Mία στις τέσσερις γυναίκες μετά τα 50 θα εμφανίσει ακράτεια ούρων. Το ποσοστό εκτινάσσεται στο 50% για τις άνω των 65. Η ακράτεια ούρων επηρεάζει την ζωή της γυναίκας και αν και είναι πλήρως ιάσιμη με χειρουργείο, παρόλα αυτά ελάχιστες (περίπου 20%) αναζητούν ιατρική βοήθεια.
Στην Ελλάδα 3 στις 10 γυναίκες πάσχουν από κάποια μορφή ακράτειας. Την ακράτεια ούρων προκαλεί η χαλάρωση των ιστών της πυέλου, που οφείλεται στις γέννες. Τότε, όταν η ασθενής σφιχτεί ή βήξει, ουροδόχος κύστη, ίσως και μήτρα και έντερο, κατεβαίνουν προς τα κάτω. Όταν λοιπόν «σφίγγεται» η κοιλιά, τότε η ουροδόχος κύστη δεν μπορεί να συγκρατήσει τα ούρα.
Ακράτεια μπορεί να προκαλέσουν και γενετικές ανωμαλίες, τραυματισμοί σε σπονδυλική στήλη ή λεκάνη, εγκεφαλικό επεισόδιο, σκλήρυνση κατά πλάκας, χρόνιες ουρολοιμώξεις, τα βάρη που σηκώνει η γυναίκα, η εμμηνόπαυση, η ανεπάρκεια οιστρογόνων και η παχυσαρκία.
Η ακράτεια μπορεί να είναι είτε επιτακτικού τύπου ( ξαφνικά έντονη και μη ελεγχόμενη επιθυμία για ούρηση) είτε από προσπάθεια-οπότε βήχας, φτάρνισμα ή γέλιο προκαλούν απώλεια ούρων – είτε μικτή δηλαδή συνδυάζει το επιτακτικό στοιχείο και την απώλεια ούρων κατά την προσπάθεια. Την ακράτεια προκαλεί και η υπερπλήρωση, όταν δηλαδή η ουροδόχος κύστη έχει περισσότερα ούρα απ’ όσα μπορεί να συγκρατήσει, γιατί τότε βρίσκεται σε κατάσταση υποτονίας, δηλαδή δεν συσπάται.
Η πάθηση αξιολογείται με υπερηχογράφημα και ουροδυναμική εξέταση, προκειμένου ο ουρολόγος ν’ αποφασίσει τη θεραπεία. Στην ουροδυναμική εξέταση, τοποθετείται ένας καθετήρας στην ουροδόχο κύστη, που ελέγχει τις δραστηριότητες ουροδόχου κύστης και ουρήθρας.
Πότε επιβάλλεται το χειρουργείο;
Αν δεν αποδώσει η συντηρητική θεραπεία (ασκήσεις πυέλου, ηλεκτρική διέγερση των μυών, κολπικοί κώνοι και ορμονολογικά σκευάσματα), το χειρουργείο μπορεί να προσφέρει μόνιμα και θεαματικά αποτελέσματα, ιδιαίτερα αν ο σφικτήρας της βαλβίδας της ουροδόχου κύστης έχει υποστεί βλάβη.
Ο χειρουργός ουρολόγος αναρτά τον κόλπο, τοποθετεί κολλαγόνο ή σιλικόνη γύρω από την ουρήθρα ή κολπική ταινία ελεύθερης τάσης. Η τοποθέτηση κολπικής ταινίας από ειδικό πλαστικό είναι ελάχιστα επεμβατική μέθοδος (διαρκεί περίπου 20 λεπτά) με τοπική αναισθησία. Η ταινία τοποθετείται στην ουρήθρα της γυναίκας μέσω του κόλπου. Η ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι της μετά σύντομη νοσηλεία (μία έως τέσσερις μέρες) ενώ σε μία εβδομάδα επιστρέφει πλήρως στα καθήκοντά της.
Ποιες παθήσεις προκαλούν ακράτεια;
H ακράτεια ούρων ως σύμπτωμα μπορεί να σχετίζεται με παθήσεις όπως:
Διαβήτης ή νεφρικά προβλήματα. Ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα νεύρα της ουροδόχου κύστης.
Ινομυώματα. Καλοήθεις όγκοι οι οποίοι αναπτύσσονται στα τοιχώματα της μήτρας και μπορεί να πιέσουν την κοιλιακή χώρα ή να προκαλέσουν μετατόπιση του αυχένα της ουροδόχου κύστης, ο οποίος σχετίζεται με την ακράτεια ούρων.
Πρόπτωση. Μπορεί να προκληθεί από βλάβη στους συνδέσμους της πυέλου, οι οποίοι λειτουργούν στηρικτικά, με αποτέλεσμα να μετατοπισθούν από τη θέση τους τα τοιχώματα του κόλπου, μαζί με ουροδόχο κύστη, έντερα και μήτρα. Η πρόπτωση εκτός από ακράτεια μπορεί να προκαλέσει και δυσκολία στην κένωση των εντέρων.
Προβλήματα εντέρου. Βασικός ύποπτος είναι το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου.
Προβλήματα στη μέση. Αν παγιδευτούν τα νεύρα που ξεκινούν από τη σπονδυλική στήλη και συνδέονται με την ουροδόχο κύστη, ίσως αλλάξει η λειτουργία τους και προκληθούν δυσκολίες στην κένωση της κύστης. Σωστή φυσικοθεραπεία και ιατρική παρακολούθηση βελτιώνουν τα συμπτώματα.
Συρίγγιο. Αν ενώνει ουροδόχο κύστη και κόλπο, τα ούρα διοχετεύονται απευθείας μέσα στον κόλπο αντί να αποθηκεύονται στην ουροδόχο κύστη.
Οι γυναίκες δεν πρέπει να ολιγωρούν. Να επισκεφθούν χειρουργό ουρολόγο και να δώσουν ποιότητα στη ζωή τους: να μην τρέμουν στη σκέψη ότι θα χρειαστεί να επισκεφθούν την τουαλέτα ανά πάσα ώρα και στιγμή.