Ο Πάνος Καπώνης* είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, τ. Επ. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών (Φαρμακευτική), ποιητής, συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας  Έχει συγγράψει οκτώ πανεπιστημιακά συγγράμματα φαρμακευτικού δικαίου.Λογοτεχνική ιστoσελίδα : http://logos.caponis.gr.

GREEK RESTAURANT-THE BEST IN THE CITY- NEW YORK 253-17 NORTHERN BLVD

Επισκεφθείτε τη νέα ιστοσελίδα μας

visit our new web site

ΕΞ ΕΠΑΦΗΣ [Π20]

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

«Ἁγνῶς δὲ καὶ ὁσίως διατηρήσω βίον τὸν ἐμὸν καὶ τέχνην τὴν ἐμήν»                                                       Ιπποκράτειος όρκος

Σύμφωνα με την ΟΔΗΓΙΑ 2002/46/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 10ης Ιουνίου 2002 για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών περί των συμπληρωμάτων διατροφής (EE L 183 της 12.7.2002, σ. 51) συμπληρώματα διατροφής, είναι : «τα τρόφιμα με σκοπό τη συμπλήρωση της συνήθους δίαιτας, τα οποία αποτελούν συμπυκνωμένες πηγές θρεπτικών συστατικών ή άλλων ουσιών με θρεπτικές ή φυσιολογικές επιδράσεις, μεμονωμένων ή σε συνδυασμό, και τα οποία διατίθενται στο εμπόριο σε δοσιμετρικές μορφές, ήτοι μορφές παρουσίασης όπως, κάψουλες, παστίλιες, δισκία, χάπια και άλλες παρόμοιες μορφές, καθώς και φακελάκια σκόνης, φύσιγγες υγρού προϊόντος, φιαλίδια με σταγονόμετρο, και άλλες παρόμοιες μορφές υγρών και κόνεων που προορίζονται να ληφθούν σε προμετρημένες μικρές μοναδιαίες ποσότητες». Σύμφωνα δε με το άρθρο 1 της ανωτέρω Οδηγίας «Άρθρο 1 1. Η παρούσα οδηγία αφορά τα συμπληρώματα διατροφής που διατίθενται στο εμπόριο και παρουσιάζονται ως τρόφιμα. Τα προϊόντα αυτά παραδίδονται στον τελικό καταναλωτή μόνον σε προσυσκευασμένη μορφή. 2. Η παρούσα οδηγία δεν εφαρμόζεται στα φαρμακευτικά προϊόντα, όπως ορίζονται στην οδηγία 2001/83/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Νοεμβρίου 2001, περί κοινοτικού κώδικος για τα φάρμακα που προορίζονται για ανθρώπινη χρήση».

Όλα τα ανωτέρω αναφέρονται λόγω ενός νομικού θορύβου, επί τη βάση μιας παραπεμπτικής αποφάσεως του ΣτΕ,  γύρω από το ερώτημα, εάν και κατά πόσον τα συμπληρώματα διατροφής είναι επικίνδυνα για την Υγεία και γι’ αυτό θα πρέπει να πωλούνται αποκλειστικά από τα φαρμακεία. 

Πέρα από τα στενά συντεχνιακά και συνδικαλιστικά πλαίσια, που υπαγορεύουν τέτοιες πρακτικές – εννοείται ότι καλά κάνουν οι φαρμακοποιοί – υπάρχουν τα νομικά δεδομένα του ενωσιακού δικαίου, που δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς, αφού τα συμπληρώματα διατροφής κατατάσσονται στην κατηγορία των τροφίμων. Έτσι λοιπόν, όταν το ΣτΕ παραπέμπει για πλείονες επιστημονικές αποδείξεις, εάν δηλαδή είναι τα συμπληρώματα διατροφής επικίνδυνα ή όχι για την υγεία, δεν επιτρέπονται οι ιαχές περί «νίκης», μια και η ίδια η Οδηγία 2002/46/ΕΚ η οποία εναρμονίστηκε στην εθνική νομοθεσία με την ΚΥΑ Γ5α/53625/2017 (ΦΕΚ 3328/Β/21-9-2017) αναφέρεται και σε αυτό.  Είναι χαρακτηριστικό ότι η επισήμανση & παρουσίαση των συμπληρωμάτων διατροφής δεν πρέπει να αποδίδει στα προϊόντα αυτά ιδιότητες πρόληψης, αγωγής ή θεραπείας ανθρώπινης νόσου, ούτε να αναφέρει τέτοιες ιδιότητες. Μόνον αυτό το σημείο της Οδηγίας και της αντιστοίχου ΚΥΑ θα απέτρεπε την αποκλειστική πώληση τους από τα φαρμακεία. Τα φαρμακεία προμηθεύουν φάρμακα και φαρμακευτικά προϊόντα όχι τρόφιμα. Εξ άλλου, με το άρθρο  11, η πώληση των συμπληρωμάτων διατροφής επιτρέπεται ήδη να γίνεται από τα φαρμακεία, καθώς και τα καταστήματα τα οποία, κατά την κείμενη νομοθεσία, επιτρέπεται να πωλούν τυποποιημένα τρόφιμα. Η πώληση εξ αποστάσεως συμπληρωμάτων διατροφής επιτρέπεται μόνο από τις παραπάνω πηγές. και εφόσον πληρούνται οι ειδικοί όροι της νομοθεσίας για πωλήσεις εξ’ αποστάσεως.

Προς τι λοιπόν ο ανωτέρω αναφερόμενος θόρυβος ;

Τα προϊόντα αυτά διέπονται στα κράτη μέλη από διαφορετικούς εθνικούς κανόνες που ενδέχεται να εμποδίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία τους, να δημιουργούν άνισους όρους ανταγωνισμού και, ως εκ τούτου, να έχουν άμεσες επιπτώσεις στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Θα πρέπει, ως εκ τούτου, να θεσπισθούν κοινοτικοί κανόνες για τα προϊόντα αυτά που διατίθενται στο εμπόριο ως τρόφιμα. Εξάλλου το δίκαιο της ΕΕ προβλέπει ότι, οι χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ως πηγές βιταμινών και ανόργανων στοιχείων στην παρασκευή συμπληρωμάτων διατροφής είναι σημαντικό να είναι ασφαλείς και κατάλληλες για χρήση από τον ανθρώπινο οργανισμό. Για τον λόγο αυτόν, θα πρέπει να καταρτισθεί θετικός κατάλογος των εν λόγω ουσιών. Στην παρασκευή συμπληρωμάτων διατροφής μπορούν επίσης να χρησιμοποιούνται οι ουσίες που έχουν εγκριθεί από την επιστημονική επιτροπή τροφίμων, βάσει των ανωτέρω κριτηρίων, για χρήσεις στην παρασκευή τροφίμων που προορίζονται για βρέφη και νήπια και άλλων τροφίμων ειδικής διατροφής.

Όσον αφορά τώρα τους κινδύνους, η Οδηγία προβλέπει :  «Οι υπερβολικές προσλήψεις βιταμινών και ανόργανων στοιχείων ενδέχεται να έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση επιβλαβών ενεργειών και, ως εκ τούτου, απαιτείται, κατά περίπτωση, η θέσπιση μέγιστων επιπέδων ασφαλείας για τις ουσίες αυτές στα συμπληρώματα διατροφής. Τα επίπεδα αυτά θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι η κανονική χρήση των προϊόντων σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσεως του παρασκευαστή είναι ασφαλής για τον καταναλωτή. Προς τούτο, κατά τον καθορισμό των μέγιστων ποσοτήτων, είναι αναγκαίο να λαμβάνονται υπόψη τα ανώτερα επίπεδα ασφαλείας για τις βιταμίνες και τα ανόργανα στοιχεία, κατόπιν επιστημονικής αξιολόγησης των κινδύνων, η οποία πραγματοποιείται βάσει επιστημονικών δεδομένων γενικής αποδοχής, καθώς και η πρόσληψη των εν λόγω θρεπτικών συστατικών από τη συνήθη δίαιτα. Λαμβάνονται επίσης δεόντως υπόψη οι προσλαμβανόμενες ποσότητες αναφοράς για τον καθορισμό των μέγιστων ποσοτήτων».

Επίσης και η ανωτέρω ΚΥΑ εναρμονίσεως επισημαίνει : «Άρθρο 12 (Άρθρο 12 ΟΔ/2002/46) 1. Σε περίπτωση που ο Ε.Ο.Φ. επί τη βάσει νέων δεδομένων ή επαναξιολόγησης των υφιστάμενων δεδομένων μετά την έκδοση της παρούσας υπουργικής απόφασης ή πράξης οργάνου της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαπιστώσει εμπεριστατωμένα ότι η χρήση ενός από τα προϊόντα που αναφέρει το άρθρο 1 αποτελεί κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, μολονότι το προϊόν πληροί τους όρους της παρούσας ή της πράξης οργάνου της Ευρωπαϊκής Ένωσης δύναται να αναστείλει ή να περιορίσει προσωρινά για την ως άνω αιτία με αιτιολογημένη απόφασή του την εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων στην Ελλάδα, κοινοποιώντας τη σχετική απόφασή του στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή. 2. Η Επιτροπή εξετάζει, το συντομότερο δυνατό, τους λόγους που επικαλείται ο ΕΟΦ ή άλλο κράτος μέλος και διαβουλεύεται με τα κράτη μέλη στα πλαίσια της μόνιμης επιτροπής για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων. Στη συνέχεια γνωμοδοτεί αμελλητί και λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα. Ο Ε.Ο.Φ. δύναται να διατηρεί στην περίπτωση αυτή, τα ασφαλιστικά μέτρα που λαμβάνει έως την τυχόν θέσπιση τροποποιήσεων από την Επιτροπή».

ΠΑΝΟΣ ΚΑΠΩΝΗΣ / Δικηγόρος Αθηνών