•Ο Μητσοτάκης πάγωσε το θεμα με τη σκέψη ότι δεν μπορούμε να βάλουμε μπροστα το κάρο και πίσω το άλογο.Μετάφραση.Το θέμα δεν ώριμο θέλει ακόμα συζήτηση. Να εξηγήσουμε τι θελουμε να κάνουμε μας είπε. Παρά την αδημονία του έγγαμου Κασσελακη αλλά και του συμβούλου του Πατέλη και τη σταθερη πίεση της Λοατκι κοινοτητας θα συμφωνήσω. Δεν θα βλάψει η περαιτέρω συζήτηση. Είναι απαραίτητη. Το δείχνουν και οι σχετικές δημοσκοπήσεις. Αρκεί βέβαια η ισονομία να είναι ο άξονας της συζήτησης αυτης και όχι οι οποιες θρησκευτικές η άλλες προκαταλήψεις. Να φύγει δε η συζήτηση αυτή από πολιτικους χρωματισμούς. Δεν είναι ούτε δεξιό ούτε αριστερό το θέμα.

•Ποιο είναι όμως το πραγματικό θέμα της συζήτησης; Κατα τη δική μου ταπεινή άποψη το θέμα είναι το πώς διαμορφώνεται η συλλογική αντίληψη για το γάμο και την οικογένεια γενικως όχι ειδικά στις ομόφυλες ελεύθερες ενώσεις. Γιατί τα ήθη αλλάζουν με ραγδαίο τρόπο γενιά με τη γενιά. Οι αντιλήψεις αλλάζουν. Μέσα σε τεσσερις γενιες οι αλλαγές είναι χαώδεις και πολυεπιπεδες και δεν είναι πάντα καλές. Αλλάζουν όλα αλλάζω κι εγώ λέω συχνά. Ποιος εγώ. Που δια βίου ήμουν και είμαι ,προσωπικά βεβαίως ,υπέρ της ουσιαστικής υπεροχής του «μοντέλου» της παραδοσιακής οικογένειας.

•Ζούμε μια απέραντη ποικιλομορφία προσωπικών και οικογενειακών και κατ επέκταση και νομικών επιλογών.Το σπάνιο διαζύγιο των δυο προηγούμενων γενεών έχει γίνει ένας απλός τύπος σε συμβολαιογράφο.Η στατιστική πιθανότητα ενός τουλάχιστον διαζυγίου για ένα νέο ζευγάρι αγγιζει , αν δεν υπερβαίνει ,το 50%. Σε περιβάλλον Αθηνών μπορεί να είναι και υψηλότερο.Όταν δεν υπάρχουν παιδιά δεν έγινε και τίποτα πάμε παρακάτω.Όταν όμως υπάρχουν τι να σας πρωτοπω τι έχουν δει τα ματια μου στο γραφείο μου. Τα πάντα όλα. Κυριολεκτικά όχι μεταφορικά. Συχνά δραματικές ιστοριες ακόμα συχνότερα ιστορίες για άγριους. Η ενδοοικογενειακή βία και οι εκβιασμοί στο ζενίθ. Η κατάθλιψη και η αισθηση αδιεξόδου θερίζει και δεν μπορεί να μετρηθεί στατιστικά. Τα αρνητικά αισθήματα ,με κυρίαρχο το μισος, πλεονάζει και τρομάζει όταν κορυφώνεται.

•Αλλάζει όμως μέρα τη μέρα και η αντίληψη της οικογενειακής ζωής λόγω υτου πληθους των διαζυγίων. Αυτό είναι το θέμα της συζήτησης. Ετεροθαλη αδέρφια και ξαδέρφια. Θειοι και θείες, παππούδες και γιαγιάδες με αδιευκρίνιστα αισθήματα για τα παιδιά από τον προηγούμενο γάμο. Νεοι σύντροφοι και σύζυγοι γίνονται εκ παραλλήλου fe facto γονεις. Παιδιά «μπαλάκια» από το ένα σπίτι στο άλλο -συνεπιμελεια- με νέα περιβάλλοντα, αλλά πρόσωπα, άλλες συναισθηματικές και αντιθετικές προσδέσεις. Σε συνθήκες έντασης με φυσικους γονεις να αλληλοκατηγορούνται και να αλληλοβρίζονται για οικονομικά και όχι μόνο θέματα. Η μοναχική τέως σύζυγος κατα της γκόμενας,ο τέως σύζυγος κατα του εραστη, πεθερές και πεθεροί ως «πέτρες του σκανδαλου» η αποδοπομπιαιοι ειρηνοποιοί. Αμήχανα παιδιά να προσπαθούν να ισορροπήσουν μέσα στο χάος των πολύπλοκων διαπροσωπικών καταστάσεων. Παθαινουν «ψυχολογικά»,εμφανίζουν μαθησιακές δυσκολιες. Να γίνονται η πρώτη ύλη συμμοριών και να τελούν εγκληματα. Παντα;όχι πάντα ευτυχώς.Υπάρχουν παιδιά που αντέχουν καλά και μαθαινουν να ζουν ετσι. Πολυ συχνά όμως συμβαίνει.Κι αν τα ρωτήσεις τα παιδιά αυτά κατα μόνας θα σου πουν τα περισσότερα πως δεν περνούν καλά αλλά δεν ξέρουν να σου εξηγήσουν τι θα ήθελαν. Η κατάσταση των πραγματικών σχέσεων γίνεται πολύπλοκη. Καινοφανης. Αφάνταστα ποικιλόμορφη . Καθένας και το «μοντέλο» του. Πληθαίνουν και οι γυναικείες μονογονεϊκές οικογένειες αγνώστου εκουσίως η ακουσίως πατρος.

•Είναι η Αγία Οικογένεια που τρίζει η μια μεταβατική εποχή;Απότοκο της ισότητας που θα βρει την ισορροπία της ;Μάλλον θέλω να πιστεύω.Η μήπως το μελλοντικό περασμα σε μια εποχή χωρις καν γάμο με τα φύλα σε απομονωτισμό;Δεν ξέρω να το απαντήσω και σίγουρα δεν θα το δω.

•Ακόμα και τώρα ,150 χρόνια μετά, ο παραδοσιακός μαρξισμός είναι αναλυτικό εργαλείο ερμηνείας των θεσμών. Την πιο πειστική εξήγηση για τα τρέχοντα την δίνει «η καταγωγή της οικογένειας της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους»του Φρηντιχ Εγκελς. Δεν έχω χωρο να το αναλύσω. Αλλά χωρίς να διεκδικούμε τις περγαμηνές του Εγκελς η Μαρίνα κι εγώ πριν 30 χρόνια είχαμε προσεγγίσει το θέμα . άγνωστο λίγο πολύ τότε, με μια πραγματεία, μια μελέτη , που όταν δημοσιεύτηκε ειχε επηρεασει τη θεωρία και τη νομολογια. «Ελεύθερη Ένωση και οικογενειακή ζωή υπό το πρισμα της Ευρωπαϊκής Συμβασης για τα ατομικά δικαιώματα.» Ήταν μια μελέτη των έννομων συνεπειων της ποικιλομορφίας που ειχε αρχίσει να διαφαίνεται.

•Συμπέρασμα. Να συζητήσουμε κ.Πρωθυπουργέ. Αλλά αν θελουμε να είμαστε ειλικρινείς δεν έσταξε η ουρά του ποντικού στον ομόφυλο γάμο ούτε στην ομοφυλη γονεϊκοτητα. Δεν θα χαλάσει ο κόσμος αν θεσμοθετηθούν. Άλλα πρέπει να μας απασχολήσουν πολύ πιο σοβαρα.