Η Πόλυ Μηλιώρη είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος.

Όσο λοιπόν προχωρά η διαφάνεια στα καθεστώτα, τόσο κι έρχεται ακάθεκτη η καλαισθησία.

«Πού είναι το σημάδι;» αναρωτήθηκα προ ημερών, όταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ μου χαμογέλασε με το ωραίο πλατύ του γέλιο από την ελληνική τηλεόραση.

Και σκέφτηκα, χαμογελώντας κι εγώ, για σκέψου, σκέφτηκα, να έκανε αισθητική επέμβαση κι ο Γκορμπατσώφ! Αλλά γρήγορα τον είδα σε βίντεο, από την επίσκεψη στο Βελιγράδι, και το σημάδι ήταν εκεί. Θαρραλέο κι απείραχτο. Ρετούς, λοιπόν, μονάχα στην φωτογραφία.

Με μικρές πινελιές διόρθωναν οι παλαιοί φωτογράφοι τις φωτογραφίες των γαμπρών στις βιτρίνες των καταστημάτων. Καμιά φορά, έκρυβαν και τις ρυτίδες στο μέτωπο της νύφης, αν ο χρόνος είχε προλάβει να καταβάλει το πρόσωπο πριν απ τις έγνοιες του γάμου.

Με μικρές πινελιές διόρθωναν στα κοριτσόπουλα τα παραπανίσια κιλά που δείχνανε οι ενσταντανέ των εκδρομών, τότε που τα παγωτά και η ήβη παρέκλειναν τις γραμμές από τις προδιαγραφές της Τουίγκυ ― αχ πρώτη μου νιότη!

Και ρετούς με το προικισμένη του χέρι είχε κάνει ο Φώτης Κόντογλου σε μια φωτογραφία που ’στειλε στον πεθερό μου από το Αγιον Όρος ― ζωγράφισε γένια, που αργούσαν στην πραγματικότητα να μακρύνουν…

Αργότερα, τη δουλειά την έκαναν καλύτερα τα ηλεκτρονικά μηχανήματα της οδού Αναξαγόρα και σβήνανε σημάδια που ασχήμαιναν τις σταρ στα εξώφυλλα του “Ρομάντσου”. Και τελευταία, πανδαμάτωρ η χειρ των γιατρών επεμβαίνει για τη μικρή ψευτιά που χρειάζεται, για να ξεγελάσουμε στιγμιαία. Γιατί, για μια στιγμή μονάχα κρατά η έκπληξη κι ο θαυμασμός. Με καθημερινή “γκλάσνοστ” (διαφάνεια, ελευθερία), οι γυναίκες μαρτυράμε αμέσως αυτό που πήγαμε να κρύψουμε , πληρώνοντας μια μικρή περιουσία.

Ρετούς λοιπόν.

Χωρίς ενοχές και χωρίς φόβους. Σ’ ένα παιχνίδι αλήθειας και μύθου, σε μιας άνοιξης τον καλπασμό, που έτσι κι αλλιώς θα είναι εφήμερος.

Πόσο με συγκινεί και πόσο με μαλακώνει αυτή η αδυναμία μας!

Επιτέλους και μια αδυναμία που δεν πολιτογραφείται αδυναμία γυναικών.

Γιατί έχω δει αγαπημένους άντρες να ρουφάνε την όποια κοιλίτσα τους, περνώντας μπροστά από τα καθρεφτάκια των αυτοκινήτων ― αδιάψευστοι μάρτυρες των δρόμων.

Τους έχω δει να μετράνε τις νεκρές τους τρίχες στη τσατσάρα και να περιεργάζοναι μ’ εμβρίθεια διαφημίσεις ρετούς για φαλακρούς.

Μικρές επιδιορθώσεις των λαθών που κάναμε ή που  έγιναν μοναχά τους ― ναι, υπάρχουν λάθη που δεν φταίμε γι’ αυτά, αυτό είναι το ρετούς το εσωτερικό μας.

Περνούν τα χρόνια και υποχωρεί ο ανελέητος έλεγχος κι αρχίζει η κατανόηση κι η συγκατάβαση κι όλες εκείνες οι ευλογημένες λέξεις, που μετριάζουνε την ενοχή μας.

Υπάρχει κάποιο ψιμύθιο για να μικρύνει κάθε μικρόψυχη ασχήμια μας, για να δώσει χρώμα στα σβησμένα μας μάτια.

Μέσα στον Απρίλη, που το φως του πέφτει χωρίς σκιές και χρώματα, δύσκολο να ρετουσάρεις τα δυσάρεστα.

Υπάρχουν αμαρτήματα που δε φτιασιδώνονται. Και δυσμορφίες που δεν παίρνουν επέμβαση. Βλέπουμε όσα τραυματίζουν σε μια διαφάνεια ανελέητη. Μόνο το νέφος που οργιάζει με τις θερμικές αναστροφές, κάνει ό,τι μπορεί για να κρύψει, αλλά δε ξεγελά καθόλου.

Θριαμβευτικός ο Απρίλης, προκαλεί για το καυτό Καλοκαίρι.

Τα λουλούδια, λιγοθυσμισμένα από τις πρώτες ζέστες, κι οι μέλισσες άρχισαν κιόλας την επιλογή τους: Ψάχνουν τ’ αρώματα χωρίς ερζάτς (απομιμήσεις).

Αφήστε τα ρετούς για το Φθινόπωρο.

(Δημοσιεύτηκε στο «Πάνθεον», 19-04-1988)