Τον τίτλο του διανοούμενου δικαιούται να φέρει μόνον όποιος συγκρούεται σταθερά με την εξουσία. Όποιος διαφοροποιείται συνειδητά από την κάθε μορφή εξουσίας. Τόσο απλά. Επειδή κάθε μορφή εξουσίας ιστορικά καταλήγει στην φίμωση της κριτικής. Την εξαέρωση του ουσιαστικού διαλόγου.

Το πνευματικό έργο του αληθινού διανοούμενου κρίνεται πάντα σε σχέση με τη στάση του. Διαχρονικά. Ύψιστο νεοελληνικό παράδειγμα ο Άρης Αλεξάνδρου για το Κιβώτιο του οποίου θα μιλήσω απόψε στο studio Μαυρομιχάλη, μετά την παράσταση. Ένας άνθρωπος που βρέθηκε σταθερά ανάμεσα σε δύο κόσμους. Χωρίς να συμβιβαστεί με κανέναν. Σε τρόπον ώστε μετά από δεκαετίες φυλακής το Κόμμα να τον κατηγορεί για ρεβιζιονισμό και να τον απομονώνει. Όπως εξάλλου και τον Πλουμπίδη. 

Αλλά και ο Κορνήλιος Καστοριάδης κι ο Κώστας Παπαϊωάννου και ο Παναγιώτης Κονδύλης και ο Αντώνης Καρκάγιαννης – επειδή δεν υπήρξαν όλοι οι δημοσιογράφοι πουλημένοι…

Και ο Μανόλης Αναγνωστάκης μαζί με τον Καρούζο ή τον Κανιάρη. Ή ο Δημήτρης Ραυτόπουλος – 94 ετών σήμερα – μαζί με τον Μάριο Μαρκίδη. Ή ο Νάνος Βαλαωρίτης γεννημένος το 1921! Όλοι τους βέβαια της άνω Αριστεράς ( γεωγραφικός όρος εδώ erga omnes ). 

Από την άλλη συλλογίζομαι γιατί δεν γίνεται σε κανέναν μάθημα η έωλη, η θνησιγενής μοίρα των αυτοκρατοριών τύπου ΔΟΛ ή Μπόμπολα με τους εκάστοτε οργανικούς διανοούμενους τους. Με τους αργυρώνητους δηλαδή κονδυλοφόρους τους αλλά και τις προγραφές κάθε αντίθετης φωνής. Με κάποιους τύπους στυλ Μπακούνιν – μπακουνάκι σε ρόλο δήμιου κάθε πνευματικού έργου ασύμβατου προς την αισθητική ή τα οικονομικά συμφέροντα του Συγκροτήματος. 

Και τώρα; Τώρα όλοι αυτοί, ταπεινωμένοι και γελοίοι σέρνονται πίσω από το δίκιο του νέου αφεντικού ενώ το Μέγαρο το διοικούν Συριζανέλ! Η εκδίκηση της γυφτιάς… 

Κάποτε ο Λαμπράκης ανεβοκατέβαζε πρωθυπουργούς και υπουργούς διορίζοντας τους σέμπρους ή τα γιουσουφάκια του επικεφαλής σε οργανισμούς, φεστιβάλ, μουσεία κλπ. Ακόμη και καθηγητές σε πανεπιστήμια ή διοικητές στο Άγιο Όρος!

Σήμερα, πού σου Άδη η δόξα; Ο ζάπλουτος και παντοδύναμος κάποτε Ψυχάρης σέρνεται σε ανακριτές ενώ ο Λιακουνάκος μπαινοβγαίνει στις φυλακές. Κι οι υπάλληλοι τους κοιτούν έντρομοι την Ιστορία να τους προσπερνάει. Ασήμαντοι και προσκυνημένοι. Χλεύη του κάθε συριζανελά τύπου Ξυδάκη που απολαμβάνει κι αυτός το δικό του μεράδι της – ασήμαντης – εξουσίας. Όμως sic transit gloria mundi. Βλέπετε το κιβώτιο (τους) ήταν ολοσχερώς άδειο. Και μέσα κι έξω.

Ο Μάνος Στεφανίδης είναι Ιστορικός Τέχνης

και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr