Στην Αγγλία το υπουργείο Παιδείας έστειλε, εν μέσω πανδημίας, σε καθηγητές και σε δασκάλους, ένα σημείωμα με βάση το οποίο απαγορεύεται να διδάσκονται αντι-συστημικές, αντι-καπιταλιστικές κριτικές ! ( βλ. Sarajevo Magazine, 28/9). Πρέπει λέει οι μαθητές να μην μαθαίνουν «ακραίες πολιτικές απόψεις που έχουν στόχο να ανατρέψουν την δημοκρατία, τον καπιταλισμό ή να σταματήσουν τις ελεύθερες εκλογές». Ίσως είναι μεγάλη κουβέντα, αλλά μου φαίνεται ότι έχει ξεκινήσει να ”υποδεικνύεται” στις μάζες ο “εχθρός”, αυτός που φυσικά ανέκαθεν χρησιμοποιήθηκε στην Ιστορία. Μοιάζει λοιπόν σαν να ακούγεται επικίνδυνος ο ήχος της εξέγερσης, ειδικά τώρα που η κοινωνική ανασφάλεια μεγαλώνει εξ αιτίας της πανδημίας. Και τι κάνουν οι κυβερνήσεις ; Δηλαδή η συστημική εξουσία, για να είμαι πιο συγκεκριμένος; Συγχέουν την εικόνα των διαμαρτυριών διεθνώς σκόπιμα: ονομάζουν ακραίες και αποσταθεροποιητικές τις διαμαρτυρίες εκείνων των μειοψηφιών που αντιδρούν στην εξουθενωτική μηχανική του οικονομικού κυκλώματος, τσουβαλιάζοντας μαζί με τις ακραίες εκδηλώσεις των φανατικών συνωμοσιολόγων και αιρετικών που βάλλουν επικίνδυνα κατά της επιστήμης και του ορθολογισμού. Γιατί είναι άλλο πράγμα να διαμαρτύρεται μια μικρή μερίδα του πληθυσμού που πιστεύει στις θεωρίες συνωμοσίας και είναι πχ. κατά της χρήσης μάσκας και των εμβολίων και άλλο πράγμα να διαμαρτύρονται οι νέοι άνθρωποι για καλύτερους μισθούς, περισσότερη ελευθερία, δικαιώματα, ισότητα ευκαιριών.

Ο δε επικίνδυνος τραμπισμός στις ΗΠΑ έχει προκαλέσει επιτυχώς, και εν όψει των εκλογών, μια τεχνητή διχότημηση της αμερικανικής κοινωνίας. Ακραίοι συντηρητικοί εναντίον αριστερο-φιλελεύθερων μοιάζει να αντιμάχονται για όλα : φυλετικές διακρίσεις, ηθικές αξίες, πολιτικά και οικονομικά ζητήματα. Το ίδιο φυσικά συμβαίνει και σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Η πραγματικότητα είναι ότι ο επικίνδυνος άτυπος εμφύλιος δεν είναι μεταξύ άκρο δεξιάς και ακροαριστεράς, όπως δηλαδή τον παρουσιάζουν τα συστημικά δυτικά ΜΜΕ. Η διαμάχη δεν είναι καν μεταξύ εθνικιστών/διεθνιστών. Η επικίνδυνη υπόκωφη πολλές φορές σύγκρουση, που λαμβάνει χώρα συχνά πυκνά σε δρόμους και πλατείες της οικουμένης, είναι η αόρατη πάλη των θέσεων. Αυτή που αντικατέστησε την ιστορική πάλη των τάξεων (χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι έχουν ακυρωθεί οι τάξεις, βλ. Η ταξική νεύρωση, M. Gaulejac, εκδ. Παπαζήση).

Πίσω από τον φόβο της εξουσίας για τις εξεγέρσεις και τις πιθανές αντισυστημικές αντιδράσεις, κρύβεται μια καλά οργανωμένη μεθοδολογικά μηχανική της ανισότητας. Αυτή που έχει συμβάλλει στην βιοπολιτική καθυπόταξη κυρίως των νέων ανθρώπων που με σκυμμένο το κεφάλι στο smartphone, έχουν τον κόσμο στα χέρια τους και νομίζουν ότι μπορούν να τον κατακτήσουν, μή βλέποντας το καλά κρυμμένο μυστικό του συστήματος: τις ανισότητες. Ανισότητες που διευρύνονται ραγδαία, όταν ακούς ότι μέσα σε 4 μήνες της υγειονομικής κρίσης οι αμερικάνοι δισεκατομμυριούχοι έγιναν πλουσιότεροι κατά 637 δισεκατομμύρια. Προσέξτε όμως : όπως σωστά γράφει ο συντάκτης στο Sarajevo Magazine, αυτά τα λεφτά δεν τα «έβγαλαν» κυρίως από την αμερικανική ενδοχώρα. Τα «έβγαλαν» από την συσσώρευση που πραγματοποίησαν σε πολλά μέρη του πλανήτη( αφού όλοι κάναμε on line αγορές κλεισμένοι στα σπίτια μας).

Θα αναρωτηθεί κανείς πως η παραπάνω παρατήρηση συσχετίζεται ή συμβάλλει στις ανισότητες. Το πλαίσιο της απάντησης πρέπει να εξεταστεί με βάση το γεγονός ότι ζούμε την μεγάλη αλλαγή του καπιταλιστικού παραδείγματος. Συμβαίνουν τεκτονικές μετατοπίσεις στο σύστημα και μεταφέρεται πλούτος από τις μάζες στους λίγους, εκείνους που ελέγχουν τα σύγχρονα μέσα παραγωγής (λογισμικά). Συντελείται μια ριζική αναδιάρθρωση παραγωγικών και καταναλωτικών προτύπων που μεταβάλλει την δομή του συστήματος και αναδιανέμει ευκαιρίες, δικαιώματα, δυνατότητες.

Τι κάνουν όμως οι πολιτικές ηγεσίες γι’ αυτό το φαινόμενο; Ποια παιδεία, που προηγείται της οικονομικής πολιτικής, ποιο εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να πατάξει τις ανισότητες και να εξασφαλίσει στις νέες γενιές ένα λαμπρό μέλλον ίσων ευκαιριών; Όποιος ψάχνει αυτή την απάντηση ας κάνει τον κόπο να ξεφυλλίσει το καταπληκτικό βιβλίο του διανοούμενου Wayne Au : “Άνισες βάσει σχεδίου: Οι εξετάσεις υψηλών απαιτήσεων και η τυποποίηση της ανισότητας”,που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg.

Εκεί θα ανακαλύψεις, φίλε αναγνώστη, τα καλά κρυμμένα μυστικά της ζοφερής εποχής που καλλιεργεί τον ατομικισμό. Θα διαβάσεις για την ”εκπαιδευτική επιχείρηση” να γινόμαστε όλοι εργαλεία. Για το πόσο καταπληκτικά μοιάζουν -ως προς την αρχιτεκτονική μηχανική των μελλοντικών κοινωνικών ανισοτήτων- τα συστήματα εκπαίδευσης στον δυτικό κόσμο. Αυτά που προάγουν την δήθεν αδήριτη ανάγκη για όλο και πιο απαιτητικές τεχνολογικές δεξιότητες, με το τίμημα φυσικά να δημιουργούμε τον άνθρωπο-χρήστη και όχι τον σκεπτόμενο άνθρωπο. Θα δείς πως ενώ μοιάζει να είναι κοινωνικά αποτελεσματική η σχολική εκπαίδευση ουσιαστικά ετοιμάζει πολίτες-πελάτες, ικανούς να είναι ταυτόχρονα παραγωγοί και καταναλωτές μιας οικονομίας που βρίσκεται σε διαρκή σχεδόν κρίση υπερσυσσώρευσης αλλά αυτό δεν διδάσκεται σε σχολεία και σχολές.

Αν ο αναγνώστης κοπιάσει να μπεί σε λεπτομέρειες, ίσως τότε αντιληφθεί γιατί προωθείται η κατάργηση της Κοινωνιολογίας και στα δικά μας σχολεία και γιατί-όπως ξεκίνησα να λέω στο σημείωμα μου- απαγορεύουν στα βρετανικά σχολεία την οποιαδήποτε θεωρητική κριτική στο υπάρχον πολιτισμικό και οικονομικό σύστημα. Ας ελπίσουμε ότι η αλήθεια θα βρίσκει πάντα την ρωγμή για να τρυπώσει στην ανθρώπινη ιστορία και να αφυπνίσει συνειδήσεις. Κάτι που ξεχνάνε συστηματικά οι σχεδιαστές των ανισοτήτων.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr