Ιστορία για παιδιά.

Μια φορά και έναν καιρό, καλά μου παιδιά, πριν πολλά πολλά χρόνια, πολλές δεκαετίες πριν, γεννήθηκε ένα κοριτσάκι.

Τα έφερε έτσι η ζωή ώστε να βιώσει από ”πρώτο χέρι”-όπως μας αρέσει να λέμε στην καθημερινή μας συνομιλία- και μέχρι που έγινε γιαγιά σε ηλικία 46 ετών, σημαντικά γεγονότα της ελληνικής μας ιστορίας. Γεγονότα που θα τα διδαχθείτε από τους δασκάλους σας στο σχολείο.

(Σας εύχομαι να τα διδαχθείτε μόνο και όχι να τα βιώσετε και εσείς)

Ήρθε στον κόσμο στην τουρκοϋποδουλωμένη τότε Μακεδονία μας σε ένα χωριό της Κοζάνης.

Ο μπαμπάς της δεν την πήρε σαν βρέφος στην αγκαλιά του διότι ήταν -ήρωας κι’ αυτός-, στην ομάδα του ήρωα Παύλου Μελά.

Μετά την προδοσία και τον θάνατο του Μελά, ήταν από τα λίγα παλικάρια του που κατάφερε να γλυτώσει, πήρε τη σύντροφό του και το νεογέννητο κοριτσάκι τους και ήρθαν στην Θεσσαλονίκη. Άλλαξε μάλιστα και το επίθετό του για να μη τον εντοπίσουν οι τουρκικές αρχές!

Έτσι λοιπόν το κοριτσάκι, που είχε πλέον μεγαλώσει και πήγαινε στο σχολείο όπως καλή ώρα και εσείς, έζησε δύο βαλκανικούς πολέμους, ενθουσιάστηκε όταν απελευθερώθηκε η Θεσσαλονίκη και ήταν έφηβη πια όταν έμαθε ότι ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Πόσα όνειρα για το μέλλον της μπορούσε να κάνει όταν άκουγε ότι γύρω της αλλά και σε ολάκερη την οικουμένη γινόταν μακελειό;

Λίγα χρόνια μετά, όμορφη δεσποινίς, παντρεύτηκε, απόκτησε μάλιστα και εκείνη ένα κοριτσάκι που το έβλεπε χαρούμενη να μεγαλώνει.

Η χαρά της όμως δεν κράτησε πολύ επειδή βρέθηκαν κάποιοι παρανοϊκοί σε Ανατολή και Δύση που προκάλεσαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ένας πόλεμος που βρήκε την οικογένεια στη Δράμα λόγω του επαγγέλματος του άντρα της Υποχρεώθηκαν όμως να επιστρέψουν στη Θεσσαλονίκη επειδή οι βουλγαρικές αρχές κατοχής έβγαλαν διαταγή για καμιά 200ριά Έλληνες να εγκαταλείψουν τη πόλη σε 24 ώρες.

(Για την κατάληξη όσων δεν έφυγαν από την Δράμα θα σας πω στο Υ.Γ.).

Έτσι λοιπόν το κοριτσάκι της ιστορίας μας με τον άντρα της και την κόρη τους άφησαν πίσω τους το σπίτι και όλα τα υπάρχοντά τους,  πέρασαν νύχτα επάνω σε σχεδία τον ποταμό Στρυμώνα – οι γέφυρες είχαν καταστραφεί από τον πόλεμο- και εγκαταστάθηκαν στα μαύρα χρόνια της γερμανικής κατοχής στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας.

Μαύρα κατάμαυρα χρόνια μέσα σε πείνα, τρόμο, δυστυχία και θανάτους ανθρώπων από ασιτία ή εκτελέσεις από ανύπαρκτες συκοφαντίες.

Όταν ήχησαν χαρμόσυνα για δεύτερη φορά οι καμπάνες της απελευθέρωσης της πόλης πίστεψε ότι τα βάσανα και οι περιπέτειές της τελείωσαν.

Ήρθε όμως ο αδελφοκτόνος εμφύλιος και είδε τον αρραβωνιαστικό της κόρης της να τον εξορίζουν στη Μακρόνησο.

Επιτέλους τέλος καλό όλα καλά το 1950, όταν επέστρεψε ο νεαρός από την εξορία και παντρεύτηκαν με την κόρη της και το μικρό κοριτσάκι της ιστορίας μας έγινε γιαγιά. Σαράντα έξι όμως δύσκολα χρόνια δεν τα λες και λίγα.

Τεράστια η χαρά της όταν η πρώτη της εγγονούλα βαφτίστηκε και πήρε το όνομά της.

Λίγα χρόνια μετά γεννήθηκε και ο εγγονός της. Αυτός που σας μιλά.

Η γιαγιά μου ήταν χρυσοχέρα γυναίκα. Πολύ νοικοκυρά. Είχε και μια ραπτομηχανή όπου έραβε και γάζωνε πολλά από τα ρούχα μας.

Στένευε τα φαρδιά και φάρδαινε τα στενά. Διόρθωνε και μπάλωνε με απίστευτη τέχνη και δεξιοτεχνία τα τριμμένα και τα σχισμένα.

Όλα περνούσαν από τα χέρια της! Όλο το νοικοκυριό!

Τα όσα βιώσε όμως, αγωνίες και στερήσεις τα προηγούμενα χρόνια την είχαν σκληρύνει σαν χαρακτήρα. Ή την είχαν ”ψήσει” όπως λέμε.

Πάνω απ’ όλα ήταν αυστηρή- άτεγκτη θα έλεγα- με την σπατάλη.

Είχε συνειδητοποιήσει την αξία των πραγμάτων μέσα από ακραίες συνθήκες στερήσεων.

Δεν ήταν τσιγκούνα. Ήταν οικονόμα και θα καταλάβετε τη διαφορά των δύο λέξεων, καλά μου παιδιά, στο τέλος της ιστορίας μας.

Η ραπτομηχανή της λοιπόν είχε αριστερά και δεξιά από δύο συρτάρια όπου μέσα έβρισκες ό,τι μπορεί να βάλει ο νους σας.

Τις παγωμένες νύχτες του χειμώνα και όταν τελείωνα τα μαθήματά μου έβγαζα τα συρτάρια, άδειαζα το περιεχόμενό τους στο χαλί και έπαιζα με τις ώρες.

”Γιαγιά, βρήκα μια στραβή καρφίτσα, γιατί δεν τη πετάς;”, την ρώτησα ένα βράδυ.

Ένοιωσα στο κεφάλι κάτι ανάμεσα σε χάδι και χτύπημα με την δαχτυλήθρα που φορούσε στο μικρό της δάχτυλο.

”Μη γίνεσαι παρασάνταλος(1), μου λέει, ”ποτέ δεν ξέρεις, πότε μπορεί να σου χρειαστεί ακόμη και μια στραβή καρφίτσα!”.

Δεν ξέρω αν ήταν αυτά τα λόγια της γιαγιάς η αιτία για να ακολουθήσω το επάγγελμα που διάλεξα αν και σπούδασα κάτι άλλο.

Ασχολούμαι με την ανακύκλωση(2). Έχετε ακούσει τη λέξη και θα συνεχίσετε να την ακούτε άπειρες φορές.

Φορτηγά φέρνουν στο εργοστάσιο μας το περιεχόμενο των μπλε κάδων που έχουμε σε κάθε γειτονιά, σε κάθε δρόμο μπροστά στα σπίτια μας.

Απογοητεύομαι όμως και ηχούν στα αφτιά μου, δεκαετίες μετά, τα λόγια της γιαγιάς μου όταν βλέπω τη σπατάλη που κάνουμε οι σημερινοί άνθρωποι.

Για τη σπατάλη που κάνουμε εμείς οι μεγάλοι δεν θα σας πω. Ισχύει αυτό που λέμε ότι είναι δύσκολο σε γέρο σκύλο να διδάξεις νέα κόλπα.

Θα σας πω μόνο το εξής. Αν για τη γενιά της στραβής καρφίτσας ημερομηνία ορόσημο ήταν ο ηρωικός θάνατος του Παύλου Μελά, για την γενιά της σπατάλης ορόσημο ήταν η ηρωική κατάληψη του Πολυτεχνείου και όλοι οι αγώνες του λαού με μπροστάρηδες τη νεολαία.

Δυστυχώς κάποιοι από αυτούς νόμιζαν ότι μπορείς να έχεις ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ χωρίς να φροντίζεις να έχεις οικονομία.

Έτσι λοιπόν αν και η πατρίδα μας είναι μια πλούσια χώρα φτάσαμε να μην είμαστε- οξύμωρο λέγεται- μια εύπορη χώρα.

Για εσάς τα παιδιά όμως, που όπως λένε αλλά αμφιβάλλω αν το εννοούν, ότι είστε το μέλλον αυτής της χώρας, θα σας πω ότι  στεναχωριέμαι ακόμη περισσότερο όταν μου φέρνουν τα πλαστικά καπάκια μπουκαλιών που μαζεύετε εσείς παιδιά στο σπίτι και το σχολείο σας.

Βρίσκω μέσα πολλά αντικείμενα που δεν θα έπρεπε να πεταχτούν. Στυλό και μαρκαδόρους που γράφουν ακόμη. Αναπτήρες που ανάβουν, μανταλάκια που κουμπώνουν. παιχνίδια γερά και πολλά πολλά ακόμη πράγματα που είναι χρήσιμα. Που τα θεωρείτε σκουπίδια ή που τα βαρεθήκατε.

Μπαταρίες που δίνουν ακόμη ρεύμα. Μέχρι κινητά τηλέφωνα που τα φορτίσαμε τους βάλαμε κάρτα και δουλεύουν!!!

Η αξία ενός πράγματος δεν προσδιορίζεται από το πόσο κοστίζει για να το αποκτήσεις αλλά όταν το χρειάζεσαι και δεν το έχεις. Όσο φτηνό και αν είναι.

Έχουμε ένα μηχάνημα που λέγεται metal separator. Μέχρι τώρα ξεχώρισε εκατοντάδες ευρώ. Σε κέρματα φυσικά.(Εδώ πόσα θαυμαστικά να βάλω).

Εύχομαι, παιδιά, να μη ζήσετε τα δύσκολα χρόνια που έζησε το κοριτσάκι της ιστορίας μας.

Ποτέ ξανά πόλεμοι, φτώχεια, στερήσεις, δυστυχία, τρόμος και θάνατοι. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε παρασάνταλοι.

(1) παρασάνταλος: ο άνθρωπος που δεν έχει μέτρο σε ό,τι κάνει ή ό,τι σκέφτεται

(2) ανακύκλωση: ο όρος που επικράτησε είναι λάθος. Το σωστό είναι ανακύκληση. Ανακυκλώνω σημαίνει ότι κυκλώνω κάτι ξανά που ήταν ήδη κυκλωμένο.

Ανακύκληση σημαίνει ότι επαναφέρω κάτι στην αρχική του μορφή. Αρχική μορφή των πλαστικών, των μετάλλων, του χαρτιού είναι η πρώτη ύλη από την οποία κατασκευάστηκαν.

Υ.Γ.  Όσοι από τους 200 Έλληνες έκαναν το λάθος να μη φύγουν από τη Δράμα, συνελήφθησαν από τους Βουλγάρους που τους μετέφεραν στο Φαλακρό όρος και μπροστά σε χαράδρα τους έβγαλαν τα μάτια με τις ξιφολόγχες και τους εγκατέλειψαν. Αυτό σε αντίποινα της βάρβαρης πράξης που έκανε ο Βασίλειος Βουλγαροκτόνος χίλια χρόνια πριν. Να τα λέμε και αυτά στα παιδιά μας.  Δεν σώθηκε κανείς.