Το δείχνουν τα ρεκόρ των χρηματιστηρίων αυτές τις μέρες παρά τα ρεκόρ των θανάτων και των κρουσμάτων : ζεσταίνεται το οικονομικό σύστημα ( σημ: αυτό που ”απαγορεύεται’ να το λέμε με το όνομα του-καπιταλισμός ) ώστε να ξανακλείσει, ευτυχώς, τον θάνατο σε μια γωνιά του συλλογικού ασυνείδητου. Αφού πρώτα τον κυκλοφόρησε έντονα, μέσω των ΜΜΕ, σε παγκόσμια κλίμακα και αφού κατάφερε – με σύμμαχο την εξουσία- να φέρει ξανά στο προσκήνιο το Εγώ ως το μόνο ασφαλές καταφύγιο: ζούμε την αποθέωση του ατομικισμού και της  κοινωνικής μηχανικής που τον καθορίζει.

Ένα Εγώ υποχρεωμένο να επιζήσει ως αποστειρωμένο, αποσυρμένο από κοινωνικότητες, ριγμένο στην γυμνή μοίρα του έμβιου όντος που κινδυνεύει να αφανιστεί από το αόρατο μικρόβιο (σημ: φυσικά κανείς δεν αμφιβάλλει ότι χωρίς τους περιορισμούς θα είχαμε περισσότερα θύματα).

Ο μεγάλος εγκλεισμός λοιπόν κάποια στιγμή θα δώσει την θέση του στην συνήθη κυκλοφορία χρήματος-εμπορευμάτων, στην αστείρευτη κερδοφορία που προστάζει η αξιωματική της οικονομικής κυκλοφορίας ανθρώπων και κεφαλαίου. Ευτυχώς, θα έλεγε ο κάθε ορθολογικά σκεπτόμενος πολίτης/παραγωγός/καταναλωτής/εργαζόμενος. Μόνο που η τελευταία ιδιότητα απαιτεί μια στάση για ανάλυση. Η εργασία είναι η μεγάλη χαμένη της πανδημίας(και η ελευθερία και η δημοκρατία και η υγεία φυσικά). Ανεργία και χαμηλοί μισθοί, επισφάλεια, ανισότητες είναι το σκηνικό που διαμορφώνεται. Την ίδια ώρα που το Webex αντικαθιστά την τάξη στα σχολεία και ο υπολογιστής γίνεται ο μαυροπίνακας. Οι νέοι θα εκπαιδεύονται στο να πληκτρολογούν την γνώση -συγχέοντας την με την πληροφορία- και στο να στέκονται μπροστά σε μια κάμερα. Καθόλου κακό για την πρόοδο και την ανάπτυξη. Ίσως όμως επικίνδυνο μακροπρόθεσμα για την παιδεία, την κουλτούρα, την μόρφωση αυτού που καλούμε Άνθρωπος. Αυτός που μετά την πανδημία, ως homo economicοus μάλλον θα υποτιμολογεί κινδύνους, ανάγκες και επιθυμίες. Ενδεχομένως ασυνείδητα. Γιατί αυτό που δουλεύει εδώ και μήνες, παράλληλα με την μεταδοτικότητα του κορονοϊού, είναι το θεατρικό εργαστήρι του ασυνείδητου. Εκεί απωθείται ο φόβος του θανάτου, εκεί εγγράφονται οι ισχυρές εξουσιαστικές εντολές (σημ: ίσως και στο DNA λένε κάποιοι). Το ασυνείδητο είναι που θα χωνέψει όσα  συμβαίνουν αυτή την χρονιά. Περισσότερο από άλλες εποχές είναι τώρα που οι θεωρίες της αξίας συναντούν αυτές για την ερμηνεία του ασυνείδητου (ναι, είναι η χρονιά που ο Freud και ο Lacan απαιτείται να συναντήσουν τον Μarx και τον Keynes στις  αναγνώσεις μας ).

Θα πει κάποιος: η ερμηνεία της πραγματικότητας ίσως να μην χρειάζεται τέτοιες βαθιές θεωρητικές και φιλοσοφικές προσεγγίσεις. Ίσως τα πράγματα να είναι πιο απλά: ένας ιός στοπάρει τον καπιταλισμό, τρομάζει φυσιολογικά τον κόσμο, και τα κράτη οφείλουν να προστατεύουν τους πληθυσμούς. Αυτά εγγράφονται στο φιλμ του Πραγματικού, όντως. Όμως στο πίσω μέρος του σκληρού δίσκου της κοινωνίας και της ψυχής, στο ασυνείδητο, εντυπώνονται νέες νόρμες, νέα μοντέλα υποκειμενοποίησης. Αυτά θα φανούν μετά από χρόνια. Αλλά θα φανούν…