο των στελεχών του ιδιωτικού τομέα, οπότε «προσπάθησα να περιορίσω το εύρος που προέβλεπε η πρόταση της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής».

Τον προβληματισμό του δεν έκρυψε και ένα ακόμη κοινοβουλευτικό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας, ο Γιάννης Μπουγάς (που έχει και την ιδιότητα του προέδρου της Προανακριτικής Επιτροπής για την Novartis, άρα έχει ευχέρεια με τα νομικά ζητήματα). Ο κ. Μπουγάς επισήμανε ότι η ρύθμιση «έχει μια προβληματική αιτιολογία» που «ενδεχομένως να δημιουργεί και προβλήματα συνταγματικότητας της διατάξεως». Μάλιστα προχώρησε ακόμη περισσότερο λέγοντας πως για να υπάρξει δίωξη για το αδίκημα της απιστίας «έγκληση μπορεί να υποβάλει μόνο ο δικαιούμενος σε αυτήν, άρα ο αμέσως παθών, που δεν είναι άλλος από τις τράπεζες». Ουσιαστικά δηλαδή σημείωσε ότι ο μόνος τρόπος να διωχθεί το αδίκημα της απιστίας είναι να υποβάλει ένα τραπεζικό ίδρυμα μήνυση…στον εαυτό του.

Η εύλογη απορία ενός πολίτη είναι γιατί η κυβέρνηση οδηγήθηκε στο να νομοθετεί μια τέτοιου είδους ασυλία. Η απάντηση του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι ουσιαστικά τρεις λέξεις: Τα κόκκινα δάνεια. Εκτιμά ότι ακόμη και αν υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα δικαστικής δίωξης, τότε κανένα τραπεζικό στέλεχος και κατ’ επέκταση κανένα στέλεχος εταιρείας του ιδιωτικού τομέα που έχει δανειστεί, δεν θα τολμήσει να βάλει την υπογραφή του κάτω από μια συμφωνία ρύθμισης ενός μη εξυπηρετούμενου δανείου. Γιατί φυσικά στα «κόκκινα δάνεια» δεν περιλαμβάνονται μόνον τα στεγαστικά, αλλά και τα δάνεια εταιρειών. Ενίοτε αρκετά μεγάλων, κι αυτά φυσικά παρουσιάζουν το μεγαλύτερο δημόσιο ενδιαφέρον.

«Μάλιστα. Θα ευνοηθούν οι τραπεζίτες!» είπε στη Βουλή γι’ αυτό ο υπουργός Δικαιοσύνης, απευθυνόμενος στην αντιπολίτευση που άσκησε έντονη κριτική. Όμως πρόσθεσε: «Τους Έλληνες πολίτες τους έχετε βάλει σε αυτήν την εξίσωση; Έχετε αλήθεια σκεφτεί, αν με αυτή τη ρύθμιση, τελικά καταφέρνουν οι τραπεζίτες να διαγράψουν δάνεια, να διαχειριστούν κόκκινα δάνεια, να μην χάσουν άνθρωποι το σπίτι τους;».

Ο Κώστας Τσιάρας δεν έκρυψε την πίεση που υπάρχει λέγοντας πως «πλέον εδώ που βρισκόμαστε, με περισσότερα από 80 δισ. κόκκινα δάνεια, πρέπει να υπάρξουν κάποιες αποφάσεις. Πρέπει να μην επικρέμεται η δαμόκλειος σπάθη της ποινικοποίησης της όποιας απόφασης του τραπεζικού συστήματος».

Το πιο φυσικό πράγμα του κόσμου

Από την πλευρά των τραπεζιτών, η νομοθέτηση μιας τέτοιας ασυλίας απέναντι στο αδίκημα της απιστίας μοιάζει σαν το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο. Αυτό τουλάχιστον έδειξε να πιστεύει η γενική γραμματέας της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών, Χαρίκλεια Απαλαγάκη, όταν εξέθεσε τις απόψεις της στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, παρουσία της ηγεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης.

«Το αδίκημα της απιστίας είναι ένα διαχειριστικό αδίκημα, δηλαδή δεν διαχειρίστηκες σωστά την περιουσία του νομικού προσώπου» είπε, προσθέτοντας πως «δεν μπορώ να αντιληφθώ γιατί ένα αδίκημα όπως η απιστία που περιλαμβάνει και ένα μέρος επιχειρηματικής επιλογής, θα πρέπει να διώκεται αυτεπάγγελτα».

Ποιο είναι το πρόβλημα σύμφωνα με την εκπρόσωπο της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών; Όπως δήλωσε «ποια τράπεζα, ποιο Δ.Σ., ποιος υπάλληλος θα πει εντάξει είμαστε στο στάδιο ποινικής διερεύνησης, αλλά δεν πειράζει έλα τώρα να κάνουμε μια ρύθμιση. Υπάρχει ποτέ περίπτωση να γίνει ρύθμιση όταν εκκρεμούν τέτοιες υποθέσεις;». Αιτιολόγησε έτσι τον δισταγμό για τις ρυθμίσεις δανείων, αν και ή ίδια υποστήριξε ότι, παρόλο που η αυτεπάγγελτη δίωξη ισχύει στην Ελλάδα για πολλές δεκαετίες, «μετά από 69 χρόνια αυτεπάγγελτης δίωξης της απιστίας δεν έχω διαβάσει πολλές δικαστικές αποφάσεις οι οποίες καταδικάζουν στελέχη για τη διάπραξη του αδικήματος της απιστίας».

Η Κατερίνα Απαλαγάκη μάλιστα τάχθηκε υπέρ της επέκτασης της ασυλίας αυτής και για τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των εταιρειών. Αυτό γιατί σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία για της Ανώνυμες Εταιρείες –που έχει ενσωματωθεί και στο ελληνικό δίκαιο– αν «νομικό πρόσωπο υποστεί ζημία σε αστικό επίπεδο, τότε την αποκατάστασή της δεν την ζητάει κάθε τρίτος, ούτε τίθεται σε κίνηση ο μηχανισμός αυτεπάγγελτα, την ζητάει το 33% των μετοχών και το Δ.Σ.». Τόνισε μάλιστα πως «ό,τι ισχύει για μία Ανώνυμη Εταιρεία στη Γερμανία ισχύει και στην Ελλάδα, ακριβώς επειδή όλοι έχουν την ίδια ευρωπαϊκή κατεύθυνση».

Η τοποθέτηση της Χ. Απαλαγάκη έδειξε να πείθει τον υπουργό Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα, αφού λίγο αργότερα ανέφερε ότι «ακούω αυτά που είπε και η κ. Απαλαγάκη, ότι ενδεχομένως θα έπρεπε να έχει μία πιο ευρεία διάσταση το συγκεκριμένο άρθρο, σε ό,τι αφορά τον προσδιορισμό και να μιλάμε γενικότερα στον ιδιωτικό τομέα». Κάτι που αναμένεται να επιβεβαιωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα όταν –σύντομα– θα ολοκληρωθεί η ψήφιση του νέου Ποινικού Κώδικα από την Βουλή.

Το αν η θέσπιση ενός τέτοιου «ακαταδίωκτου» θα συμβάλλει στην ενίσχυση της οικονομίας ή στην συγκάλυψη άνομων πρακτικών είναι κάτι που θα φανεί στο μέλλον. ‘Όμως το αδίκημα της απιστίας είναι κάτι που έχει απασχολήσει και στο παρελθόν.

Με το ερώτημα της διερεύνησης ακριβώς αυτού του αδικήματος, η Εξεταστική Επιτροπή για τα Δάνεια των Κομμάτων και των Μέσων Ενημέρωσης απέστειλε το πόρισμά της στη δικαιοσύνη τον Ιανουάριο του 2017. Για πολλές από τις υποθέσεις αυτές διενεργείται ακόμη εισαγγελική έρευνα.

Ντόρα Μπακογιάννη: Σε ειδική αποστολή εντός ΝΔ

Η πρόσφατη παρέμβαση της Ντόρας Μπακογιάννη, με την οποία καταδίκασε τις ρατσιστικές εκδηλώσεις όπως το «μπάρμπεκιου με χοιρινό και αλκοόλ» έξω από μεταναστευτικό καταυλισμό στα Διαβατά Θεσσαλονίκης, όπου διαμένουν κυρίως μουσουλμάνοι, προκάλεσε εντύπωση. Ιδίως επειδή συνδυάστηκε με κριτική προς τους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας Κώστα Κυρανάκη και Θάνο Πλεύρη, όταν φάνηκαν να συντάσσονται με αυτήν την εκδήλωση, σε δημόσια αντιπαράθεσηΔηλώσεις Χρ. Γιαννούλη – Σάλος για τον «σαδισμό» κατά προσφύγων με μπάρμπεκιου | Η Ναυτεμπορική που είχαν στην Βουλή με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστο Γιαννούλη.

Η πρώην υπουργός Εξωτερικών σε τηλεοπτικές δηλώσεις της ήταν ιδιαίτερα καυστική:«Η ανθρωπιά, η λεβεντιά, η αλληλεγγύη και ο σεβασμός στον αδύναμο δεν νομοθετούνται» είπε «δεν υπάρχει νόμος που να σε κάνει άνθρωπο. Αυτό το μαθαίνεις ή στα πρώτα έξι χρόνια της ζωής του ή δεν το μαθαίνεις ποτέ». Με τέτοιες εκδηλώσεις, πρόσθεσε «προκαλείς τον εξαθλιωμένο άνθρωπο και τον πατάς στο θρησκευτικό του συναίσθημα». Από την κριτική της Ντόρας Μπακογιάννη, δεν εξαιρέθηκαν οι βουλευτές Κ. Κυρανάκης και Θ. Πλεύρης για τους οποίους σχολίασε πως «κάποιοι δικοί μας νέοι βουλευτές, πιστεύω ότι δεν κατάλαβαν για τι μιλούσαν».

Η παρέμβαση της Ντόρας Μπακογιάννη, σαφώς επηρέασε και την κυβερνητική θέση, αφού μόλις την προηγούμενη Παρασκευή, ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη Γιώργος Κουμουτσάκος δήλωσε στη Βουλή ότι «προσυπογράφω, συμφωνώ και τονίζω τη θέση της κ. Μπακογιάννη». Μάλιστα υπερθεμάτισε λέγοντας για το «μπάρμπεκιου» πως «οι γραφικότητες πρέπει κάποτε να τελειώνουν. Ούτε με σουβλάκια, ούτε με μπίρες, ούτε με κοψίδια ασκείται μεταναστευτική πολιτική». Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης.

Η πρωτοβουλία της αδελφής του πρωθυπουργού σχολιάστηκε άλλωστε θετικά από τις περισσότερες πλευρές του πολιτικού φάσματος. Όμως πιο προσεκτικοί παρατηρητές των πολιτικών πραγμάτων διαπιστώνουν κάτι παραπάνω: Πως δεν είναι η πρώτη –και μάλλον ούτε η τελευταία– φορά που η Ντόρα Μπακογιάννη κάνει μια τέτοια, δυναμική, παρέμβαση στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας.

Πριν λίγες μέρες –στις 30 Οκτωβρίου για την ακρίβεια– ήταν η ίδια που με μία κατηγορηματική δήλωσή της έσπευσε να «κόψει τον βήχα» σε στελέχη του κόμματος που… σκέφθηκαν το ενδεχόμενο ανατροπής της Συμφωνίας των Πρεσπών. Είναι γνωστό ότι οι εξελίξεις στην Βόρεια Μακεδονία και οι εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για τις 12 Απριλίου στην γειτονική χώρα, δημιούργησαν τέτοιες «αναζητήσεις» σε κάποια στελέχη της ΝΔ. Ιδίως σε αυτά που μετείχαν στα συλλαλητήρια ενάντια στην υπογραφή της συμφωνίας και απευθύνονται σε ανάλογο πολιτικό κοινό.

Έτσι λοιπόν, η Ντόρα Μπακογιάννη, σε συνεδρίαση της επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής αποφάσισε να μιλήσει, «επειδή» όπως είπε «διάφοροι πανηγυρίζουν και ακούω διάφορα, από διάφορα media, ότι ιδού η ευκαιρία μας να ακυρώσουμε την Συνθήκη των Πρεσπών». Ξεκαθάρισε πως «η διάλυση της συμφωνίας σημαίνει ότι τα αποτελέσματα θα είναι τα χειρότερα δυνατά» και ότι «ο λαϊκισμός στην εξωτερική πολιτική είναι εύκολη ιστορία, όταν γίνεται όμως κατά τρόπο ανεύθυνο ενέχει και κινδύνους».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης –θυμίζουμε– έχει δεσμευθεί προεκλογικά ότι κανένα συγγενικό του πρόσωπο δεν θα αναλάβει κυβερνητικό ή κομματικό αξίωμα. Σημαίνει όμως αυτό ότι ένα έμπειρο πολιτικό στέλεχος όπως η Ντόρα Μπακογιάννη δεν θα έχει ουσιαστικό πολιτικό ρόλο; Από ό,τι φαίνεται όχι. Το αντίθετο μάλιστα. Μοιάζει να έχει αναλάβει (αυτοβούλως ή όχι μένει να αποδειχθεί) τον ρόλο της διατήρησης αυτού που η Ντόρα Μπακογιάννη θεωρεί έναν «σύγχρονο και φιλελεύθερο λόγο» στο κυβερνητικό κόμμα. Μια δύσκολη «αποστολή», αφού φαίνεται να την φέρνει σε αντιπαράθεση –μελλοντικά ίσως και σε σύγκρουση– με τμήματα της Νέας Δημοκρατίας.

Ήδη άλλωστε τα πρώτα δείγματα φάνηκαν από την αντίδραση του αντιπροέδρου της Νέας Δημοκρατίας Άδωνι Γεωργιάδη. Στήριξε τον Κώστα Κυρανάκη σημειώνοντας πως «είναι ένας νέος συνάδελφος που εξελέγη με μεγάλη άνεση στην περιφέρειά του και έχει δώσει μάχες για να είμαστε σήμερα εδώ». Σχολίασε μάλιστα πώς «πάσχουμε από έλλειμμα αλληλεγγύης», κάτι που οι παροικούντες γνωρίζουν πώς αποτέλεσε αιχμή για τη βουλευτή της ΝΔ.

Πάντως η Ντόρα Μπακογιάννη (που αποχώρησε το 2010 από την ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά και πήρε πρωτοβουλία για επίσημη συνάντηση με τον Αλέξη Τσίπρα τον «καυτό» πολιτικά Φλεβάρη του 2015) δείχνει να μην φοβάται τις συγκρούσεις.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. 
The article expresses the views of the author
iPorta.gr