Ηλίας Καραβόλιας

Από όλα τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία των ημερών ένα έτυχε ελλιπούς ανάλυσης από τα συστημικά ΜΜΕ. Πρόκειται για το πρόγραμμα SURE των 100 δις που θα ενισχύει τις επιχειρήσεις ώστε να μην προβαίνουν σε απολύσεις και να προχωρούν σε συμβάσεις μερικής απασχόλησης (part-time) με πολύ χαμηλούς μισθούς φυσικά. Και επειδή όλοι κάνουμε ανάκληση στο μυαλό μας την φράση ” από το τίποτα καλύτερο το λίγο” η κίνηση της ΕΕ αμέσως νομιμοποιείται στο συλλογικό ασυνείδητο ως σωτήρια λύση για αποτροπή της ανεργίας. Η όλη φιλοσοφία του προγράμματος SURE-που θα επιδοτεί το υπόλοιπο του μισθού που θα μειώνεται – στηρίζεται σε αυτό που ονομάζουν κρατικοί αξιωματούχοι σε όλο σχεδόν τον κόσμο : θα επανέλθουμε σταδιακά σε μια ”μερική κανονικότητα”. Πόσο ωραία ακούγεται η φράση ! ‘Αραγε πόση ψευδαίσθηση ομαλοποίησης των πραγμάτων κρύβει μέσα της ;

Μερική κανονικότητα λοιπόν. Πρακτικά; Μερική απασχόληση, μερικοί μισθοί, μερική ελευθερία, δηλαδή μερική ζωή. Όλα θα υποδιαιρεθούν στον βωμό μιας έκτατης βιοπολιτικής και μιας αναγκαστικής διάσωσης της οικονομίας. Όλα θα υποστούν μια μερική κλασματική διαίρεση ώστε να επιβιώσουμε συλλογικά σαν κοινωνίες μετά την πρωτοφανή πανδημία. Με μια λεπτομέρεια: θα μειωθεί μέρος των δαπανών για αμυντικά/εξοπλιστικά προγράμματα ( πχ.) ώστε να διπλασιαστούν οι κλίνες εντατικής, οι αναπνευστήρες, οι γιατροί και οι νοσηλευτές στα νοσοκομεία.

Ακόμα και ο χρόνος θα επιμεριστεί σε παραγωγικό και αδρανή. Η εργασία θα είναι ”λειψή”. Θα δουλεύουμε 4ωρα και με βάρδιες διότι έτσι προστάζει η κρίση. Άλλωστε πρέπει να δουλέψουν όλοι και για να συμβεί αυτό πρέπει να πληρώνονται όλοι λιγότερα (σημ: αυτά υποδεικνύει το πρόσταγμα της ανταγωνιστικότητας στα ορθόδοξα εγχειρίδια της οικονομικής επιστήμης). Η επισφάλεια θα ξεχαστεί αν συνηθίσεις τα 400 ευρώ σαν μισθωτός. Αν δε είσαι ελεύθερος επαγγελματίας πολύ απλά θα ζητάς τα μισά από τον πελάτη σου ! Μισή θα είναι η αμοιβή αφού μισή θα είναι η αγορά, μισός ο εργασιακός βίος. Τι δεν λέγεται; Ενδεχομένως στο μέλλον να είναι μισή και η σύνταξη σου, μισές και οι νοσοκομειακές παροχές για τα γεράματα.

Ο ”έξυπνος” καπιταλισμός που προωθούν οι κυβερνήσεις και οι διακρατικές ενώσεις σαν την ΕΕ βρήκε και πάλι την ευκαιρία να προωθήσει το μοντέλο ”ανταγωνιστικής ελευθερίας”. Μοντέλο που καθηλώνει την απασχόληση με πρόσχημα την αποφυγή της απόλυτης ανεργίας . Αλλά και με όφελος για τους μεγάλους κυρίως εργοδότες που θα απαλλαχθούν στο μισό του μισθολογικού κόστους. Έκτακτες καταστάσεις όπως αυτή της πανδημίας προσφέρονται ώστε να προωθούνται πρότυπα συμβάσεων απασχόλησης με μερικές απολαβές και μειωμένη εργασία. Αυτό είναι το τελικό αποτέλεσμα της πρωτοφανούς μεταπολεμικά καθήλωσης δισεκατομμυρίων ανθρώπων και της αποχής τους από παραγωγή και δημιουργία.

Ούτε καν μπαίνει στην σκέψη των κυβερνήσεων να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας με γενναία προγράμματα δημοσίων επενδύσεων σε έργα υποδομών και σε στήριξη κλάδων που παρέχουν δημόσια αγαθά . Απαγορεύεται στην εποχή του μανιακού καπιταλισμού να δίνεις ”ολόκληρη” θέση εργασίας στον άνεργο και στον απολυμένο διότι δεν βγαίνουν τα νούμερα, δεν φθάνουν τα λεφτά ! Απορία: άραγε πως έτσι ξαφνικά ”βγαίνουν” οι κοινοτικοί προϋπολογισμοί και που βρέθηκαν τα συγκεκριμένα ποσά για να στηρίξουν τις οικονομίες ;

Αλλού βρίσκεται η απάντηση: στο ότι δεν πρέπει να μετασχηματίσουμε το δαιμονοποιημένο κράτος σε επιχειρηματία αφού το παρελθόν δείχνει ότι παντού (;) οι δημόσιες επενδύσεις είναι κατά κανόνα ζημιογόνες και δημιουργούν ελλείμματα. Γιατί αν βάλουμε το κράτος να ανοίξει δουλειές, η ορθόδοξη αστική θεωρία δείχνει ότι θα εκτοπίσουμε απο κλάδους παραγωγής τον ιδιωτικό τομέα (σημ: και έτσι φυσικά θα ”εκτοπιστούν” και τα κέρδη των μεγάλων ομίλων ) οπότε θα προκαλέσουμε ανεργία! Δεν σας ακούγεται λογικό και μάλιστα αυτονόητο το όλο σκεπτικό ; Με την διαφορά ότι δεν γνωρίζουμε εκ των προτέρων την κρίσιμη λεπτομέρεια: θα γεννήσει νέες θέσεις εργασίας ο ιδιωτικός τομέας αν δεν εμπλακεί το κράτος στην οικονομία ; Εδω οι απαντήσεις απαγορεύονται και καλύτερα να αφήσουμε τον Keynes θαμμένο να αναπαύεται με τις θεωρίες του !

Είναι σίγουρο ότι θα ζήσουν ένα δράμα εκατομμύρια άνθρωποι με αυτό που έρχεται μετά την πανδημία. Και το σύστημα (ναι το σύστημα, υπάρχει και θα υπάρχει πάντα) βρήκε την ευκαιρία να μας προειδοποιήσει για μια νέα κατάσταση: την μερική κανονικότητα. Χωρίς προηγουμένως να μας ορίσει τι εστί κανονικότητα. Χωρίς να μας ορίσει το αναγκαίο κατώτατο επίπεδο αξιοπρεπούς εργασίας και διαβίωσης. Χωρίς να έχει θεσπίσει παγκοσμίως το κατώτατο βασικό εισόδημα, την κατώτατη εγγύηση επιβίωσης για τους ανήμπορους και άτυχους της οικουμένης. Στο όνομα της επικράτησης μιας ανταγωνιστικότητας και μιας ”μερικής ισορροπίας” σε όλες τις αγορές,πρέπει να συνηθίσουμε σε μισούς μισθούς, μισά εισοδήματα, να δουλεύουμε μισές ώρες. Αλλά προς Θεού! Πρέπει να συνεχίζουμε να ξοδεύουμε κανονικά! Γιατί πώς αλλιώς θα γυρνάει ο τροχός του χρήματος! Πρέπει να δαπανούμε όσα βγάζουμε έστω και αν είναι τα μισά απ ότι πριν την πανδημία.

Και φυσικά πρέπει να συνεχίσουμε στο social distancing. Στις κοινωνικές αποστάσεις που επέβαλλε η βιοπολιτική. Γιατί; Μα γιατί όταν βγούμε από τα σπίτια μας θα αποκαλυφθεί αυτό που κρύβεται τόσο καιρό με τον κατ’ οίκον εγκλεισμό: ότι οι περισσότεροι έχουν ένα μικρό μέρος από αυτά που κατέχουν οι λίγοι! Ότι οι περισσότεροι είχαν και θα έχουν μερική ζωή, με λίγες ευκαιρίες και δικαιώματα. Αυτή είναι η μόνη κανονικότητα που θα επανέλθει μετά την πανδημία και για την οποία δεν κάνει τίποτα κανένα Κράτος, καμία ΕΕ. Είναι η ”φυσική εξέλιξη” της ζωής, η μηχανική αποδοχή στο ατομικό και συλλογικό ασυνείδητο μιας ωμής πραγματικότητας : των ανισοτήτων στις κοινωνίες…

Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr