Ο Κωστής Μακρής είναι γραφίστας και συγγραφέας

«Μη λες κακά λόγια!»

DELIVERY  2241003600  8:00-16:00 & 19:00-22:00

Οι γονείς μου μου έλεγαν να μη λέω κακά λόγια.

Για πολλά χρόνια ακολουθούσα τις συμβουλές τους. Μετά από κάποια χρόνια όμως, που δεν κινδύνευα πλέον να μου βάλει κανείς πιπέρι ή σαπούνι στην γλώσσα ―κάτι που ποτέ δεν μου είχε συμβεί άλλωστε― άρχισε σιγά σιγά η γλώσσα μου να ξεφεύγει από τους καθωσπρεπισμούς και να ρέπει προς μια γλώσσα, κατά το μάλλον ή ήττον, πιο  «αγοραία», ή «γλώσσα καραγωγέως», όπως θα την χαρακτήριζε η εκ μητρός γιαγιά μου, δασκάλα το επάγγελμα, μερικές από τις πιο βαριές βρισιές της οποίας ήταν το «Άειτε να χαθείς!», το «κάθαρμα» και το «βλάκας».

Πάντως, όσο κι αν δεν με χαρακτηρίζει η σεμνοτυφία ή η κομψεπίκομψη ψαλιδοκωλιά στον προφορικό λόγο, ιδίως με φίλους, στα κείμενά μου αποφεύγω πλέον να γράφω την λέξη που αρχίζει από μ@ και τελειώνει σε κ@ς. Όπως επίσης αποφεύγω κάθε φορά που ακούω, βλέπω ή διαβάζω επώνυμες δηλώσεις, ρήσεις, θέσεις, απόψεις, σκέψεις, θέσφατα, αποφθέγματα και άλλα παρόμοια, που θα τα χαρακτήριζα με αυτό που αρχίζει από μ@ και τελειώνει σε -κίες, να καταφεύγω ―γραπτώς, έστω και κωδικοποιημένα― στις γνωστές λέξεις· έχω πειστεί εδώ και χρόνια ότι ο οποιοσδήποτε ―ακόμα και ο πιο βαρύς― υποτιμητικός χαρακτηρισμός μιας θέσης (πολιτικής, φιλοσοφικής, καλλιτεχνικής, ηθικής κ.λ.π.) δεν μπορεί να αποτελεί επιχείρημα ανασκευής αυτής της θέσης. Να το πω πιο απλά: Το «Λες βλακείες» δεν είναι ισχυρή και πειστική απόδειξη και δεν αποτελεί αδιαμφισβήτητο επιχείρημα ότι ο άλλος λέει βλακείες. Για τον απλούστατο λόγο ότι το «Λες βλακείες», που είναι κάτι που πρέπει να αποδειχτεί, δεν μπορεί να υποκαθιστά την μέσω λογικών επιχειρημάτων απόδειξη ότι ο άλλος λέει όντως βλακείες.

Από την άλλη μεριά, υπάρχουν κάποιες “προσωπικότητες”, από τον δημόσιο χώρο, που οι θέσεις τους είναι τόσο πολύ πέραν παντός (δικού μου και πάντα υποκειμενικού) σχολιασμού, που ο απαξιωτικός χαρακτηρισμός μού έρχεται αυθόρμητα, κάτι σαν το φτέρνισμα όταν μου έρχονται στην μύτη λεπτότατοι κόκκοι από το πιπέρι που βάζω στο τηγανητό μου αβγό. 

Έτσι, εδώ και καιρό, ψάξαμε με την γυναίκα μου να βρούμε κάποια συνώνυμα, υποκατάστατα ή επαρκώς περιγραφικά αυτού/αυτής που θα χαρακτηρίζαμε με την πασίγνωστη ελληνική λέξη που αρχίζει από μ@ και τελειώνει σε -κας ή -κισμένη.

Στόχος αυτού του «παιγνίου» δεν ήταν τόσο να βρω τι θα γράφω στα κείμενά μου αλλά η αναζήτηση της ποικιλίας των λέξεων και των λεπτών αποχρώσεων με τις οποίες μπορούν αυτές να περιγράψουν και να αποδώσουν, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια, αυτό που πολύς κόσμος αποκαλεί, σχεδόν συλλήβδην και μερικές φορές άκριτα, με την λέξη που αρχίζει από “μ@” και τελειώνει σε ―κας ή -κισμένη και που αναφέρεται (κατά την γνώμη καθενός και καθεμιάς) στην απουσία διανοητικής επάρκειας (δηλαδή στην νοητική ανεπάρκεια) εκείνων που αποφθέγγονται επί παντός επιστητού, πολλές φορές «ως μη ώφειλαν».

Αναφέρω με αλφαβητική σειρά και στο αρσενικό γένος (για οικονομία) μερικές λέξεις που χαρακτηρίζουν μερικούς (και μερικές) που μας βομβαρδίζουν με τις “αστοχασιές” τους· εσείς, αν θέλετε, μπορείτε να προσθέσετε όποιες και όσες νομίζετε. Μπορείτε επίσης να χαρακτηρίσετε και όλο αυτό το κείμενο αλλά, σας παρακαλώ, με επιχειρήματα και χωρίς «κακές λέξεις».

Αβέλτερος,

Αϊκιού-ραδικιού, (ποντικιού κ. ά.)

Άμυαλος,

Ανεγκέφαλος,

Ανισόρροπος

Ανόητος,

Άνους,

Αργόστροφος,

Άσκεφτος,

Αστόχαστος,

Ασύγγνωστος,

Ασυγχώρητος,

Ασυλλόγιστος,

Ατσούμπαλος,

Αφελής,

Αφυής,

Βλάκας,

Βλακέντιος,

Βλαμμένος,

Βλίτο,

Βλιτομάμμας,

Γρόθος (Κρητικό),

Ευήθης,

Ηλίθιος,

Ιμπετσίλε (Ζακυνθινό)

Κολοκυ(ν)θοκέφαλος,

Κόπανος,

Κουζουλός,

Κουτός,

Κουτούτσικος,

Κρετίνος,

Μάπας,

Μινάρας (Πατρινό),

Μουλιάπας,

Μπουνταλάς (Αραβικό),

Μωρός,

Ολοκούζουλος,

Πανίβλαξ (παν + βλαξ),

Πανύβλαξ {πάνυ [=(αρχ.) πάρα πολύ] + βλαξ},

Πελελός,

Χαζός,

Χαζούλης,

Χλέμπουρας,

Χλεχλές. 

Κωστής Α. Μακρής

26 Ιουνίου 2021