Η Δρ. Δέσποινα Κατσώχη είναι ογκολόγος – ακτινοθεραπευτής, εξειδικευμένη στις νεότερες τεχνικές της ακτινοθεραπευτικής ογκολογίας και στους συνδυασμούς των θεραπευτικών ογκολογικών σχημάτων.

Μετά έρευνες ετών μπορούμε πλέον με βεβαιότητα να προειδοποιήσουμε ότι το αλκοόλ αυξάνει ουσιαστικά τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού στις γυναίκες.

Με δεδομένο ότι έρευνες καταγράφουν αυξημένη αύξηση στην κατανάλωση του αλκοόλ από νέες γυναίκες, θεωρώ  ότι τον φετινό Οκτώβριο- μήνα αφιερωμένο στη μάχη ενάντια στον καρκίνο του μαστού- πρέπει να εστιάσουμε στις καταστροφικές συνέπειες του αλκοόλ το οποίο εκτός από τον καρκίνο του μαστού, συνδέεται άμεσα με αυξημένο κίνδυνο για νεοπλασίες σε παχύ έντερο, οισοφάγο, κεφάλι και λαιμό. Οι γυναίκες είναι λιγότερο ανθεκτικές στο αλκοόλ σε σχέση με τους άνδρες: εκδηλώνουν γρηγορότερα κίρρωση του ήπατος σε σχέση με τους οι άνδρες, οι οποίοι πίνουν την ίδια ποσότητα αλκοόλ με αυτές.

Υπάρχει μία  διαδεδομένη αντίληψη ότι υπάρχει «ασφαλές όριο» στην κατανάλωση αλκοόλ και ότι δεν λειτουργούν το ίδιο επιβαρυντικά όλα τα αλκοολούχα ποτά. Αυτό είναι λάθος: δεν υπάρχει ελάχιστη ποσότητα η οποία να εγγυάται ότι δεν θέτουμε την υγεία μας σε κίνδυνο. Απλά, αυξάνοντας την κατανάλωση, αυξάνεται και ο κίνδυνος νεοπλασίας. Επιπρόσθετα, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού εκτιμάται ότι είναι ο ίδιος ασχέτως με τον τύπου αλκοόλ που καταναλώνεται.  Έρευνες προειδοποιούν ότι η εμφάνιση του καρκίνου του μαστού στις γυναίκες αναφορικά με το αλκοόλ που καταναλώνουν είναι 4%  για τη χαμηλή κατανάλωση αλκοόλ, 23% για τη μέτρια ποσότητα αλκοόλ και 63% για τη  μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ. Η κατανάλωση αλκοόλ είναι υπεύθυνη για το 4% των καρκίνων του μαστού στις ανεπτυγμένες χώρες.

Αλκοόλ και γενετική προδιάθεση

Αν και παραμένουν άγνωστοι οι ακριβείς μηχανισμοί που καθιστούν το αλκοόλ καρκινογόνο, εκτιμάται ότι η γενετική προδιάθεση παίζει ρόλο και έχει να κάνει με την παρουσία στον οργανισμό, του ενζύμου της αλκοολικής αφυδρογονάσης (ADH), το οποίο μετατρέπει την αλκοόλη σε ακεταλδεΰδη. Τα υψηλότερα ποσοστά ακεταλδεϋδης, συσχετίζονται με τον υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.

Ένας από τους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού είναι τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων. Η κατανάλωση αλκοόλ και ο μεταβολισμός του φαίνεται να επηρεάζει τα επίπεδα των οιστρογόνων και των οιστρογονικών -υποδοχέων στα κύτταρα.

Πώς να προστατευθώ;

Η πρόληψη είναι το «κλειδί». Δεν λέμε μόνο ΟΧΙ στο αλκοόλ αλλά:

Διατηρείτε φυσιολογικό βάρος, ιδίως μετά την εμμηνόπαυση.

ΟΧΙ στη χρήση αντισυλληπτικών πάνω από πέντε χρόνια.

ΟΧΙ ορμονοθεραπεία πάνω από πέντε χρόνια μετά την εμμηνόπαυση.

ΝΑΙ στη σωστή διατροφή με αντιοξειδωτικές τροφές: φρέσκα φρούτα, λαχανικά, πράσινο τσάι και τροφές πλούσιες σε Ω-3 λιπαρά οξέα, από τα λιπαρά ψάρια. Οι ντομάτες προσφέρουν λυκοπένιο ενώ μούρα, κεράσια και αβοκάντο, χαρίζουν ελαϊκό οξύ. Γλυκοπατάτα, καρότο και φυλλώδη πράσινα λαχανικά μας θωρακίζουν με καροτενοειδή.

Ναι στην άσκηση: ακόμη και το ήπιο περπάτημα.

Ναι στο θηλασμό για πάνω από δύο μήνες

Ναι στην τεκνοποίηση πριν τα 35.

ΟΧΙ στο τσιγάρο!

Επισκέπτεστε άμεσα το γιατρό αν ανακαλύψετε ογκίδιο κατά την ψηλάφηση, αν αλλάξει το σχήμα ή η υφή του μαστού ή αν υπάρξει έκκριμα από τη θηλή.

Ετήσια προληπτική μαστογραφία αν είστε άνω των 40 κι από τα 35 αν έχετε οικογενειακό ιστορικό, οπότε να υποβάλλεστε επίσης σε υπερηχογράφημα και μαγνητική τομογραφία μαστών.

Πώς να κάνω αυτοεξέταση;

Να αυτοεξετάζεστε  κάθε μήνα, μεταξύ της 7ης και 10ης  ημέρας του  κύκλου. Εάν είστε στην εμμηνόπαυση επιλέξτε μία σταθερή ημέρα το μήνα. Εξειδικευμένος γιατρός να ψηλαφεί τους μαστούς σας κάθε χρόνο  αν είστε άνω των 40 και κάθε τρία χρόνια μεταξύ 20 και 40 ετών.

Σταθείτε μπροστά σε καθρέπτη, με τα χέρια κάτω και στη συνέχεια με τα χέρια ψηλά, πάνω από το κεφάλι. Προσπαθήστε να εντοπίσετε πιθανές αλλαγές στο σχήμα των μαστών: εξογκώματα, βαθουλώματα, ανωμαλίες στην πτύχωση του δέρματος ή στη θηλή.

Ακολουθεί η ψηλάφηση κατά την οποία πρέπει να είστε όρθια ή ξαπλωμένη. Μία καλή λύση είναι η ώρα του ντους: η σαπουνάδα βοηθά τα δάχτυλα να γλιστρούν ευκολότερα πάνω στο δέρμα των μαστών.

Αν ξαπλώσετε, εξετάστε κάθε μαστό με το αντίθετο χέρι. Να έχετε ενωμένα τα δάχτυλα και να πιέζετε ελαφρά το μαστό. Οι κινήσεις σας να είναι κυκλικές από την περιφέρεια προς τη θηλή. Πρέπει να εξετάσετε όλες τις περιοχές του μαστού.

Στην ίδια θέση εξετάστε τις μασχάλες και την περιοχή πάνω από την κλείδα.

Οι μαστοί μεταβάλλονται από την εφηβεία μέχρι την εμμηνόπαυση. Συνήθως οι μεταβολές είναι φυσιολογικές.  Περίπου μία στις πέντε γυναίκες θα αναπτύξει καλοήθεις μεταβολές στη διάρκεια της ζωής της.