Ντόρα Αρκουλή*
Η Τέχνη της Ψυχικής Υγείας
Η Αγγελική Τουμπανάκη (photo κεντρική Γιώργος Βιτσαρόπουλος) σχεδιάζει εκ μέρους του Εθνικού Θεάτρου μια δράση πνοής, ψυχικής ανάτασης και ευεξίας για ασθενείς που νόσησαν με covid 19.
Φωτογραφία Ελευθερία Άνθη
Μια ματιά στο βιογραφικό αυτής της πολυσχιδούς, δωρικής και γεμάτης πάθος προσωπικότητας, αρκεί για να εμπνεύσει ενθουσιασμό και εμπιστοσύνη για την πορεία αυτού του νέου εγχειρήματος στη χώρα μας, που συνδυάζει θεραπευτική αποκατάσταση, καλλιτεχνική έκφραση και δημιουργία.
Η Αγγελική Τουμπανάκη είναι διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Αθηνών στη Μοριακή́ Βιολογία, βοκαλίστρια, εκπαιδεύτρια φωνής και φωνητικού αυτοσχεδιασμού, μουσικός, ερμηνεύτρια, ερευνήτρια. Μερικές μόνο από τις καλλιτεχνικές της δημιουργίες που συνθέτουν το παζλ: Τα world jazz projects της “Crossovers”, “Toubanaki & the Buzz Bastardz”, το ιδιαίτερο ηλεκτρονικό ντουέτο τυμπάνων – φωνής “Drums Voice Jazztronica Duet”. Παράλληλα είναι Καθηγήτρια Φωνής στο σύστημα θεατρικής πράξης και άσκησης MUSA (Musical System of Acting), εκπαιδεύτρια στο εναλλακτικό́ εν πλω καλλιτεχνικό́ Artventure camp, καθώς και η εκπαιδευτικός και μαέστρος της χορωδίας του ανθρωπιστικού εκπαιδευτικού προγράμματος Kalesma, για τα παιδιά́ της Κιβωτού́ στην Αθήνα, που προσφέρει παράλληλα υποτροφίες για περαιτέρω μουσικές σπουδές στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (Vocal Summit, Berklee College of Music).
Η Αγγελική μάς μίλησε με αφορμή την καινοτόμα αυτή προσφορά του Εθνικού Θεάτρου.
‘’Ως συντονίστρια του προγράμματος, πες μας λίγα λόγια για τη θεραπευτική-καλλιτεχνική παρέμβαση που σχεδιάζεις. Από πού εμπνέεται και τι στόχο έχει;’’
“Από το πρόγραμμα ‘ENO Breathe’. Μια σύμπραξη της Εθνικής Όπερας της Αγγλίας (ΕΝΟ) με το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) που δημιουργήθηκε για να παρέχει σημαντική́ υποστήριξη σε άτομα που εξακολουθούν να υποφέρουν από long Covid συμπτώματα.Στην Αγγλία έχει ήδη ξεκινήσει από τον προηγούμενο Οκτώβρη. Τα αποτελέσματά του είναι άκρως ενθαρρυντικά ως προς την αποκατάσταση των ασθενών. Μετά από ενδελεχή έρευνα και σχεδιασμό, ξεκίνησε και στη χώρα μας η πιλοτική εφαρμογή ενός ανάλογου προγράμματος. Μακροπρόθεσμος στόχος είναι, εφόσον ολοκληρωθεί αυτό το στάδιο, να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα, ώστε να διαμορφωθεί ένα ετήσιο σεμινάριο που να απευθύνεται σε ακόμα μεγαλύτερο πληθυσμό πρώην νοσούντων από όλη την Ελλάδα. Όλοι οι συνεργάτες είμαστε ενθουσιασμένοι για το εγχείρημα”.
“Ποια συμπτώματα αναμένεται να ανακουφιστούν μετά από την παρέμβαση;”
“Οι διαταραχές φώνησης, η δύσπνοια ή ακόμη και το άγχος. Το πρόγραμμα αυτό όμως είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια «συνταγογράφηση» φωνητικών ασκήσεων! Συγκεκριμένα, θα βασιστεί στο συντονισμό του σώματος και της ψυχής ως μια ενιαία ολότητα που μέσα από ασκήσεις φώνησης, αναπνοής, τραγούδια, φωνητικούς αυτοσχεδιασμούς και ειδικούς βοκαλισμούς θα μετουσιωθεί σε καλλιτεχνική έκφραση και ελευθερία. Οι συμμετέχοντες θα εκπαιδευτούν, και στην πραγματικότητα θα αποκτήσουν ένα εφόδιο που θα μπορούν να αξιοποιούν προς όφελος της υγείας και της ευεξίας τους, εφ’ όρου ζωής”.
“Μοιάζει σαν η φωνή να χρειάζεται να επανατοποθετηθεί στο σώμα για να του δώσει πνοή”.
“Ναι, σωστά! Στοχεύουμε στην εκ νέου ενεργοποίηση όλου του σώματος μέσα από τη φωνή και την αναπνοή. Συνήθως, πριν ανακύψει η δυσκολία, δεν αντιλαμβανόμαστε συνειδητά το σώμα, δεν το ακούμε, δεν του συμπεριφερόμαστε με σεβασμό και φροντίδα. Η λειτουργία της αναπνοής είναι αυτόματη και δεδομένη έως ότου συμβεί κάτι που θα την ταράξει. Η ενεργητική δημιουργία αρμονίας σώματος και φωνής είναι το ζητούμενο σε αυτό το σεμινάριο των 6 συναντήσεων. Μια ευκαιρία να βρούμε ξανά την αυθεντική φωνή και την ανάσα που μας στέρησε ο ιός”.
“Οι ήχοι που θα πλαισιώσουν το πρόγραμμα;”
“Πρόκειται για μουσικές από όλο τον κόσμο, άγνωστες και άρα με δυνατότητα να ανοίξουν παράθυρο σε καινούργια μονοπάτια και ερεθίσματα. Θα ενεργοποιήσουν μια διαδραστική εμπειρία για τους συμμετέχοντες, δημιουργώντας έναν μεταβατικό χώρο έκφρασης, αναζήτησης και θεραπείας, μέσα από την επεξεργασία της ομαδικής εμπειρίας”.
“Σε ποιους ακριβώς ασθενείς απευθύνεται το πρόγραμμα;”
“Σε όσους βιώνουν συμπτώματα μακράς διαρκείας, μετά την ανάρρωση από COVID-19, αλλά και σε εκείνους που βρίσκονται σε αποθεραπεία. Δεν απαιτείται προγενέστερη γνώση ή εμπειρία μουσική. Όλοι μπορούμε να τραγουδήσουμε, να εξερευνήσουμε τη μοναδικότητα της φωνής μας και να βιώσουμε τις ισχυρές δονήσεις και την χαρά της μουσικής”.
Το πρόγραμμα διεξάγεται διαδικτυακά και παρέχεται δωρεάν. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ενημερωθούν από το Εθνικό Θέατρο για τις λεπτομέρειες.
https://www.n-t.gr/el/socialactions/Ethniko_dinei_pnoi
*Η Ντόρα Αρκουλή είναι Ψυχολόγος με ψυχοδυναμική κατεύθυνση, ΜΔΕ στην ‘Προαγωγή Ψυχικής Υγείας και Πρόληψη Ψυχιατρικών Διαταραχών’, από την Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, καθώς και Υποψήφια διδάκτωρ στο τμήμα Ψυχολογίας στο ΕΚΠΑ. Ασχολείται ακόμη με τη Λογοτεχνία, το Θέατρο.