Είμαστε άραγε αιχμάλωτοι της συγκυρίας που έχει τελικά μονιμοποιηθεί πάνω από μια δεκαετία τώρα; Έχουμε την διανοητική ευρυχωρία ώστε να δούμε το προφανές ; Δηλαδή ότι επί χρόνια αναβάλλουμε ζωή, μεταθέτουμε τον βίο, τον βιωματικό μας χρόνο ;

Άραγε νιώθουν όλες οι γενιές το ίδιο αυτή την εντονότερη ίσως συμπύκνωση του ιστορικού χρόνου και την παραγόμενη συρρίκνωση του βίου;

Τα παιδιά που γεννήθηκαν λίγο πριν τα μνημόνια, και που σήμερα ετοιμάζονται να ωριμάσουν ως πολίτες, ως επιστήμονες, ως αυριανοί εργαζόμενοι, μπορεί να χάνουν βαθμούς εννοιακής οξύτητας, άρχισαν όμως να νιώθουν σχετικά νωρίς στην ζωή τους την έκτακτη κατάσταση, την αιχμαλωσία της συγκυρίας που μονιμοποιείται.

Έχουν εγγράψει την κρίση, την πανδημία και τώρα την πολεμική κατάσταση, στις εσώτερες εκδοχές των συναισθηματικών τους κόσμων.

Και μάλλον έχουν ήδη  προσαρμόσει τις προσδοκίες τους στην δεδομένη πλέον καθίζηση των πραγμάτων, στην αναγκαστική υποτίμηση της ζωής και της οικονομίας. Ξέρουν, εικάζω, οι περισσότεροι εξ αυτών, από τώρα, ότι κόπηκε ο ομφάλιος χώρος επιστήμης-αγοράς.

Οι σημερινοί έφηβοι πχ. βιώνουν την άμεση ψηφιακή επικοινωνία και την παιγνιοποίηση, κάτι ως φυσιολογικό δεδομένο της προόδου και εξέλιξης της τεχνολογίας, δεν βλέπουν την διαπλοκή επικοινωνίας-κεφαλαίου, την σκόπιμη σύγχυση τεχνολογίας-επιστήμης.

Χρησιμοποιούν την αμεσότητα του smartphone, ώστε να μην αναβάλλουν το μέλλον. Επικοινωνούν, εκφράζονται, παίζουν διαδικτυακά παιχνίδια, ζουν μέσα στα δίκτυα και υποκαθιστούν την χαμένη φυσική εγγύτητα της κοινωνικής επαφής με την απρόσωπη ψηφιακή απόσταση που επέβαλλε η βιοπολιτική.

Ετοιμάζονται για το πανεπιστήμιο πολύ πιο νωρίς από ότι οι προηγούμενες γενιές. Αυτό σημαίνει ότι είναι αναγκασμένοι να επιλέγουν πιο νωρίς. Και αυτές οι επιλογές ζωής γίνονται μέσα σε ένα ρευστό, αχανές, ευμετάβλητο περιβάλλον.

Θωρακισμένοι δήθεν με την ευκολία του κλικαρίσματος, ψάχνουν στην Google έννοιες και γνώση και ταυτόχρονα ψάχνουν τον εαυτό τους στην αποδοχή της εικόνας τους στο instangram και στις selfies.

Η δεδομένη ανάγκη τους για επιλογές ζωής, αναζητείται (και αυτό είναι το επικίνδυνο) εκτός οικογένειας και σχολείου : στις ιντερνετικές μηχανές, στις αλγοριθμικές κατηγοριοποιήσεις των δεδομένων αναζήτησης. Με ότι αυτό συνεπάγεται.

Όσοι διανύουμε το μέσο του βίου ζήσαμε τρεις-τέσσερις δεκαετίες ευημερίας, διάχυσης γνώσης και παραγόμενου πλούτου, καθολικής ωφέλειας. Ζήσαμε δηλαδή την δυτική καπιταλιστική πρόοδο και πριν το internet( με ανισότητες που δεν ήταν τόσο εμφανείς λόγω αποενοχοποίησης της κατανάλωσης).

Δεν αναβάλλαμε ζωή μέσα στα ψηφιακά δίκτυα, στις streaming πλατφόρμες ταινιών, σε social media και σε e-books. Τώρα το κάνουμε, αιχμάλωτοι της συγκυρίας που οπισθοδρομεί την εργασία, την παραγωγή, τις αμοιβές, τον ίδιο τον χρόνο του βίου.

Αγορά και επιστήμη είχαν κάποτε νοηματική συγκόλληση. Σπουδές και γραφείο ήταν δεδομένα που έκαναν πιο σταθερό το μέλλον, πιο εύκολο τον σχεδιασμό, πιο εφικτό το όνειρο.

Φρονώ ότι τα τελευταία χρόνια ευνουχίζεται η φαντασία στο ανθρώπινο ασυνείδητο. Η αισθαντική ονειροπόληση δεν επιτρέπεται  πλέον. Και αυτό είναι η μεγάλη υπεξαίρεση που έγινε εν αγνοία μας και σχεδόν απρόσμενα.

Αλλά η αλήθεια είναι ότι πάντα στην ιστορία αυτή η συστημική υποτίμηση των ατομικών οραμάτων, ειδικά των νέων ανθρώπων, έμοιαζε να μετατίθεται για τις επόμενες γενιές. Μόνο που τώρα όλες οι γενιές έμαθαν να κλικάρουν, να νιώθουν ότι υπάρχουν στις οθόνες,  και να ξεχνάνε να μιλούν μεταξύ τους…