Η συζήτηση για το πώς θα επενδυθούν στην χώρα τα 50-60 δις της ΕΕ στα επόμενα χρόνια μπορεί και να μην είναι μόνο ζήτημα της επιτροπής των ειδικών. Δικαίωμα στην αναζήτηση της πραγματικότητας έχουμε όλοι. Και η πραγματικότητα στην Ελλάδα αυτή την στιγμή δείχνει ότι ικανή και αναγκαία συνθήκη για να πιάσουν τόπο τα κεφαλαία που θα έλθουν είναι να διευρύνουμε τους παραγωγικούς μας ορίζοντες. Να καινοτομήσουμε σε νέους κλάδους που καταντάει μονότονο να παρατίθενται κάθε Κυριακή στα παραδοσιακά συστημικά έντυπα. Στα οποία όσοι εκλεκτοί γράφουν ξεχνούν αυτές τις ημέρες να αναφέρουν ότι δικαίωμα να πουν την γνώμη τους γι αυτό το θέμα, της κατανομής των πόρων, ίσως να έχουν και οι κοινωνικοί φορείς: εργαζόμενοι, εργοδότες, ελεύθεροι επαγγελματίες. Δεν είναι κακό η διαβούλευση ενίοτε να προηγείται των επιτροπών σε μια χώρα που επειδή ο Έλληνας δεν έχει μάθει να σκέφτεται δυστυχώς έχει μάθει τις περισσότερες φορές απλά να ”συσκέπτεται”. Και το να σκεφτόμαστε συλλογικά δεν αποκλείει τους τεχνοκράτες και ειδικούς από το να επιλέγουν τις βέλτιστες λύσεις.

Το ζήτημα που εξετάζω λοιπόν είναι αν πρέπει ή όχι να παρέμβουν οι οικονομολόγοι της επιτροπής στο πως θα κατανεμηθούν αποδοτικά σε κλάδους τα κεφάλαια και στο αν είναι ωφέλιμο να δημιουργηθούν εθνικοί πρωταθλητές σε κάθε κλάδο ώστε να αποκτήσει εξωστρέφεια η χώρα. Καθώς το ακούς ως δίλημμα δεν μπορείς παρά να μην σκεφθείς ότι ζούμε σε μια ελεύθερη οικονομία και όλα πρέπει να ρυθμιστούν με τον βασικό κανόνα της : καμία παρέμβαση άρα καμία προτίμηση ενίσχυσης πχ. της μεταποίησης και της βιομηχανίας έναντι του τριτογενούς τομέα. Ο έμπειρος Α. Παπαγιαννίδης παραθέτει στην Ναυτεμπορική( 15/6) το εξής επίσημο στοιχείο του ΙΟΒΕ: η μεταποίηση είναι στο 9% του ΑΕΠ με πολλαπλασιαστή 2,8.Όλοι ξέρουμε φυσικά ότι ο τουρισμός ξεπερνάει το 30% του ΑΕΠ με τις έμμεσες επιδράσεις του να φθάνουν στα 45 δις.Όλοι υποθέτω θυμόμαστε την φούσκα της οικοδομής. Και όλοι ξέρουμε ότι η βιομηχανία μας είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Δεν χρειάζονται δεδομένα.Ψάξτε εργοστάσια γύρω σας…

Συγχωρέστε με αλλά βλέπω οτι δεν βάζουμε μυαλό σε αυτή την χώρα. Δεν είναι κανείς υποθέτω οπαδός της σχεδιασμένης οικονομίας και της κρατικής ενίσχυσης μονοπωλίων. Αλλά  το να κατευθύνεις σε εναλλακτικά μονοπάτια την οικονομία σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία που η χώρα θα γράψει τεράστια ύφεση λόγω ακριβώς της μονοκαλλιέργειας ενός συγκεκριμένου παραγωγικού μοντέλου( τουρισμός),δεν είναι απλά αναγκαίο αλλά και επιβεβλημένο! Το να κατευθύνεις επιδοτούμενο και δανεικό χρήμα απο κοινοτικούς πόρους σε βιώσιμους παραγωγικούς και καινοτόμους κλάδους, ειδικά στον πρωτογενή τομέα που υστερούμε δραματικά, φυσικά και ειναι δουλειά των ειδικών οικονομολόγων. Το να μην επιδοτήσεις παρασιτικούς κλάδους με κρατικοδίαιτα ολιγοπώλια αλλά να φτιάξεις εθνικούς πρωταθλητές με καλοπληρωμένους εργαζόμενους, ώστε να τονωθεί η εγχώρια ζήτηση και ταυτόχρονα να λειτουργήσουν για όλους τους μισθωτούς οι πολλαπλασιαστές εισοδήματος, πάλι δουλειά των οικονομολόγων είναι.

Επίσης το να εκβιομηχανιστεί μια χώρα τριτογενούς παρασιτικού τομέα (που εμφανώς αυτό συμβάλλει στον περιορισμό των εισοδημάτων και στην ευέλικτη και εκ περιτροπής απασχόληση) λόγω έλλειψης καινοτομίας και γραμμών παραγωγής, πάλι δουλειά των οικονομολόγων είναι.

Γιατί άραγε απορρίπτουμε χρόνια τώρα το μοντέλο στις σκανδιναβικές χώρες που έφτιαξαν εθνικούς πρωταθλητές τις προηγούμενες δεκαετίες και πέτυχαν και την αύξηση του κατα κεφαλήν διαθέσιμου εισοδήματος αλλά και το ισχυρό κοινωνικό κράτος; Μήπως γιατί απέτρεψαν τελικά ένα ριζοσπαστικό πρόβλημα; Τον μιμητισμό που αναπτύσσει το άτομο συγκριτικά με τον μύθο ότι όλοι μπορούν να μπουν στο καινοτόμο επιχειρείν; Ποιες ίσες ευκαιρίες και ποιες ίσες δυνατότητες έχουν τελικά όλοι ώστε να αυτορυθμιστεί η αγορά ιδεών και ευρεσιτεχνιών; Μήπως απλά έτσι συντηρούμε τον νεοκλασικό μύθο ότι μακροπρόθεσμα (ποτέ άραγε;) λειτουργεί η αυτορρύθμιση σε κάθε κλάδο; Και αν τελικά δεν είναι δουλειά της οικονομικής πολιτικής να ρυθμίζει τα όρια και τις αντοχές των κλάδων μιας οικονομίας, τότε τι είναι; Μήπως πρέπει να συνεχίσουμε να αφήνουμε ανεξέλεγκτο τον θεωρητικό και δογματικό οικονομικό δαρβινισμό που τελικά αποδείχθηκε ότι δεν οδήγησε σε καθολική εισοδηματική ωφέλεια αλλά σε ανισότητες και ολιγοπώλια;

Ας μην ξεχνάμε ότι τα κεφάλαια της ΕΕ προορίζονται για τους πολλούς. Και δεν πρέπει να τα αφήσουμε στο μυθικό αόρατο χέρι που τελικά τα μοιράζει σε λίγους και εκλεκτούς.Η συζήτηση για το πώς θα αναπτύξουμε πολυκλαδικό ή άλλο μοντέλο παραγωγικής δομής στην οικονομία μας, είναι όντως θέμα οικονομολόγων. Ειδικών και έμπειρων. Αλλά δεν είναι δυνατόν στο 2020 με την πανδημία να εκτοξεύει ανεργία και ανισότητες, με εμφανείς πλέον τις στρεβλώσεις στις αγορές, να αφηνόμαστε ξανά στους αυτοματισμούς και να πιστεύουμε οτι η ”παρέμβαση” και ένας μακροπρόθεσμος οδοδείκτης ανάπτυξης νέων κλαδικών μοντέλων είναι έννοιες απαγορευτικές και μή ωφέλιμες .

ΥΓ. Ίσως βεβαια να θίγουν το flexicurity, την θεώρηση περι του homo precarious καθώς και το μοντέλο της δήθεν αποτελεσματικότητας των αγορών.